5-12-2025 (శుక్రవారం)కవిమిత్రులారా,ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...“పదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్”(లేదా...)“పదములు పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్”
కందం'సదమల భక్తి ప్రపత్తుల',బెదిరించెడు వారినుండి విడివడ జేయన్గుదురుగ ''శరణమ్మీవనుపదములు'','పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్'చంపకమాలసదమల భక్తి తత్వమున సంకటమందు గజేంద్రు డా హరిన్గుదురుగ నీవు తప్పనను కూరిమి గాచెడు వారు లేరటంచు దయను బొందెఁ గాదె! వెత స్రుక్కుచు దిక్కుగ 'శ్రీశు' నెంచెడున్బదములు, 'పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్! '
చదువులపడతి , కవనమున విదులొనరించిన గొరతల వివరించుటకై కుదురుగ పద్యములందలి పదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్కొలుచు = కొలతవేయు
మదిలో భక్తులు శ్రీహరిపదములు పాదములు గొలుచు; వారల బ్రోచున్సదయుండాపరమాత్ముడు విదితంబుగక్షేమములనుప్రీతినిగనుచున్!
సదమల భక్తుల కిలలో చిదాత్మ ను మరువకుండ సేవించెడి యా హృదయమ్ములు ముక్తికి యా స్పదములు, పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్.హృదయమె మందిరమ్మనుచు నీశ్వరు డందలి దైవమంచు నా సదమల భక్తి భావమున సంతత మా పరమాత్మ సేవయే ముదమను మానసమ్ములవి ముక్తి నొసంగెడి ముఖ్యమైన యా స్పదములు, పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్.
విధినేమందును? జక్కనిచదువులు సామర్ధ్యమున్న చాలవకట, నే డిది లోకసహజమున్నతపదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్
హృదయములో నేకాగ్రతపదునగు శబ్దములతోడఁ బద్యరచనతోబుధులవధానులలర కైపదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్హృదయము నందు నిబ్బరము హృద్యములై పొలుపొందు భావనల్పదునగు పల్కులెంచి తమ పద్యము లల్లెడి పండితాళికిన్గుదురుగ కొల్వుకూటమున కూర్చొని బృచ్ఛకులిచ్చు నట్టి కై పదములు పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్
ముదమున రుద్రుని భక్తిగసదమల చిత్తము న నిలిపి చక్కని ఫణ తిన్ కుదురు గ రచించి పొగ డె డి పదములు '' పాదములు గొలుచు వారిని బ్రోచు న్
మదిలో హరినామమ్మునువదలక ధ్యానించు భక్తవర్యులకెపుఁడున్గదురును సౌఖ్యము, పాడుచుపదములు, పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్
వదలక శ్రీహరిన్ హృదయపంజరమందున నిల్పి నిచ్చలున్చెదరని దీక్షతో గొలువ జేర్చును భక్తుల ముక్తిధామమున్గదురును సౌఖ్యముల్ భువిని గానమొనర్చిన దివ్య నామమున్పదములు పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్
కం॥ సదమల భక్తినిఁ గాంచుచుఁ బదములు పాడిన నొనరుగఁ బాదములిడినన్ముదముగఁ గాచును దైవముపదములు పాదములు గొలుచు వారలఁ బ్రోచున్చం॥ పదములు పాడి దాసులటు భక్తినిఁ జూపుచు మోక్షమందిరే!ముదముగఁ బాదముల్ విడక మ్రొక్కిన దైవము మెచ్చుఁ బ్రీతితోసదమల భావసంచయము చక్రికి మోదమొసంగు సర్వదాపదములు పాదముల్ గొలుచు వారికి శ్రీపదముల్ మనోజ్ఞముల్పదములు నామములు, దాసుల పదములు (పాటలు)
కం:ముదమార జానపదులవి,చదువరులౌ వారు వ్రాయు సరసములౌ నింపొదవెడు పద్యము లందలిపదములు, పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్”(క్రమాలంకారం.జానపదుల యొక్క పదములు,చదువుకొన్న కవులు వ్రాసే పద్య పాదాలు రెండూ సమానంగానే కొలిచే భక్తులను రక్షిస్తాయి. )
చం:సదమలభక్తి తో సులభ శైలిని భక్తిని గ్రుమ్మరించు సంపదయయి వేంకటేశ్వరుని పాదము లెంచెడు నన్నమయ్య వౌ,నెదలకు గృష్ణదర్శనము నిచ్చెడు పోతన పద్యరాశిలోపదములు, పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్”(ఇదీ క్రమాలంకారమే. అన్నమాచార్యుని పదాలు,పోతన పద్యపాదాలు రెండూ కొలిచే వారికి శ్రీప్రదాలే. అన్నమయ్యని పదకవితా పితామహుడు అంటారు.)
స దయ త్రినేత్రుఁడు సంతసమది చెలరేఁగఁగ నెడంద సాంబ శివుఁ డిలం గదిసి మహాదేవుని యాస్పదములు పాదములు గొలుచు వారలఁ బ్రోచున్ చెదరని నమ్మకమ్మునను శ్రీపతి నుంచి యెడంద నిత్యమున్ వదలక కొల్చు వారలకుఁ బ్రాప్త మగుం బర మంచితమ్ముగన్ సదమల మానసమ్మునను జాఁగి సమంచిత భక్తిఁ బాడుచుంబదములు పాదముల్ గొలుచు వారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్
పిన్నక నాగేశ్వరరావు.హైదరాబాద్.మదిలో కదలిన భావముఁపదిలముగా నన్నమయ్య వ్రాయుచు పాటల్వదలక పాడుచు శ్రీహరిపదములు,పాదములు గొలుచు వారలఁ బ్రోచున్.
ముదమున ననయము వీడకసదమల మతితోనుపేంద్రు సంస్మరణమ్మున్ఉదయమ్మున పాడుచు హరి*"పదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్”*[సదమలభక్తితోసతముసన్నుతిచేయుచువీడకన్మదిన్నుదయము రాత్రియంచనకనొప్పుగ ధ్యానముచేయుచున్ మురారిదయనుకోరినిష్టగను రేయిబవళ్ళునునేకచిత్తులై*“పదములు పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్”*
కందం
రిప్లయితొలగించండి'సదమల భక్తి ప్రపత్తుల',
బెదిరించెడు వారినుండి విడివడ జేయన్
గుదురుగ ''శరణమ్మీవను
పదములు'','పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్'
చంపకమాల
సదమల భక్తి తత్వమున సంకటమందు గజేంద్రు డా హరిన్
గుదురుగ నీవు తప్పనను కూరిమి గాచెడు వారు లేరటం
చు దయను బొందెఁ గాదె! వెత స్రుక్కుచు దిక్కుగ 'శ్రీశు' నెంచెడున్
బదములు, 'పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్! '
చదువులపడతి , కవనమున
రిప్లయితొలగించండివిదులొనరించిన గొరతల వివరించుటకై
కుదురుగ పద్యములందలి
పదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్
కొలుచు = కొలతవేయు
మదిలో భక్తులు శ్రీహరి
రిప్లయితొలగించండిపదములు పాదములు గొలుచు; వారల బ్రోచున్
సదయుండాపరమాత్ముడు
విదితంబుగక్షేమములనుప్రీతినిగనుచున్!
రిప్లయితొలగించండిసదమల భక్తుల కిలలో
చిదాత్మ ను మరువకుండ సేవించెడి యా
హృదయమ్ములు ముక్తికి యా
స్పదములు, పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్.
హృదయమె మందిరమ్మనుచు నీశ్వరు డందలి దైవమంచు నా
సదమల భక్తి భావమున సంతత మా పరమాత్మ సేవయే
ముదమను మానసమ్ములవి ముక్తి నొసంగెడి ముఖ్యమైన యా
స్పదములు, పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్.
విధినేమందును? జక్కని
రిప్లయితొలగించండిచదువులు సామర్ధ్యమున్న చాలవకట, నే
డిది లోకసహజమున్నత
పదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్
హృదయములో నేకాగ్రత
రిప్లయితొలగించండిపదునగు శబ్దములతోడఁ బద్యరచనతో
బుధులవధానులలర కై
పదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్
హృదయము నందు నిబ్బరము హృద్యములై పొలుపొందు భావనల్
పదునగు పల్కులెంచి తమ పద్యము లల్లెడి పండితాళికిన్
గుదురుగ కొల్వుకూటమున కూర్చొని బృచ్ఛకులిచ్చు నట్టి కై
పదములు పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్
ముదమున రుద్రుని భక్తిగ
రిప్లయితొలగించండిసదమల చిత్తము న నిలిపి చక్కని ఫణ తిన్
కుదురు గ రచించి పొగ డె డి
పదములు '' పాదములు గొలుచు వారిని బ్రోచు న్
మదిలో హరినామమ్మును
రిప్లయితొలగించండివదలక ధ్యానించు భక్తవర్యులకెపుఁడున్
గదురును సౌఖ్యము, పాడుచు
పదములు, పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్
వదలక శ్రీహరిన్ హృదయపంజరమందున నిల్పి నిచ్చలున్
రిప్లయితొలగించండిచెదరని దీక్షతో గొలువ జేర్చును భక్తుల ముక్తిధామమున్
గదురును సౌఖ్యముల్ భువిని గానమొనర్చిన దివ్య నామమున్
పదములు పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్
కం॥ సదమల భక్తినిఁ గాంచుచుఁ
రిప్లయితొలగించండిబదములు పాడిన నొనరుగఁ బాదములిడినన్
ముదముగఁ గాచును దైవము
పదములు పాదములు గొలుచు వారలఁ బ్రోచున్
చం॥ పదములు పాడి దాసులటు భక్తినిఁ జూపుచు మోక్షమందిరే!
ముదముగఁ బాదముల్ విడక మ్రొక్కిన దైవము మెచ్చుఁ బ్రీతితో
సదమల భావసంచయము చక్రికి మోదమొసంగు సర్వదా
పదములు పాదముల్ గొలుచు వారికి శ్రీపదముల్ మనోజ్ఞముల్
పదములు నామములు, దాసుల పదములు (పాటలు)
కం:ముదమార జానపదులవి,
రిప్లయితొలగించండిచదువరులౌ వారు వ్రాయు సరసములౌ నిం
పొదవెడు పద్యము లందలి
పదములు, పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్”
(క్రమాలంకారం.జానపదుల యొక్క పదములు,చదువుకొన్న కవులు వ్రాసే పద్య పాదాలు రెండూ సమానంగానే కొలిచే భక్తులను రక్షిస్తాయి. )
చం:సదమలభక్తి తో సులభ శైలిని భక్తిని గ్రుమ్మరించు సం
రిప్లయితొలగించండిపదయయి వేంకటేశ్వరుని పాదము లెంచెడు నన్నమయ్య వౌ,
నెదలకు గృష్ణదర్శనము నిచ్చెడు పోతన పద్యరాశిలో
పదములు, పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్”
(ఇదీ క్రమాలంకారమే. అన్నమాచార్యుని పదాలు,పోతన పద్యపాదాలు రెండూ కొలిచే వారికి శ్రీప్రదాలే. అన్నమయ్యని పదకవితా పితామహుడు అంటారు.)
స దయ త్రినేత్రుఁడు సంతస
రిప్లయితొలగించండిమది చెలరేఁగఁగ నెడంద సాంబ శివుఁ డిలం
గదిసి మహాదేవుని యా
స్పదములు పాదములు గొలుచు వారలఁ బ్రోచున్
చెదరని నమ్మకమ్మునను శ్రీపతి నుంచి యెడంద నిత్యమున్
వదలక కొల్చు వారలకుఁ బ్రాప్త మగుం బర మంచితమ్ముగన్
సదమల మానసమ్మునను జాఁగి సమంచిత భక్తిఁ బాడుచుం
బదములు పాదముల్ గొలుచు వారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్
రిప్లయితొలగించండిపిన్నక నాగేశ్వరరావు.
హైదరాబాద్.
మదిలో కదలిన భావముఁ
పదిలముగా నన్నమయ్య వ్రాయుచు పాటల్
వదలక పాడుచు శ్రీహరి
పదములు,పాదములు గొలుచు వారలఁ
బ్రోచున్.
ముదమున ననయము వీడక
రిప్లయితొలగించండిసదమల మతితోనుపేంద్రు సంస్మరణమ్మున్
ఉదయమ్మున పాడుచు హరి
*"పదములు పాదములు గొలుచువారలఁ బ్రోచున్”*
[
సదమలభక్తితోసతముసన్నుతిచేయుచువీడకన్మది
న్నుదయము రాత్రియంచనకనొప్పుగ ధ్యానముచేయుచున్ మురా
రిదయనుకోరినిష్టగను రేయిబవళ్ళునునేకచిత్తులై
*“పదములు పాదముల్ గొలుచువారికి శ్రీప్రదముల్ మనోజ్ఞముల్”*