31, మార్చి 2014, సోమవారం

‘జయ’ ఉగాది కవితలు

‘జయ’ ఉగాది కవితలు

హరి వేంకట సత్యనారాయణ మూర్తి

శ్రీకరమై జయవత్సర
మాకరమై శాంతి కతుల హర్షాత్మకమై
చేకూర్చు గాత, శుభములు
ప్రాకటముగ యశములొసగి బహుసుఖదంబై 1.

జయములు కలుగంగావలె
భయమంతయు తొలగిపోయి ప్రజలందరకున్
జయవత్సరకాలంబున
క్షయమై కల్మషము, సుఖము సమకూరవలెన్ 2.

యతనములు సాగగావలె
క్షితిపయి సత్యంబు నిలుప, సిరులందవలెన్
క్షితిజముల పెంపకంబున
శతశాతము హాయికలిగి జయవర్షమునన్ 3.

నానావిధసత్క్రతువులు
దానాదులు జరుగవలయు ధర్మము గావన్
మానవులు సత్యసమరపు
సైనికులై నిలువవలయు జయవర్షమునన్. 4.

మతభేదము నశియించుట
కతులిత యత్నంబు జరిగి యత్యద్భుతమౌ
వ్రతదీక్ష బూనగావలె
క్షితిపయి జయహాయనాన క్షేమముగలుగన్. 5.

సంపదలకు నిలయంబై
సంపూర్ణవికాసమంది జగమంతటిలో
నింపైన యశములాంధ్రము
సంపాదించంగ వలయు జయకాలమునన్. 6.

వత్సరమంతయు భువిపై
సత్సౌఖ్యము లందవలయు, జయహాయనమం
దుత్సాహవర్ధనంబయి
సత్సంగతి కలుగవలయు జనులందరకున్ 7.

రమణీయాద్భుతభావం
బమరగ జయకాలమందు హర్షాన్వితులై
సముచితవర్తనతో జను
లమలిన యశమందవలయు నాంధ్రావనిలోన్. 8.

శుభకరమై జయవర్షము
ప్రభవాదుల మేటియౌచు బహువిధములుగా
ప్రభవింపజేయు జయములు,
విభవంబులు భారతాన విస్తృతరీతిన్. 9.

భరతావని కీయబ్దము
వరమై సత్ప్రభుత నొసగి వరుసజయాలన్
నిరతము గూర్చుచు ప్రజలకు
సిరిసంపద లొసగవలయు శ్రీమంతంబై. 10.

కాలోచిత సద్వృష్టియు,
మేలౌ సస్యంబులంది మేదినిలోనన్
పాలకులకు జయవత్సర
కాలంబున స్వాంతశుద్ధి కలుగంగవలెన్. 11.

మనములలో సద్భావము
జనులందరిలోన కలిగి సద్వైభవమీ
ఘనతరజయవర్షంబున
ననుపమగతి గలుగవలయు నాంధ్రావనిలోన్. 12.

నవ్యంబౌ రాష్ట్రంబున
సవ్యాలోచనముచేత సత్సౌఖ్యంబుల్
దీవ్యజ్జయవత్సరమున
భవ్యంబుగ నందవలయు ప్రజలందరకున్. 13.

లుప్తంబై యన్యాయము
వ్యాప్తిం జెందంగ సత్య మాంధ్రావనిలో
ప్రాప్తములౌ సచ్ఛుభ సం
దీప్తులు జయవత్సరాన స్థిరభావముతోన్. 14.


ఆరు రుచుల పర్వ మత్యంత సౌఖ్యంబు
కూర్చు గాత భువిని కూర్మిమీర
సకల గతుల జనులు సానంద చిత్తులై
హాయి నందవలయు ననుపమముగ. 15.


మిస్సన్న


స్వాగతమ్ము జయాబ్దమా! ఘన స్వాగతమ్ము శుభప్రదా!
స్వాగతమ్ము భరద్ధరిత్రికి! స్వాగతమ్ము జయప్రదా!
స్వాగతమ్ము యుగాది! ధాత్రికి స్వాగతమ్ము వసంతమా!
స్వాగతమ్ము తెలుంగునేలకు! శాంతి సౌఖ్యము లీయగా!

కోయిల నింబ మామ్రములు గుప్పున తావుల జల్లు మల్లియల్
హాయిని గూర్చు మారుతపు టల్లన మెల్లన సాగు వీచికల్
సోయగ మొప్పు క్రొన్ననలు చూపుల దోచెడి పుష్ప వర్ణముల్
వేయి శుభమ్ము లిచ్చెడిని వేడ్క వసంత యుగాది వేళలో!

జయమగు గాక ధారుణికి, చల్లగ దప్పిక దీర్చు నీటికిన్!
జయమగు గాక నగ్నికిని, సన్నగ మెల్లగ వీచు గాలికిన్!
జయమగుగాక మింటికిని, సర్వ చరాచర ప్రాణికోటికిన్!
జయమగుగాక సద్ద్విమల సజ్జనకోటుల కీ జయమ్మునన్!


వగరు వాసనలతో పొగరైన నింబపు
...........చినిచిన్ని పువ్వుల చెలగ దెచ్చి
జీడి వాసన లూరు చిట్టి మామిడి పిందె
...........ముక్కల దగిలించి మోదమలర
చెరకు గడను దెచ్చి చెక్కును తొలగించి
...........సన్నని ముక్కల కొన్ని జేర్చి
క్రొత్తగా పండిన కొమరైన తింత్రిణీ
...........ఫలవిశేషము కాస్త పదిలపరచి

క్రొత్త బెల్లపు తీపిని కొంత గలపి
యుప్పు చిలికించి మెదిపిన గొప్ప రుచులు
చేదు తీపియు పులుపును చెంత వగరు
శుభ యుగాదిని పచ్చడి విభవ మలరు!


మారెళ్ళ వామన కుమార్


    రాజ్యాధిపతి యయి రజనీశుడు ఘనము
    మంత్రాంగమును గూడ బలిమి జేయు ;
    సేనాధిపతి రవి, సీమ రక్షణ తోడ,
    అర్ఘ్య మేఘముల నధికపరచు ;
    సస్యేశుడు బుధుడు సాదముల్ బెంచుచు
    నీరసములగూడ నేర్పు జూచు ;
    ధాన్యేశుడు కుజుడు ధాన్యమధికమునిచ్చు
    రాజగు శుక్రుడే రసములకును ;
    నవనాయకులునిప్డు నష్టమెక్కు డొసంగ
    నల్లకల్లోలములధికమగును ;
    వరద,తుఫానులు వరుసగ బాధించు
    చెడువాసనలు పెక్కు చెడుపు జేయు ;

    వచ్చుచున్నది క్లేశపు వాసి గాను
    మత్సరము గూర్చు జయ నామ వత్సరమ్ము
    కూడి తగు జాగరూకత తోడికొనుచు,
    కలసియుందము ! రండి ! సుకర్ములార !


బొడ్డు శంకరయ్య

కమ్మని గొంతుతో మధుర గానము జేయుచు చెట్టుకొమ్మపై
నిమ్ముగ గూరుచుండి కడు హృద్యముగా 'జయ' నామవత్సమున్
సమ్మతితో వినమ్రముగ స్వాగత గీతము లాలపించుచున్
రమ్మని కోరె కోయిలలు రక్షణ జేయగ లోకులెల్లరన్ ! 



జయ నామ వత్సరమ్మున
భయమేల మనకు విజయము ప్రాప్తించునుగా
రయమున సంపద లిచ్చును
స్వయముగ నీ వత్సరమ్ము సకల జనులకున్!

నూతన సంవత్సరమున
యాతనలన్నియును దొలగి ఐశ్వర్యంబుల్
ప్రీతిగ సమకూర గలవు
నీతిని వీడక బ్రతుకుట నేర్వుము మిత్రా!

వత్సరాది మనకు వరములు గుప్పించు
చైత్రమాసమందు సంతసమున
పచ్చడి నిడి మనకు నిచ్చు నారోగ్యమ్ము
నెండకాలమందు నెలమిగాను.


ఆకు రాలిన చెట్ల కాలంబనమ్ముగ మోసులెత్తు చిగురు మోదమిచ్చు
కొమ్మల మధ్యన గుబురుగా పెరిగిన విరుల నెత్తావులు మరులు గొలుపు
కోకిలమ్మల పాట వేకువ జామున హృదయమ్ము మీటును హృద్యముగను
ఫల పుష్పములతోడ పాదపములు నిండి యుండగా శోభతో పండుగాయె

వెచ్చ వెచ్చని గాలులు వీచుచుండ
పచ్చ పచ్చని చిగురులు పల్లవించె
వచ్చి చేరెను వాసంత వైభవమ్ము
నిచ్చగించుము సహజంపు పచ్చదనము  


సంపత్ కుమార్ శాస్త్రి

"జయముఘటించుగాత " ఘనశౌర్యవివేకములుండుగాత సం
దియముతొలంగుగాత బలతేజములున్ జెలువొందుగాత దు
ర్నయములడంగుగాత రఘురాముని రాజ్యము నిల్చుగాత ని
ర్భయముగ ధర్మకార్యచయ పావనమై ధరకాంతులీనగాన్.

కమనీయకవితావికాసమ్మువెలయించి
......... జనులు విద్యాప్రౌఢఖనులుగాగ
ధర్మైకనిష్టావిధానాదిరూఢులై
......... యార్షధర్మవ్యాప్తకర్షకులుగ
సిరిసంపదలదూగిసేవానిధానులై
......... బీదజనార్తి నిర్భేదులవఁగ
కారుణ్యగుణబుధాకారులై జంతు జీ
......... వాది తిర్యక్జీవ కాశ్రితులుగ

సకలశాస్త్రాదివిద్యావిశారదులుగ
దివ్యమణిమయభాసదేదీప్యమాన
శోభితంబుగ గూర్చు యశోవిభవము
స్వాగతమ్మిదె జయనామ వత్సరమ్మ.

తేజములుల్లసిల్ల సముదీర్ణ సుభావము పెంపువొంద వి
భ్రాజిత కీర్తి భాసిత శుభంబుల సర్వజనాళి వెల్గ మా
యాజనితార్థభావముల మాయలుదొల్గగ నిత్యసౌఖ్యమై
శ్రీజయనామవత్సరమశేషశుభంబులనిచ్చుగావుతన్.





మంద పీతాంబర్
 
జయమౌ వెలుగుల తెలుగుకు
జయమౌ భారత జననికి జయమౌ ప్రజకున్
జయనామ వత్సరమ్మున
జయమౌ విశ్వానికెల్ల జయమౌ శుభమౌ !!!



గోలి హనుమచ్ఛాస్త్రి

జయ ! రా ! స్వాగతమమ్మా
జయ రావము బల్కుచుండె సరి కోయిలలే
జయహే ! హేజయ ! జయ ! జయ !
జయమగు నిన్ దల్చు వారి సత్కార్యములే. 


అన్నపరెడ్డి సత్యనారాయణ రెడ్డి

వచ్చు చైత్ర శుద్ధ పాడ్యమి రోజున
నాది పండుగౌ యుగాది మనకు
చెట్టు చేమలన్ని చిగురించి పుష్పించు
పచ్చ పైరులన్ని యిచ్చు ఫలము

తెల్లని పూవులు పూచెను
మల్లియ తీవియకుఁ, గాచె మామిడి కాయల్
పెల్లున కోయిల గళములు
నల్లన వినిపించి యొసగె మెండగు ముదమున్

అన్నివనరు లున్న ఆంధ్రుల రాష్ట్రాన్ని
వేరు జేసి నావు విజయ నీవు
చిన్న రాష్ట్రములను చెన్నుగా నొనరించి
జయము గలుగ జేయు జయ యుగాది

వేపపువ్వులోన బెల్లపు తురుమును
చింతపండు మరియు చెరుకు రసము
అరటి పండు, ఉప్పు,మిరియము, మామిడి
నరసి జేర్చి ఉదయ మందుగొనుడు

దుఃఖ మాశ్చర్య నీరసాదులను మరియు
సంతస, భయ క్రోధములను సంతతంబు
నోర్పు నేర్పుతో దాటుచు నుండవలయు
నని యుగాది పచ్చడి చెప్పు ననవరతము.


శైలజ

జయ జయ జయవత్సరమా!
జయములనీయుము జగతికి జాగృతి తోడన్
జయమనె కోకిల రవములు
జయమంచు పలికె నుగాది జయ జయ జయహే!


గండూరి  లక్ష్మినారాయణ 

"చిత్తములలోన 'జయ'నామ  కొత్త సాలు
సిరుల  వెలుగులు సంతోష పరిమళాలు
నిండుగా నింపి   కోర్కెలు నిశ్చయముగ
తీరుచునని నే మనసార కోరుచుంటి." 


కోవెల సంతోష్ కుమార్
 
క్రొత్త చివురు క్రొత్త సవురు క్రొత్త పరువ
మప్పటప్పటి కిష్టమైనట్టి జగతి
ప్రతి యుదయవేళ నూత్నవర్ష ప్రశస్తి
ప్రతి ప్రియాలాప మానంద పర్వరీతి.
 


ఏల్చూరి మురళీధర రావు
శ్రీకళ్యాణపరంపరల్ గురిసి వాసిం గాంచి వర్ధిల్ల నా
కౌకాశీర్మహితంబుగాఁ గరుణమైఁ గాంతుల్ వెలింగ్రక్కు, మాం
ధ్రీకైవల్యనిధానమై నిరతసధ్రీచీనమార్గంబు లో
కైకాదర్శముగా వెలింగెడిని నీ కైకోలు సేఁతన్ జయా!

జవము సత్త్వంబు గడివోవు జాతి బ్రదుకు
పుస్తకపుఁ గ్రొత్త కూర్పుకై  పొంచియున్న
జనుల కే నవ్యవరదానసాధుమతిని
వచ్చితో! జయాభ్యుదయము లిచ్చి ప్రోవ.         

అకలుషసాధుచింతనము, నైహికభోగవిరక్తి పేర్మి భా
వుకతయు తీర్చిదిద్ది, రసభూమికలందుఁ బ్రవేశమిచ్చి, కా
వ్యకృతికి - ధర్మసంహితకు నద్వయరూపము నేర్పఱించి, జీ
విక నిడి ప్రోవుమెల్లర నవిఘ్నశుభోదయనిత్యవృద్ధులన్!



  

సమస్యాపూరణం - 1368 (మత్సరముఁ గూర్చు)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
మత్సరముఁ గూర్చు జయనామవత్సరమ్ము.

పద్య రచన – 552

కవిమిత్రులారా,
నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు!
పై చిత్రాన్ని పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

30, మార్చి 2014, ఆదివారం

సమస్యాపూరణం - 1367 (గతకాలముకంటె)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
గతకాలముకంటె వచ్చుకాలమె మేలౌ.

పద్య రచన – 551 (విజయకు వీడుకోలు)

కవిమిత్రులారా,
ఈనాటి పద్యరచనకు అంశం...
విజయకు వీడుకోలు.

29, మార్చి 2014, శనివారం

సమస్యాపూరణం - 1366 (మల్లియతీవియకుఁ గాచె)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
మల్లియతీవియకుఁ గాచె మామిడికాయల్.
ఈ సమస్యను పంపిన గూడ రఘురామ్ గారికి ధన్యవాదాలు.

పద్య రచన – 550

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

28, మార్చి 2014, శుక్రవారం

చమత్కార పద్యాలు - 207

క్రింది పద్యంలోని చమత్కార మేమిటి?

కం.
ఏమీనన తా బేలన
నా ముంగిటి కేల రాడు నరహరి పిన్నా
రాముల ముమ్మా రంపిన
ప్రేమను మరి బుద్ధి చెప్పి పిలువవె కలికీ!


(ఏమీ అనను. తాను బేలవాఁడు. నా ముందరకు ఎందుకు రాడు? ఆ నరహరి పిన్నవాఁడు. రాములును ముమ్మారులు పంపించాను. నీవైనా బుద్ధి చెప్పి పిలువవే. కలికీ!)

సమస్యాపూరణం - 1365 (నాలు గైదులు పదునాఱు)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
నాలు గైదులు పదునాఱు నలిననయన.

పద్య రచన – 549

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

27, మార్చి 2014, గురువారం

ప్రహేళిక - 52 (సమాధానం)

ఎవరా ప్రభువు?
ఆ.వె.
తండ్రికొడుకు లొక్క తరుణిని రమియింప
పుత్రు లిద్ద రొంది పోరు గలుగ
నొకని జంపి రాజ్య మొకని కిచ్చిన ప్రభు
వాతఁ డిచ్చు మనకు నఖిల సిరులు.

(‘నానార్థ గాంభీర్య చమత్కారిక’ గ్రంధం నుండి.)

సమాధానం
ఆ.వె.
తండ్రి కొడుకులైన తరణి యముల చేత
కర్ణ ధర్మజులను గనెను కుంతి
సమరమందు కర్ణుఁ జంపించి ధర్మజు
నవనిపతిగఁ జేసె హరియె గాదె.

సమస్యాపూరణం - 1364 (బద్దకించువాఁడె)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
బద్దకించువాఁడె భాగ్యశాలి.
ఈ సమస్యను సూచించిన పోచిరాజు సుబ్బారావు గారికి ధన్యవాదాలు.

పద్య రచన – 548

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

26, మార్చి 2014, బుధవారం

ప్రహేళిక - 52

ఎవరా ప్రభువు?
ఆ.వె.
తండ్రికొడుకు లొక్క తరుణిని రమియింప
పుత్రు లిద్ద రొంది పోరు గలుగ
నొకని జంపి రాజ్య మొకని కిచ్చిన ప్రభు
వాతఁ డిచ్చు మనకు నఖిల సిరులు.

(‘నానార్థ గాంభీర్య చమత్కారిక’ గ్రంధం నుండి.)

సమస్యాపూరణం - 1363 (గరళకంఠునిఁ బూజింప)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
గరళకంఠునిఁ బూజింప గరళ మిచ్చు.
ఈ సమస్యను పంపిన పోచిరాజు సుబ్బారావు గారికి ధన్యవాదాలు.

పద్య రచన – 547

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

25, మార్చి 2014, మంగళవారం

సమస్యాపూరణం - 1362 (సజ్జనులు సుభాషితముల)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
సజ్జనులు సుభాషితముల సరకుగొనరు.

పద్య రచన – 546

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

24, మార్చి 2014, సోమవారం

సమస్యాపూరణం - 1361 (జందెము విడనాడువాఁడె)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
జందెము విడనాడువాఁడె సద్బ్రాహ్మణుఁడౌ.

పద్య రచన – 545

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

23, మార్చి 2014, ఆదివారం

సమస్యాపూరణం - 1360 (గీతాపారాయణమ్ము)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
గీతాపారాయణమ్ము గీడొనరించున్.
ఈ సమస్యను పంపిన పోచిరాజు సుబ్బారావు గారికి ధన్యవాదాలు.

పద్య రచన – 544

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

22, మార్చి 2014, శనివారం

సమస్యాపూరణం - 1359 (కామితార్ధముల్ సిద్ధించు)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
కామితార్థముల్ సిద్ధించు లేమి వలన
ఈ సమస్యను సూచించిన పోచిరాజు సుబ్బారావు గారికి ధన్యవాదాలు.

పద్య రచన – 543

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

21, మార్చి 2014, శుక్రవారం

సమస్యాపూరణం - 1358 (శల్యుఁడనఁగ నెవ్వఁడు)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
శల్యుఁ డనఁగ నెవ్వఁడు పార్థసారథి కద.
ఈ సమస్యను సూచించిన పోచిరాజు సుబ్బారావు గారికి ధన్యవాదాలు.

పద్య రచన – 542

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

20, మార్చి 2014, గురువారం

సమస్యాపూరణం - 1357 (నీటితో నగ్ని నార్పెడి)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
నీటితో నగ్ని నార్పెడి మాట కల్ల.

పద్య రచన – 541 (నరనారాయణులు)

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

19, మార్చి 2014, బుధవారం

సమస్యాపూరణం - 1356 (రాముఁ డనఁగను సాక్షాత్తు)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
రాముఁ డనఁగను సాక్షాత్తు రావణుండె.
ఈ సమస్యను పంపిన పోచిరాజు సుబ్బారావు గారికి ధన్యవాదాలు.

పద్య రచన – 540

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

18, మార్చి 2014, మంగళవారం

సమస్యాపూరణం - 1355 (కాకియుఁ గోకిలము గలసి)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
కాకియుఁ గోకిలము గలసి కాఁపుర ముండెన్.

పద్య రచన – 539

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

17, మార్చి 2014, సోమవారం

సమస్యాపూరణం - 1354 (విష్ణుపూజ నరులు)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
విష్ణుపూజ నరులు విడువఁ దగును.

పద్య రచన – 538

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

16, మార్చి 2014, ఆదివారం

సమస్యాపూరణం - 1353 (సాహెబు తా నిష్టపడు)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
సాహెబు తా నిష్టపడు వసంతోత్సవమున్.

పద్య రచన – 537 (హోళీ)

కవిమిత్రులారా,
ళీ ర్వది శుాంక్షలు!
 పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

15, మార్చి 2014, శనివారం

శ్రీరామ అష్టోత్తర శతనామ స్తోత్రము



శ్రీరామ అష్టోత్తర శతనామ స్తోత్రము 
రచన

పండిత నేమాని రామజోగి సన్యాసి రావు


సీసమాలిక
ప్రణవ మంత్రాత్మనే - బ్రహ్మణే - పురుషాయ -

    పరమాత్మనే - జగద్గురువరాయ

సచ్చిదానందాయ - శాశ్వతాయ- సకల

    భువన పాలకగణ పూజితాయ

విశ్వస్వరూపాయ - వేదశీర్షస్తుత

    ప్రజ్ఞానఘన ముఖ లక్షణాయ

సకల మునీశ్వర సంరక్షణరతాయ -

    సాధు శరణ్యాయ - శాశ్వతాయ

దైత్య దానవగణ దర్పవినాశాయ -

    ధర్మసంస్థాపన తత్పరాయ

శ్రీరామచంద్రాయ - క్షితిపాలకేంద్రాయ -

    సద్గుణసాంద్రాయ - జనహితాయ

ధర్మస్వరూపాయ - దశరథ తనయాయ -

    సీతా హృదీశాయ - చిన్మయాయ

మోహన రూపాయ - మునిజన వంద్యాయ -

    ప్రమథ లోకైక సంరక్షకాయ

యజ్ఞఫలాయ - సర్వాగమ వినుతాయ -

    అర్కాన్వయాబ్ధి సుధాకరాయ 

లలిత కౌసల్యాస్య జలజాత భృంగాయ -

    మాతృసేవారత మానసాయ

మాతాపితృస్వాంత మాథుర్యరసపాన

    నిరతచిత్తాయ - వినిర్మలాయ

రాకేందు వక్త్రాయ- రాజీవ నేత్రాయ - 

    సజల నీరదనిభ శ్యామలాయ

శ్రీవశిష్ఠ మునీంద్ర శిష్య విభూషాయ -

    సకల విజ్ఞాన విశారదాయ

క్షత్రియవీరాయ - గాధేయ వినుతాయ -

    యజ్ఞావనాయ - దైత్యాంతకాయ

క్షాళితాహల్యాఖ్య సాధ్వీకళంకాయ-

    మునిజనార్చిత పదపుష్కరాయ

శైవ చాపఘ్నాయ - భావజ వినుతాయ -

    జనకావనీనాథ సంస్తుతాయ

కార్ముకపాణినే - కళ్యాణమూర్తయే -

    వసుధాత్మజాచిత్త భాస్కరాయ

ధృత విదేహాత్మజాంచిత పాణిపద్మాయ - 

    పరశురామ మునీంద్ర వందితాయ 

పితృవాక్య పాలనరత ధృఢ చిత్తాయ -

    సామ్రాజ్య విముఖాయ - జననుతాయ

ధృత మునివేషాయ - దేవకార్య సముద్య

    తాయ - శస్త్రాస్త్ర విద్యాకరాయ

సీతా సుమిత్రాత్మజాత సమేతాయ -

    వనవాస నియమ పాలనరతాయ

భరత సంపూజిత పాదుకా యుగ్మాయ -

    గుహ సుహృద్వరనుత గుణగణాయ

వాల్మీకి కవివర వర్ణిత చరితాయ -

    అత్ర్యాది ముని నిచయార్చితాయ

క్రూర విరాధాది ఘోరాసుర హరాయ -

    వనదేవతాగణ వందితాయ

ఖరదూషణాది రాక్షస నాశకాయ - శూ

    ర్పణఖా విమోహ విభంజనాయ

మాయా మృగాకార మారీచ శమనాయ -

    అసురాపహృత విదేహాత్మజాయ

అవనీసుతా వియోగాగ్ని సంక్షుభితాయ -

    వ్యాకుల మానస వారిజాయ

శబరీ సమర్చనా సంప్రీత చిత్తాయ - 

    సాయుజ్య విభవ మోక్షప్రదాయ   

ఆశ్రిత వాయుపుత్రాది కపిగణాయ - 

    సుగ్రీవ సౌహార్ద శోభితాయ

హత సురేంద్ర సుతాయ - అర్కాత్మజ హితాయ -

    వానరలోక సమ్మానితాయ

క్ష్మాసుతాన్వేషణా కార్యనియోజిత

    వానరబృందాయ - వరగుణాయ

వసుధాత్మజా క్షేమ వార్తాప్రహర్షిత

    మానసాంభోరుహ మండితాయ 

సేవితాంబుధితట శ్రీమహాదేవాయ -

    వారిధి బంధన ప్రముదితాయ

అమల విభీషణ ప్రార్థిత వరదాయ -

    అసురాధినాథ దర్పాపహాయ

రణరంగహత బహు రాక్షసానీకాయ -

    హత రావణాసురా ద్యరిగణాయ

జాతవేదస్తుత జానకీ శీలాయ -

    మైథిలీజిత మనోమందిరాయ

అసుర సామ్రాజ్య సింహాసనాధిస్ఠిత

    వినుత గుణాఢ్య విభీషణాయ

ముని భరద్వాజ సంపూజిత చరణాయ -

    శ్రీమదయోధ్యాపురీశ్వరాయ

భరత శత్రుఘ్నాది బాంధవ సహితాయ - 

    సకల జనానీక సంస్తుతాయ

పట్టాభిషేకోత్సవ సమీక్షణ ముదిత

    బ్రహ్మేంద్ర ముఖ్యామర నిచయాయ

పౌర యోగక్షేమ భార ధురీణాయ -

    రామరాజ్య ప్రభా రాజితాయ

సర్వలోక హితాయ - సర్వ శరణ్యాయ -

    సకల లోకాధిప సంస్తుతాయ

రామాయ - రఘువంశ సోమాయ - పావన

    నామాయ - భవ భయ నాశనాయ -

తే.గీ. రామచంద్రాయ - ధర్మసంరక్షకాయ

రామభద్రాయ - మునిజన రంజకాయ

దివ్యతేజోనిధానాయ - తేనమోస్తు!

దినకరాన్వయ భూషాయ - తేనమోస్తు!

సమస్యాపూరణం - 1352 (కుంతీపుత్రుండు షణ్ముఖుండన)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
కుంతీపుత్రుండు షణ్ముఖుం డన నెగడెన్.

పద్య రచన – 536

కవిమిత్రులారా,
పై చిత్రమును పరిశీలించి తగిన పద్యము(ల)ను వ్రాయండి.

14, మార్చి 2014, శుక్రవారం

దశావతార స్తుతి

దశావతార స్తుతి
రచన
నేమాని రామజోగి సన్యాసి రావు 


దనుజుండొక్కడు సోమకాఖ్యుడు బలాత్కారమ్ముగా వేదరా
శిని గొంపోవుచు నున్న వేళ గని యక్షీణప్రతాపంబుతో
చని మత్స్యాకృతి దాల్చి గూల్చి యసురున్ సర్వేశ! వేదాల చ
య్యన వాణీశున కిచ్చినట్టి ఝషరూపా! దేవదేవా నతుల్. 

కలశాంభోధిని ద్రచ్చువేళ గిరి మున్గన్ సాగరంబందు నా
జలధిన్ జేరితి కూర్మమూర్తి వగుచున్ శైలంబునున్ వీపుపై
నలరం జేయుచు సాయమిచ్చితివి దేవా! దీనరక్షాపరా!
బలదైత్యఘ్న ముఖార్చితా! కమఠరూపా! దేవదేవా నతుల్. 

ధరణిన్ జాపగ జుట్టి సాగరము మధ్యన్ ద్రోయగొంపోవు నా
సురవిద్వేషి హిరణ్యనేత్రు గని యస్తోక ప్రభాశాలివై
యురు దంష్ట్రాహతి వాని గూల్చి బళిరా! యుర్విన్ వెసన్ గాచితో
యరవిందేక్షణ! దివ్యగాత్ర! కిటిరూపా! దేవదేవా నతుల్.

హరిభక్తిన్ వెలుగొందు నందనుని ప్రహ్లాదున్ వధింపంగ నే
వెరవుంబారక నల్గు దానవు దురావేశంబునున్ ద్రోయుచున్
నరసింహాకృతి దాల్చి జీల్చితి రిపున్ భక్తావనా! మాధవా!
అరవిందాసన వందితా! నృహరిరూపా! దేవదేవా నతుల్

బలి దైత్యేంద్రుని జేరి వామనుడవై వాక్చాతురిన్ జూపి నీ
వల పాదత్రయ భూమినే యడిగి బ్రహ్మాండాంత సంవర్ధివై  
తొలగం జేయుచు దైత్యు భాగ్యమును సంతోషమ్మునున్ గూర్చితా
బలదైత్యారికి వేదవేద్య! వటురూపా! దేవదేవా నతుల్

ధరణిన్ క్షత్రియ పాలకుల్ చెలగగా దర్పంబుతో ధూర్తులై
పరశున్ బూనుచు నీవు భార్గవుడవై భాసిల్లు తేజంబుతో
ధరణీనాథుల గూల్చినాడవు కదా! ధాత్రీసురోత్తంసమా! 
హరసంస్తుత్య గుణాకరా! పరశురామా! దేవదేవా నతుల్.

అమరారాతి దశాననుండు బలదర్పాధిక్యుడై కామియై
రమణిన్ సీతను దొంగిలించి చన ధర్మత్రాణ దీక్షామతిన్
సమరక్షోణిని సంహరించితి రిపున్ క్షత్రేశ! కాకుత్స్థ! ధ   
ర్మమయాత్మా భువనాధినాథ! రఘురామా! దేవదేవా నతుల్.

తనరన్ జేసితి గోపవంశమును సద్భావంబుతో పాండునం
దనులన్ బ్రోచితి, బోధసేసితివి గీతాజ్ఞానమున్ ధాత్రి దు
ర్జనులన్ గూల్చితి ధర్మరక్షణపరా! సర్వేశ్వరా! భక్త చం
దన! కారుణ్యనిధాన! వృష్ణివర! కృష్ణా! దేవదేవా నతుల్

పురదైత్యత్రయమున్ వధింపగ ధరన్ బుద్ధావతారంబునన్
గురురూపంబున దానవాంగనలకున్ మోసంబునున్ జేసి చె
చ్చెర మానంబును దోచినాడవు హరీ! క్షీరాబ్ధికన్యాపతీ!
తరుణాదిత్య సమ ప్రభావిభవ! బుద్ధా! దేవదేవా నతుల్

కలికాలంబిది హెచ్చె నెల్లెడ ధనాకాంక్షల్ మదోన్మత్తులై
పలు మోసంబులు చేసి దుర్జనతతుల్ భాసిల్లగా దీనయై
నిలువంజాలదు ధర్మదేవత ధరన్ దీనవనా! ప్రోవుమా
బలతేజోనిధి ధర్మమున్ కలికిరూపా! దేవదేవా నతుల్.