కం:విధియే వాణిజ్యమ్మును, విధియే సాంకేతికతయు,విధి వక్రించన్ వృధయౌ నన్నియు,నెపుడు వ సుధ పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్” (టెక్నాలజీ,కామర్స్ అవసరమే కానీ కొన్ని సార్లు విధి వక్రిస్తే అన్నీ దెబ్బ తినవచ్చు.ఎన్ని ఉన్నా తినటానికి తిండి పండితే క్షేమం.దాన్ని వదలి అన్నిటి వెంటా పడటం మంచిది కాదు.)
కందం
రిప్లయితొలగించండివిధి యనుకూలింపంగన్
వ్యధతీరఁగ కర్షకాళి వ్యవసాయమునం
దధికమ్మగు శ్రమనొలుక వ
సుధ పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్
మత్తేభవిక్రీడితము
విధి ప్రావమ్మయి వర్షముల్ గురిసి సంప్రీతిన్ ప్రవర్తింపఁగన్
వ్యధతీరంగను కర్షకాళి వ్యవసాయంబెంచి సద్వృత్తినం
దధికమ్మైన శ్రమన్ గమింప దిగ శ్రాంతంబున్ 'వ' పూర్వంబునౌ
సుధ పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా
రిప్లయితొలగించండివిధివక్రించుచు నెప్పుడు
నధిక దిగుబడులవి లేక నందక పంటల్
వ్యధ జెందెను జాతియె, హే
సుధ ! పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్.
అధికంబయ్యె జనాభ పంటలవియే యల్పంబుగా దక్కగా
వ్యధచెందన్ ఫలముండబోదుకద ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలకై
బుధవర్గమ్మును సంప్రదించి యెరువుల్ మోతాదునే మార్చు హే
సుధ ! పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా.
కందం:
రిప్లయితొలగించండిక్షుధతో నటమట నొందుచు
వ్యధలన్ జిక్కిన మనుజుల పల్లటముడుగన్
ప్రథితమగు విత్తుఁ జల్లి వ
సుధ పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్
మత్తేభము:
క్షుధతో నంకిలిపాటునొంది కడు నస్తోకంబుగా నిచ్చలున్
వ్యధలం జిక్కిన కర్షకాళి యిడుముల్ బాపంగ శాస్త్రీయమౌ
పథముల్ కన్గొని జేయ సేద్యమపుఁడే ప్రాప్తించునా క్షోణిలో
సుధ పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా
మ.
రిప్లయితొలగించండివిధు రత్నాంచిత జూటధారి విలసద్విఖ్యాత కారుణ్య కాం
తి ధరన్ వాసి వెలింగి క్షామను వడిన్ తీర్పంగ వీతెంచుగా
విధిలో నమ్మిక ముఖ్యమౌ వినుమ సుప్రీతిన్, వరాకల్పమౌ
సుధ పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు తీరుం గదా !
పృథివిపయి పుట్టిన మొదలు
రిప్లయితొలగించండివిధిగా సమకొనవలసిన విపణుల దలచన్
అధమముగ ప్రజకు సరిపడు
సుధ , పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్
అధికంబౌ వర్షముతో
రిప్లయితొలగించండివ్యథలన్ గర్షకులు చిక్కి వాపోదురిలన్
విధి యనుకూలంబైన వ
సుధ పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్
వ్యథలందీర్చు కృషీవలుల్ శ్రమముతోఁ బండింతురీనేలపై
విధివంచింపగ పంటనాశమవగా విభ్రాంతితో వారిటన్
వ్యథలంజిక్కుట చూచుచుంటిమికదా హర్షంబు తోడన్ ధరా
సుధ పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా
కం:విధియే వాణిజ్యమ్మును,
రిప్లయితొలగించండివిధియే సాంకేతికతయు,విధి వక్రించన్
వృధయౌ నన్నియు,నెపుడు వ
సుధ పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్”
(టెక్నాలజీ,కామర్స్ అవసరమే కానీ కొన్ని సార్లు విధి వక్రిస్తే అన్నీ దెబ్బ తినవచ్చు.ఎన్ని ఉన్నా తినటానికి తిండి పండితే క్షేమం.దాన్ని వదలి అన్నిటి వెంటా పడటం మంచిది కాదు.)
మ:పృథివిన్ వర్షపు చుక్క లేక కరవుల్ పీడింప వర్షార్థ మి
రిప్లయితొలగించండివ్విధి యజ్ఞమ్మును జేయుచుంటిమి మిమున్ వేడంగ లేదయ్య మీ
సుధ, పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా!
వ్యధలన్ దీర్చుడు వాన చిన్ కు లిడి యింద్రా! రుద్ర!ఓ అర్యమా!
("ఓ ఇంద్రా!రుద్రా!అర్యమా!మే మేమీ మీ దేవతల అమృతాన్ని కోరుకోవటం లేదు.నాలుగు వాన చినుకులు చాలు" అని యజ్ఞం చేసే వారు ప్రార్థించినట్లు.అర్యముడు=వర్షాధిదేవత.)
విధి యను కూలము గాగా
రిప్లయితొలగించండినధిక ము గా వర్ష పాత మబ్బి న వేళ న్
వ్యథ లన్ని తీరు నట్లు వ
సుధపంటలు పండ జనుల క్షో భలు దీరు న్
విధి కరుణ శాస్త్రవేత్తల
రిప్లయితొలగించండియధీనమున సంతతమ్ము నలరారఁగ న
త్యధిక ఫలప్రద మయిన వ
సుధ పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్
అధమాసహ్యము దాస్యమే యడరఁ గ్రూరాంగ్లేయ చింతా ప్రయు
క్త ధరిత్రీ తల మందుఁ బౌర జన సందర్భోచి తోద్ధండ స
త్య ధృతిప్రజ్వలి తాగ్రహమ్ములను స్వాతంత్ర్యాప్తి భాగ్యమ్ము గాన్
సుధ పండన్బలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా
[సుధ = అమృతము]
సమస్య:
రిప్లయితొలగించండి“సుధ పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా”
మత్తేభము:
విధమేదైనను సస్యముల్ పెరుగగా విందేగ యా కాపుకున్
నిధి తా కోరడు నింపు కుక్షి విధి తన్నీయంగ సేద్యమ్మునన్
అధికంబౌ ధనధాన్య రాబడులు నా యాహార దాతన్ శ్రమా
సుధ పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా”
వ్యధలన్ నింపవె పచ్చ పుచ్చు పురుగుల్ వారింప శక్యంబె! యే
రిప్లయితొలగించండివిధమున్ జంపుట పేను బంక క్రిములన్ వేదించు చీడన్! కటా!
మధురంబౌ తొలగంగ కీటకములే మాగాణిలో జల్లగా
సుధ! పండన్ పలు పంటలన్ జనుల విక్షోభంబు దీరున్ గదా!!
సుధ = సున్నము
రిప్లయితొలగించండిపిన్నక నాగేశ్వరరావు.
హైదరాబాద్.
అధికముగా శ్రమ జేయుచు
విధిగా సేంద్రియపుటెరువు విరివిగ వాడన్
నిధి వంటిది యైన మన వ
సుధ పంటలు పండ జనుల క్షోభలు దీరున్.