తమ్ముడు తనవెంట నిలువ నమ్ముని వెన్నడి తరలెను యజ్ఞము నరయన్ పిమ్మట వినాశకర భూ తమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్
తమ్ముడు లక్ష్మణుండు తన ధర్మము తప్పక వెంట నుండగా నమ్మహి తాత్ముడే నడచె నాముని వెన్నడి యాగ రక్షకై పిమ్మట యజ్ఞనాశనము భీకరరీతిని సల్పుచున్న భూ తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరా
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండికందం
తొలగించండిఅమ్మతనంబు మఱువ కై
కమ్మను జంపుదనువేళ, నడవికరుగుటన్
వమ్మొనర భరతు డాపఁగఁ
దమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్
ఉత్పలమాల
తొలగించండిఅమ్మ తనంబునే మఱచి యాపుచు పట్టము కానకంప కై
కమ్మను చంపివైతునని యాగ్రహమొందిన వేళ, మాటనే
వమ్మొనరించుమన్ భరత వాక్యమునొప్పక సాగువేళలన్
తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరా!
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండికం॥ ఇమ్ముగ నన్నకు సేవలఁ
తొలగించండిదమ్ములు నిత్యమొనరించఁ దత్పరులౌచున్
దమ్ముల భాగ్యము నొందకఁ
దమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్
ఉ॥ నెమ్మినిఁ గాంచి సేవలను నిత్యముఁ జేయుచు నొప్పుచుండఁగన్
దమ్ములె యన్నకాదరముఁ దత్పరతన్ గని మించు స్ఫూర్తితో
నిమ్ముగఁ దాను భ్రాతలకు నీవిధిఁ జేయఁగ లేనటంచు నా
తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరో
ఇమ్ముగ వశిష్టుడు దమకు
రిప్లయితొలగించండినమ్ముల సంధించు విద్య నందించిననున్
వమ్ము సలుపు చుండగ దన
తమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్
తమ్ముడు లక్ష్మణుఁ నాజిని
రిప్లయితొలగించండియమ్ములుతో మేఘనాథు డటమట వెట్టన్
తమ్ముని మేన శరాఘా
తమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్
చిమ్మగ ప్రేమ భావములు చెంతఁ గనంగను లేదు సీత శో
రిప్లయితొలగించండికమ్మున మున్గి దాశరథి కన్నుల నీరము కార్చు చుండగా
సమ్మగ భాస్కరుంగనుచు సారసముల్ ముదమొందుచుండునా
తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరా!!
తమ్ముడు తనవెంట నిలువ
రిప్లయితొలగించండినమ్ముని వెన్నడి తరలెను యజ్ఞము నరయన్
పిమ్మట వినాశకర భూ
తమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్
తమ్ముడు లక్ష్మణుండు తన ధర్మము తప్పక వెంట నుండగా
నమ్మహి తాత్ముడే నడచె నాముని వెన్నడి యాగ రక్షకై
పిమ్మట యజ్ఞనాశనము భీకరరీతిని సల్పుచున్న భూ
తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరా
[ఈసు = కోపము]
కమ్మని భావనలు గలిగి
రిప్లయితొలగించండినమ్మక ముకు మారు రూపు నైతిక పరులై
నెమ్మది గా వర్తించెడు
తమ్ముల గని యీసు చెందె దాశరథి వెసన్
సమ్మతి గైకొని చేరి వ
రిప్లయితొలగించండినమ్మన్నను గొల్చుచుండ నలినదళాక్షున్
నెమ్మి సలక్షణు లక్ష్మణు
తమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్
[దాశరథి = భరతుఁడు; ఈసు = ఈర్ష్య; తమ్ముల: గౌరవార్థ బహువచనము]
కొమ్మను గూడి యుండగను గూర్మిని నెల్లలు మీఱఁగా నృశం
సమ్ము వనాంతరమ్మునను మన్మథ చోదిత దుస్సహంపు స్వాం
తమ్మున రాక్షసీ వనిత దగ్గఱ శూర్పనఖా కృతోగ్ర వృ
త్తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరా
[ఈసు = కోపము]
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిఅమ్ములు విల్లు జేతఁగొని యాలమునందున మేఘనాథుతో
రిప్లయితొలగించండితమ్ముడు లక్ష్మణుండు కడు తాలిమిఁ బోరును సల్పుచుండగా
గమ్మున నింగికేగి మఱుగై యసురుండొనరించు బాణఘా
తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరా
ఉ:అమ్మల వీడి,బెంగ పడు నట్టి పితన్ విడనాడి నేను,నీ
రిప్లయితొలగించండితమ్ముడు లక్ష్మణుం డరుగ దక్కిన తమ్ములె సేవ జేయు భా
గ్యమ్మును బొందిరే యనుచు, కైకను దిట్టక,ప్రేమ తోడనే
తమ్ములఁ జూచుచున్ దశరథప్రథమాత్మజుఁ డీసుఁ జెందెరా”
(వనవాసానికి పోతూ రాముడు కైకను తిట్ట లేదు.రాజ్యం లో మిగిలిన ఇద్దరు తమ్ముళ్లని ప్రేమతోనే చూసాడు కానీ రవ్వంత ఈర్ష్య పొందాడు.ముగ్గురు తల్లులని, తండ్రిని సేవించే భాగ్యం తనకు,లక్ష్మణునికి లేకుండా మిగిలిన తమ్ముళ్లకే దక్కినందుకు.)
(1)కం:"తమ్ము డనువదించెను వే
రిప్లయితొలగించండిదమ్ముల,నే విప్లవముల దరలితి" నని వే
దమ్ముల,తమ్ముని,చదివెడు
తమ్ములఁ గని యీసుఁ జెందె దాశరథి వెసన్”
(తా నెప్పుడూ విప్లవాలలోనే ఉన్నానని,తమ్ముడు వేదాలని అనువదించ గలిగాడని తన తమ్ముడైన దాశరథి రంగాచార్యని,ఆ వేదాలు చదివే తమ్ముళ్లని చూసి దాశరథి కృష్ణమాచార్య ఈర్ష్య చెందాడు.ప్రజలని ప్రేమతో తమ్ముళ్లు అన్నట్టు దాశరథి వేదం చదివే తమ్ముళ్లు అన్నాడు.)
ఇమ్మహిలోతనకందని
రిప్లయితొలగించండినెమ్మియు తండ్రిపదములను నేమముతోడన్
కమ్మగ స్తోత్రము కొలిచెడు
తమ్ముల గని నీసుచెంది దాశరథి వెసన్