31, డిసెంబర్ 2010, శుక్రవారం

చమత్కార పద్యాలు - 50

మామకు మామ ఐనవాడు
ఉ.
మామను సంహరించి, యొక మామను గర్వ మడంచి, య న్నిశా
మామను రాజుఁ జేసి, యొక మామ తనూజున కాత్మబంధువై,
మామకుఁ గన్ను లిచ్చి, సుతు మన్మథు నింతికిఁ దానె మామయై,
మామకు మామయైన పరమాత్ముఁడు మీకుఁ బ్రసన్నుఁ డయ్యెడున్.

(చాటుపద్య రత్నాకరము)
భావం -
మామ అయిన కంసుని సంహరించి, వారధి కట్టడానికి ముందు తన మామ అయిన సముద్రుని గర్వాన్ని అణచి, నిశామామ అయిన చంద్రునికి `రాజు` అనే పేరునిచ్చి, మామ కొడుకైన అర్జునునకు ఆప్తుడై, మామ అయినధృతరాష్ట్రునికి కన్నులిచ్చి, కొడుకైన మన్మథుని భార్య రతీదేవికి తానే మామ అయి, తనకు లక్ష్మి నిచ్చిన మామ సముద్రునికి తన కూతురైన గంగనిచ్చి అతనికి మామ అయిన విష్ణుదేవుడు మీకు ప్రసన్నుడౌతాడు.

ప్రహేళిక - 34

అత డెవరు?
చం.
మనసిజు మామ మామ యభిమాన మడంచినవాని మామ నం
దనుని విరోధి నందనుని నందను సుందరి మేనమామఁ జం
పిన జగజెట్టి పట్టిఁ బొడిజేసిన శూరుని తండ్రిఁ గన్నుగాఁ
గొనిన సురాధినాథుని తనూభవు నాయువు మీకు నయ్యెడున్.

(చాటుపద్య రత్నాకరము)
1. మన్మథుని మామ ..............................
2. అతని మామ .............................
3. అతని గర్వం అణచినవాడు .....................................
4. అతని మామ .................................
5. అతని కొడుకు ..............................
6. అతని శత్రువు ................................
7. అతని కుమారుడు .........................
8. అతని పుత్రుడు ..............................
9. అతని భార్య ...................................
10. ఆమె మేనమామ ........................................
11. అతనిని చంపిన వీరుడు ..................................
12. అతని కొడుకు ..................................
13. అతనిని చంపిన శూరుడు ................................
14. అతని తండ్రి ...................................
15. అతనిని కన్నుగా పొందిన దేవుడు .........................................
16. అతని కుమారుడు ...............................
అతని ఆయువు మీకు కలగాలని ఆశీస్సు.
పరిష్కారం చెప్పండి.
మనవి -
ప్రహేళికకు సంబంధించిన మీ సమాధానాలను, వ్యాఖ్యలను, సందేహాలను క్రింది వ్యాఖ్యల పెట్టెలో పెట్టకుండా నేరుగా నా మెయిల్ కు పోస్ట్ చేయండి. సమాధానం వెంటనే ప్రకటిస్తే మిగిలిన వారికి ఆఅసక్తి లేకుండ పోతుంది.
నా ఇ-మెయిల్
shankarkandi@gmail.com

సమస్యా పూరణం - 186 (సూర్యబింబ మమరె)

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
సూర్యబింబ మమరె సుదతి నుదుట.

ప్రహేళిక - 33 (సమాధానం)

ఆమె ఎవరు?
తే.గీ.
ఆలి నొల్లక యున్నవా నమ్మ మగని
నందులోపల నున్నవా నక్క మగని
నమ్మినాతనిఁ జెఱుచుదా నమ్మ సవతి
సిరులు మీ కిచ్చు నెప్పుడుఁ గరుణతోడ.

(చాటుపద్య రత్నాకరము)
పరిష్కారం ...............
1. భార్య వద్దనుకున్న వాడు - భీష్ముడు
2. అతని తల్లి - గంగ
3. ఆమె మగడు - సముద్రుడు
4. అతనిలోపల ఉన్నవాడు - మైనాకుడు
5. అతని అక్క - పార్వతి
6. ఆమె భర్త - శివుడు
7. అతనిని నమ్మిన వాడు - రావణుడు
8. అతని నాశనానికి కారణమైన ఆమె - సీత
9. ఆమె తల్లి - భూదేవి
10. ఆమె సవతి - లక్ష్మి
ఆ లక్ష్మీదేవి మీకు కరుణతో సిరులిస్తుందని భావం.
సమాధానం పంపినవారు కోడీహళ్ళి మురళీ మోహన్ గారొక్కరే. వారికి అభినందనలు.
వ్యాఖ్యలను "మాడరేషన్"లో పెట్టక పోవడం వల్ల మురళీ మోహన్ గారి సమాధానం వెంటనే కనిపించి మిగిలిన వారంతా ప్రయత్నం మానుకున్నట్టున్నారు. ఈ సారి ప్రహేళిక పెట్టినప్పుడు వ్యాఖ్యలను "మాడరేషన్"లో పెడతాను.

30, డిసెంబర్ 2010, గురువారం

సమస్యా పూరణం - 185 (కష్టములు దీర)

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
కష్టములు దీరఁ గన్నీరుఁ గార్చినారు.
ఈ సమస్యము సూచించిన `చంద్రశేఖర్` గారికి ధన్యవాదాలు..

29, డిసెంబర్ 2010, బుధవారం

ప్రహేళిక - 33

ఆమె ఎవరు?
తే.గీ.
ఆలి నొల్లక యున్నవా నమ్మ మగని
నందులోపల నున్నవా నక్క మగని
నమ్మినాతనిఁ జెఱుచుదా నమ్మ సవతి
సిరులు మీ కిచ్చు నెప్పుడుఁ గరుణతోడ.

(చాటుపద్య రత్నాకరము)
1. భార్య వద్దనుకున్న వాడెవడు? ..............................
2. అతని తల్లి ఎవరు? ............................
3. ఆమె మగడెవరు? ............................
4. అతనిలోపల ఉన్నవా డెవరు? .....................................
5. అతని అక్క ఎవరు? .........................
6. ఆమె భర్త ఎవరు? ..............................
7. అతనిని నమ్మిన వాడెవరు? ................................
8. అతని నాశనానికి కారణమైన ఆమె ఎవరు? ...............................
9. ఆమె తల్లి ఎవరు? .................................
10. ఆమె సవతి మీకు కరుణతో సిరులిస్తుంది.
ఆమె ఎవరు?

సమస్యా పూరణం - 184 (పాల వలన జనులు)

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
పాల వలన జనులు పతితులైరి.

28, డిసెంబర్ 2010, మంగళవారం

సమస్యా పూరణం - 183 (కారము లేనట్టి కూర)

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
కారము లేనట్టి కూరఁ గాంతుఁడు మెచ్చెన్.

27, డిసెంబర్ 2010, సోమవారం

సమస్యా పూరణం - 182 (కాంతఁ జూచి మౌని)

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
కాంతఁ జూచి మౌని కన్ను గొట్టె.

26, డిసెంబర్ 2010, ఆదివారం

వారాంతపు సమస్యా పూరణం - 181 (ముండై యుండుట)

కవి మిత్రులారా,
ఈ వారం పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
ముండై యుండుట మేలు గాదె జగతిన్ ముత్తైదువల్ మెచ్చఁగన్.
ఈ సమస్యను పంపిన `ఫణి ప్రసన్న కుమార్ ` గారికి ధన్యవాదాలు.

సమస్యా పూరణం - 180 (సిరి వలదనువాని)

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
సిరి వలదనువాని కిలను చిక్కులె గాదా!
ఈ సమస్యను పంపిన `విద్యాసాగర్ అందవోలు` గారికి ధన్యవాదాలు.

25, డిసెంబర్ 2010, శనివారం

సమస్యా పూరణం - 179

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
తమ్మునికి నన్న వరుసకుఁ దమ్ముఁ డయ్యె.
ఈ రోజు ఏ సమస్య ఇవ్వాలా అని ఆలోచిస్తుంటే వసంత్ కిశోర్ గారి సూచన నాకు వర ప్రసాద మయింది. వారికి ధన్యవాదాలు.

24, డిసెంబర్ 2010, శుక్రవారం

సమస్యా పూరణం - 178

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
గొడు గెందుకు కుంభవృష్టి గురిసెడి వేళన్.

23, డిసెంబర్ 2010, గురువారం

సమస్యా పూరణం - 177

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
దానవులం గొలుచువాఁడు దామోదరుఁడే.

22, డిసెంబర్ 2010, బుధవారం

సమస్యా పూరణం - 176

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
హరుఁడు ప్రహ్లాదుఁ గాచినాఁ డసురుఁ జంపి.

21, డిసెంబర్ 2010, మంగళవారం

సమస్యా పూరణం - 175

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
పామరుఁడే కవిగ మారి ప్రస్తుతు లందెన్.

20, డిసెంబర్ 2010, సోమవారం

సమస్యా పూరణం - 174

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
పువ్వులు రాళ్ళగును, రాళ్ళు పూలుగ మారున్.

19, డిసెంబర్ 2010, ఆదివారం

సమస్యా పూరణం - 173

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
వృద్ధ సౌందర్యమును జూడ ప్రేమ గలిగె.
ఈ సమస్యను సూచించిన చంద్రశేఖర్ గారికి ధన్యవాదాలు.

18, డిసెంబర్ 2010, శనివారం

సమస్యా పూరణం - 172

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
పామునకుఁ బాలు వోసిన ఫలిత మిదియె.

17, డిసెంబర్ 2010, శుక్రవారం

సమస్యా పూరణం - 171

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
మానమ్మే లేనివాఁడు మాన్యుం డయ్యెన్.

16, డిసెంబర్ 2010, గురువారం

సమస్యా పూరణం - 170

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
సతి సతిఁ గవయంగఁ బుత్రసంతతి గలిగెన్.

14, డిసెంబర్ 2010, మంగళవారం

సమస్యా పూరణం - 169

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
రాముఁ డొసఁగెను జానకిన్ రావణునకు.

13, డిసెంబర్ 2010, సోమవారం

సమస్యా పూరణం - 168

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
దారి తప్పువాఁడు ధర్మవిదుఁడు.

ప్రహేళిక - 32

ఈ పండు ఏది?
ఆ.వె.
ఆకు పచ్చ ఒళ్ళు ,అంత గళ్ళూగళ్ళు
గాంచ దేహ మెల్ల కళ్ళు కళ్ళు
తిన్న వారి నోళ్ళు తీయని వాకిళ్ళు
పండు పేరు జెప్ప రండు!రండు!

మంద పీతాంబర్ గారు ఈ ప్రహేళికను పంపించారు. వారికి ధన్యవాదాలు.

12, డిసెంబర్ 2010, ఆదివారం

సమస్యా పూరణం - 167

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
వాపు వాపె కాని బలుపు కాదు.
దీనిని పంపిన చంద్రశేఖర్ గారికి ధన్యవాదాలు.

11, డిసెంబర్ 2010, శనివారం

సమస్యా పూరణం - 166

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
కాకర వేపుడె పసందు కంజదళాక్షీ!
దీనిని పంపిన రవి గారికి ధన్యవాదాలు.

9, డిసెంబర్ 2010, గురువారం

సమస్యా పూరణం - 165

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
ననన ననన నన్ను నినిని నిన్ను.

8, డిసెంబర్ 2010, బుధవారం

సమస్యా పూరణం - 164

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
చలికాలమున వడదెబ్బ చప్పునఁ దగిలెన్.
దీనిని పంపించిన చంద్రశేఖర్ గారికి ధన్యవాదాలు.

ప్రహేళిక - 31

ఈ ఘట్టం ఏది?
సీ.
త్రిపురాంతకుండైన దేవుని పేరేది?
పంజరమ్మున నుండు పక్షి యేది?
యమలోకమున బాధ లందువా రెవ్వరు?
దేవభాషను పూల తీగె యేది?
చూడ జటాయువు సోదరుం డెవ్వఁడు?
మెడలోని నగ కేది మేలు పేరు?
గాయమై కాయమ్ము కార్చు ద్రవ మ్మేది?
చంద్రబింబమ్ముఁ బోల్చఁ దగు నేది?
తే.గీ.
అన్నిటికిఁ జూడ మూడేసి యక్షరమ్ము
లందు మొదటి యక్షరముల నరసి చూడ
ధర్మజు నధిక్షేపించి తప్పుఁ జేసి
నట్టి ఖలుని కృష్ణుఁడు చంపు ఘట్ట మగును.
ఆ ఘట్ట మేదో చెప్పండి.

7, డిసెంబర్ 2010, మంగళవారం

సమస్యా పూరణం - 163

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
కృష్ణుఁ జంప నెంచి క్రీడి వెడలె.

గళ్ళ నుడి కట్టు - 65


అడ్డం
1. సంస్కృతికి సంబంధించింది (4)
3. స్వరోచి తల్లి. అల్లసానివారిని అడగండి (4)
7. మాసార్ధం, రెక్క (2)
8. పిల్లి (3)
9. సాకు, వక్రం (2)
12. కార్తిక మాసపు నక్షత్రం (3)
13. ఆనందము నందించే ఇంద్రుని వనం (3)
17. గార్ధభం చివరి అక్షరాన్ని తన్నింది (2)
18. జింక. చెడ్డ రంగస్థలమా? (3)
19. జలం బాపతు పక్షి (2)
22. సింహం (4)
23. అర్జునుడు బీభత్సుడే (4)
నిలువు
1. దీపం పట్టిన సానిని చూస్తే కృష్ణుని గురువు కనిపిస్తాడు (4)
2. అతిరిక్తమైన చేదు (2)
4. పురూరవునిలో ఆకారం (2)
5. స్థిరమైన ఉనికి. నిలబడు కడదాకా (4)
6. మరీచికలు కంపించే మరుభూమి (3)
10. గోడ (3)
11. ఎర్ర తామర. కెంపు + తమ్మి = ? (3)
14. శృంగార నాటకంలో చౌరస్తా (4)
15. జింక లేదా ఏనుగు (3)
16. మేనమామ (4)
20. కత్తి పదును లేదా అంచు (2)
21. తల్లి. అంబకు వికృతి (2)

6, డిసెంబర్ 2010, సోమవారం

సమస్యా పూరణం - 162

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
కార మొసఁగుఁ జల్లఁదనమ్ము కన్నుఁ గవకు.

5, డిసెంబర్ 2010, ఆదివారం

సమస్యా పూరణం - 161

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
ఇడ్లీలే చాలు మనకు నితరము లేలా?
దీనిని పంపించిన రవి గారికి ధన్యవాదాలు.
నిజానికి రవి గారు "ఇడ్లీ" అంటే దుష్కరప్రాస అవుతుందని, కవి మిత్రులకు ఇబ్బందిగా ఉంటుందనుకొని "ఇడిలీ" అన్నారు. కాని నాకు మీరంతా సమర్థులనే నమ్మకంతో "ఇడ్లీ" అన్నాను.

3, డిసెంబర్ 2010, శుక్రవారం

సమస్యా పూరణం - 160

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
వెన్నెల గురియ నావిరుల్ వెడలె నయ్యొ!
దీనిని పంపిన చంద్రశేఖర్ గారికి ధన్యవాదాలు.

2, డిసెంబర్ 2010, గురువారం

సమస్యా పూరణం - 159

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......
సరస యతుల పొందు సౌఖ్య మిడును.
దీనిని పంపిన చంద్రశేఖర్ గారికి ధన్యవాదాలు.

1, డిసెంబర్ 2010, బుధవారం

సమస్యా పూరణం - 158

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది .....
భరతుఁ డెదిరించి రాముని భాగ మడిగె.
దీనిని సూచించిన విశ్రాంత తెలుగు పండితులు, నాకు కొత్త బంధువు శ్రీ వంగూరు శ్యామసుందర్ ( మాల్ గ్రామ వాస్తవ్యులు) గారికి ధన్యవాదాలు.