మ:పడుచున్నన్ బలు కష్టముల్ ధనము సంపాదింపగా,సాయమున్ బడుచున్నన్ దన తండ్రి కై, ముఖము పై వార్ధక్య ఛాయల్ గనం బడుచున్నన్,దన మేన బావయును సంబంధమ్ముకై ముచ్చటన్ పడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో” (ఆమె సంపాదనకి కష్ట పడుతున్నది.తండ్రికి సాయపడుతున్నది.ముఖం పై వార్ధక్య ఛాయలు పడుతున్నాయి.అది అందరికీ కనిపిస్తున్నది.వాళ్ల మేన బావ ఆమె తో పెండ్లికి ముచ్చట పదుతున్నాడు. కానీ ఆమెకి పెండ్లి చెయ్యటానికి ఎవరూ ప్రయత్నించరు.కొందరు తల్లి దండ్రులు ఆడ పిల్లల సంపాదన పై ఆధారపడి పెండ్లి చెయ్యరు. )
కం॥
రిప్లయితొలగించండికడువడి వయసది మీద
న్పడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే?
పడుచుల కోర్కెల ధాటి
న్నడచెడి కాలమ్మునాకు నడచెనొ లేదో!!
రిప్లయితొలగించండినడుచుట భారంబైనను
విడువక ప్రతి యూరు తిరిగి వెదకినను వరీ
యుడు లేకుండెనె నాకడ
పడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే.
గుడిలో యర్చకుడన్న నా మనసు సంకోచించగా నామె యే
బడిలో యొజ్జకు వంకపెట్టె మరియన్ పాలేరునే గాంచ శ్రే
ష్ఠుడు కాదంచు మొహమ్ము త్రిప్ప నికపైచూడంగ పెండ్లీడు లో
పడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో.
చెడు సహవాసము లేదని ,
రిప్లయితొలగించండిపడతుల మెచ్చుట నెరిగిన వాడితడనుచున్
కడు దినములనుండి జతన
పడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే”
గుడిలోనర్తకి వేచెను
రిప్లయితొలగించండిమెడలోతాళిని ధరించి మిన్నందుటకై
వడిగా వార్ధక్యము పైఁ
బడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే
గుడిలో నాట్యముసేయు భామమదిలో ఘూర్ణిల్లె కళ్యాణమే
కడగండ్లే మిగిలెన్ శుభాంగికి సదా కాకుండెఁ స్వీకారమే
వడిగాకాలము దొర్లి పోయెనకటా వార్థక్యమే కన్నె పైఁ
బడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో
రిప్లయితొలగించండిశంకరాభరణం సమస్య
••••••••••••••••••••••••••••••••••
పడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో
మత్తేభమ్ !
అడుగన్ లేదు కదా ప్రధానమని యే యమ్మాయి సౌందర్యమున్ ?
కడు విద్యల్, వరకట్నముల్ సతతమున్ గాంక్షించ బోలేదుగా
నడతల్ జక్కగ నున్న జాలనుచు నన్నల్లార ! మీ వెంట నే
బడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో
-- ఆకుల శాంతి భూషణ్
వనపర్తి
గడనమ్మే ధ్యేయమ్ముగ
రిప్లయితొలగించండిబడికొలువుల బడి గడుపుచు పనిబానిసలై
వడివడిగా నేండ్లు పయిం
బడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే
బడికొలువులు = servitude.
మరొక పూరణ:
రిప్లయితొలగించండిపడచుదనమ్మున ప్రేమలొ
పడవైచితి భామనుభయ బలగములొగ్గన్
గుడిలో దేవుడె దిక్కయె
*పడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే* 🙂
కం:పడుచు దనము బోచున్నది,
రిప్లయితొలగించండిపడుచున్నది చదువు కొరకు పాట్లను, ముడతల్
పడుచుండె మోము నిది కన్
బడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే!
("పడుచు" ను అన్యార్థాలలో వాడే ప్రయత్నం.)
కం॥ కడు చోద్యము నేఁటి విధము
రిప్లయితొలగించండివడివడిగ సుతకటు చేయ పరిణయము ధరన్
సుడివడు కాలముఁ గాదయ
పడుచున్నను బెండ్లి సేయు వారలు లేరే
మ॥ కడు చోద్యమ్ముగ మారెఁ దీరిలను సింగారించి కూతుర్లనున్
బడచుల్ గాఁగను బెండ్లి సేయఁగ నటుల్ భావించగా నొప్పరే
జడులై పోయిరొ కాలచక్ర మహిమో సారాంశమున్ దెల్పఁగన్
బడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో
(ఇది కొంతవరకు మా మేనల్లుడికి నేను, తన కుమారునికి నా మిత్రుడు చేస్తున్న ప్రయత్నాల అనుభవమండి)
మ:పడుచున్నన్ బలు కష్టముల్ ధనము సంపాదింపగా,సాయమున్
రిప్లయితొలగించండిబడుచున్నన్ దన తండ్రి కై, ముఖము పై వార్ధక్య ఛాయల్ గనం
బడుచున్నన్,దన మేన బావయును సంబంధమ్ముకై ముచ్చటన్
పడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో”
(ఆమె సంపాదనకి కష్ట పడుతున్నది.తండ్రికి సాయపడుతున్నది.ముఖం పై వార్ధక్య ఛాయలు పడుతున్నాయి.అది అందరికీ కనిపిస్తున్నది.వాళ్ల మేన బావ ఆమె తో పెండ్లికి ముచ్చట పదుతున్నాడు. కానీ ఆమెకి పెండ్లి చెయ్యటానికి ఎవరూ ప్రయత్నించరు.కొందరు తల్లి దండ్రులు ఆడ పిల్లల సంపాదన పై ఆధారపడి పెండ్లి చెయ్యరు. )
కందం
రిప్లయితొలగించండిఅడుగిడిన కొలువు నన్ రా
బడినెంచి సరిపడదని వివాహము సేయన్
దడబడి సంతు వయసు పై
పడుచున్నను బెండ్లి సేయువారలు లేరే!
మత్తేభవిక్రీడితము
అడుగుల్ వేసిన కొల్వునన్ బ్రతుకగా నాదాయమే చాలదన్
జడుపై సంతు వివాహముల్ జరుపగన్సంబంధముల్ రావనన్
దడబాటుల్ మితిమీరి హద్దుమఱువన్ దండ్రుల్ వయస్సెంతొ పై
పడుచున్నన్ దగఁ బెండ్లి సేయుటకు నెవ్వారైన లేరెందుకో!