5-8-2025 (మంగళవారం)
కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...
“కరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్”
(లేదా...)
“కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్”
(రావిపాటి లక్ష్మినారాయణ గారి 'సమస్యాపూరణ' గ్రంథం నుండి)
కందంసరసమ్మున నవవధువునువరుండు వివిధ రతికేళి భంగిమలందున్బరవశమొందించు కతనఁగరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్!
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
చంపకమాలసరసమె శోభనంపు సిరిసంపద నూత్నవధూవరాళికిన్వరుఁడు వధూటి సోయగఁపు భాగ్యమునన్ రతికేళి మున్గుచున్బరిపరి భంగిమల్ దెలిసి వాంఛలరంజిలి జంట దేలఁగన్గరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్!
సురుచిరఛాయాగ్రహణమువరనిశ్చయవేళయందుఁబఱగుచునుండన్ఁబరిఁబరిభంగిమలలరగకరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్కొరుప్రోలు రాధాకృష్ణ రావు
చ.సురవర మౌని సంతతులు సొంపుల ద్వీపమునందు చేరి ప్ర స్ఫురదసమాన కాంతులను జూచుచు భక్తిని చేగొనన్ మహ త్తరమగు పీఠమందున సదాశివు దేవికి నొప్పె తారకా కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ, గంకణమొప్పెను భామకయ్యెడన్ ! (తారకాకరము - ఆకాశం)ఆకాశానికి సూర్యుడు, చంద్రుడు బొట్లుగా ప్రకాశిస్తుంటారు. అమ్మవారికి నేత్రాలే కదా !
గరువముగ బొట్టు దిద్దుచు నెరవుగ కడెము నొకదాని నిలుపు మనగనేచిరుతడు గీసిన పటమునకరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్
పిరిమిని చేరగ రమ్మనితరుణియె గోరింట పెట్టె దక్షత తోడన్ మరదలి సుకుమారంబగు కరమునఁ దిలకమ్ము , గంటఁ , గంగణ మమరెన్.తరుణి కురంటకమ్మెచట దాల్చును? ఫాలము బెట్టునేమిటో?నరయగ నంజనమ్మదియె యద్భుత రీతి ధరింతు రెచ్చటో?కరమున భూషణమ్మగుచు కల్పము నెవ్వరి కొప్పు చెప్పుమాకరమున , బొట్టు , నేత్రమునఁ , గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్.
-మొరలిడి వేడెను మోడ్చినకరమున; తిలకమ్ము కంట, కంకణ మమరెన్మురిపెము జూపెడు పతియునమరె; వేంకటనాధుని మహిమయిదియె గనరే
విరిని సపత్నికొసగగాకరములలోమోముదాచి కలవరపడుచున్మరి సత్యభామ వగచెనుకరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్మురరిపుడిచ్చె పుష్పమును ముద్దియ రుక్మిణి కన్నవార్తయేవరలగ కిన్కబూనెనట వారిజలోచన సత్యభామయేకరముల మోము దాచుకొని క్రందెను కోపము వృద్ధినొందగాకరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్
తిరుమల దేవుని ప్రతిమకు కర మొ ప్ప గ దీర్చి దిద్ధ కమనీ యము నై నిరుపమ రీతి గ గనపడె కరమున తిల కమ్ము గంట గంక ణ మమరె న్
కం:ధరియించగ తిలకమ్మునుకరమున సీసాను బట్ట గా నిదిగో! ఆభరణము గొంటి ననగ పతికరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్”
కం॥ త్వరగ లిఖించఁగ బాలుఁడుపరీక్ష యందున ముడివడి వర్ణనఁ జేసెన్సరగునను దలక్రిందుగఁగరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్చం॥ త్వరగ లిఖించు యత్నమున వర్ణన సేయుచు సంభ్రమమ్మటుల్ పరఁగఁగ ప్రశ్నలన్నిటిని వ్రాయఁగ నెంచి పరీక్ష యందునన్బిరబిర వ్రాసె బాలుఁడిటు పెండిలి కూతురు సోయగమ్మునున్గరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్(ఇది చాలా సామాన్యమైన psychological phenomenon అండి. ఆత్రముగా ఉన్నపుడు. అలాగే 7568 నంబరు చెప్పమంటే టక్కున 7658 అని కూడ చెప్పేది సర్వసామాన్యం. Retrieving from memory under haste causes such mistakes)
చం:కరముల పొట్టు పొయ్యి గొని గట్టిగ పొట్టు ను గూరుచుండి దుర్భరమగు పేద జీవితము బట్టిన సుందరి భాగ్య శాలియౌవరుడు లభించె నంచు విన బంగరు కంకణ మూహ నిల్వగా కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్”(పూర్వం గ్యాస్ స్టౌలు కొత్తగా వస్తున్న రోజుల్లో పొట్టు పొయ్యిలు ఉండేవి.అంద మైన ఆ పేదపిల్ల చేత్తో పొట్టు కూరుతుండగా తనకి భాగ్యవంతుడైన వరుని సంబంధం కుదిరిందని తెలిసింది.ఆమె చేతిలో పొట్టు ఉంది కానీ కళ్లలో బంగారు కంకణం ఊహగా మెరిసింది.)
అరుదెంచిన నా కృష్ణుని నరయు తమకము మితిమీఱ నక్కట విరహాతుర యైన గోప కాంతకుఁ గరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గం కణ మమరెన్ [కం కణము = నీటి బొట్టు] విరులు శిరమ్ము నందుఁ గనిపింపఁగఁ గర్ణము లందు దుద్దులుం బరఁగఁ పసిండి యొడ్డణము భవ్య పదాంగుళి వెండి మట్టెలుం దరుణి ధరింపఁగా నుదుటఁ, దద్దయుఁ దన్మయయై కరమ్మునం, గరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్ [నుదుట ధరింపఁ గరమున బొట్టు; కరమ్మునన్ ధరింప నేత్రములో (మెఱసిన) కంకణము నొప్పెను]
సరసములాడుచు రాతిరివరాననకు పతి యలఁదెను పారాణిని నిద్దురలో చెదరగ నయ్యదికరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్
పరువమునందు నాల్మగలు భావజుకేళిని మగ్నమౌ తరిన్సరసములాడుచున్ మగఁడు చానకు పాణితలమ్ముపైన తాకురవకముంచె, నిద్దురను క్రొమ్మి యలందగ దేహమంతటన్కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్
(కురవకము/క్రొమ్మి= గోరింట)
సమస్య:కరమున బొట్టు, నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్!చం.మా :తిరిపెములెత్తువాడు, హర తీరగు వస్త్రములేవి వానికిన్మరిమరి కోరె హైమ తన మానసనాథుడు కాటివాసినిన్ తిరమగు భక్తిఁజూపి, యుమ తీరుగ చేరె శివార్ధ దేహమున్ కరమున బొట్టు, నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్!
కందం
రిప్లయితొలగించండిసరసమ్మున నవవధువును
వరుండు వివిధ రతికేళి భంగిమలందున్
బరవశమొందించు కతనఁ
గరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్!
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
తొలగించండిచంపకమాల
తొలగించండిసరసమె శోభనంపు సిరిసంపద నూత్నవధూవరాళికిన్
వరుఁడు వధూటి సోయగఁపు భాగ్యమునన్ రతికేళి మున్గుచున్
బరిపరి భంగిమల్ దెలిసి వాంఛలరంజిలి జంట దేలఁగన్
గరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్!
సురుచిరఛాయాగ్రహణము
రిప్లయితొలగించండివరనిశ్చయవేళయందుఁబఱగుచునుండన్ఁ
బరిఁబరిభంగిమలలరగ
కరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్
కొరుప్రోలు రాధాకృష్ణ రావు
చ.
రిప్లయితొలగించండిసురవర మౌని సంతతులు సొంపుల ద్వీపమునందు చేరి ప్ర
స్ఫురదసమాన కాంతులను జూచుచు భక్తిని చేగొనన్ మహ
త్తరమగు పీఠమందున సదాశివు దేవికి నొప్పె తారకా
కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ, గంకణమొప్పెను భామకయ్యెడన్ !
(తారకాకరము - ఆకాశం)
ఆకాశానికి సూర్యుడు, చంద్రుడు బొట్లుగా ప్రకాశిస్తుంటారు. అమ్మవారికి నేత్రాలే కదా !
గరువముగ బొట్టు దిద్దుచు
రిప్లయితొలగించండినెరవుగ కడెము నొకదాని నిలుపు మనగనే
చిరుతడు గీసిన పటమున
కరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్
రిప్లయితొలగించండిపిరిమిని చేరగ రమ్మని
తరుణియె గోరింట పెట్టె దక్షత తోడన్
మరదలి సుకుమారంబగు
కరమునఁ దిలకమ్ము , గంటఁ , గంగణ మమరెన్.
తరుణి కురంటకమ్మెచట దాల్చును? ఫాలము బెట్టునేమిటో?
నరయగ నంజనమ్మదియె యద్భుత రీతి ధరింతు రెచ్చటో?
కరమున భూషణమ్మగుచు కల్పము నెవ్వరి కొప్పు చెప్పుమా
కరమున , బొట్టు , నేత్రమునఁ , గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్.
-
రిప్లయితొలగించండిమొరలిడి వేడెను మోడ్చిన
కరమున; తిలకమ్ము కంట, కంకణ మమరెన్
మురిపెము జూపెడు పతియున
మరె; వేంకటనాధుని మహిమయిదియె గనరే
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండివిరిని సపత్నికొసగగా
రిప్లయితొలగించండికరములలోమోముదాచి కలవరపడుచున్
మరి సత్యభామ వగచెను
కరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్
మురరిపుడిచ్చె పుష్పమును ముద్దియ రుక్మిణి కన్నవార్తయే
వరలగ కిన్కబూనెనట వారిజలోచన సత్యభామయే
కరముల మోము దాచుకొని క్రందెను కోపము వృద్ధినొందగా
కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్
తిరుమల దేవుని ప్రతిమకు
రిప్లయితొలగించండికర మొ ప్ప గ దీర్చి దిద్ధ కమనీ యము నై
నిరుపమ రీతి గ గనపడె
కరమున తిల కమ్ము గంట గంక ణ మమరె న్
కం:ధరియించగ తిలకమ్మును
రిప్లయితొలగించండికరమున సీసాను బట్ట గా నిదిగో! ఆ
భరణము గొంటి ననగ పతి
కరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్”
కం॥ త్వరగ లిఖించఁగ బాలుఁడు
రిప్లయితొలగించండిపరీక్ష యందున ముడివడి వర్ణనఁ జేసెన్
సరగునను దలక్రిందుగఁ
గరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్
చం॥ త్వరగ లిఖించు యత్నమున వర్ణన సేయుచు సంభ్రమమ్మటుల్
పరఁగఁగ ప్రశ్నలన్నిటిని వ్రాయఁగ నెంచి పరీక్ష యందునన్
బిరబిర వ్రాసె బాలుఁడిటు పెండిలి కూతురు సోయగమ్మునున్
గరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్
(ఇది చాలా సామాన్యమైన psychological phenomenon అండి. ఆత్రముగా ఉన్నపుడు. అలాగే 7568 నంబరు చెప్పమంటే టక్కున 7658 అని కూడ చెప్పేది సర్వసామాన్యం. Retrieving from memory under haste causes such mistakes)
చం:కరముల పొట్టు పొయ్యి గొని గట్టిగ పొట్టు ను గూరుచుండి దు
రిప్లయితొలగించండిర్భరమగు పేద జీవితము బట్టిన సుందరి భాగ్య శాలియౌ
వరుడు లభించె నంచు విన బంగరు కంకణ మూహ నిల్వగా
కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్”
(పూర్వం గ్యాస్ స్టౌలు కొత్తగా వస్తున్న రోజుల్లో పొట్టు పొయ్యిలు ఉండేవి.అంద మైన ఆ పేదపిల్ల చేత్తో పొట్టు కూరుతుండగా తనకి భాగ్యవంతుడైన వరుని సంబంధం కుదిరిందని తెలిసింది.ఆమె చేతిలో పొట్టు ఉంది కానీ కళ్లలో బంగారు కంకణం ఊహగా మెరిసింది.)
అరుదెంచిన నా కృష్ణుని
రిప్లయితొలగించండినరయు తమకము మితిమీఱ నక్కట విరహా
తుర యైన గోప కాంతకుఁ
గరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గం కణ మమరెన్
[కం కణము = నీటి బొట్టు]
విరులు శిరమ్ము నందుఁ గనిపింపఁగఁ గర్ణము లందు దుద్దులుం
బరఁగఁ పసిండి యొడ్డణము భవ్య పదాంగుళి వెండి మట్టెలుం
దరుణి ధరింపఁగా నుదుటఁ, దద్దయుఁ దన్మయయై కరమ్మునం,
గరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్
[నుదుట ధరింపఁ గరమున బొట్టు; కరమ్మునన్ ధరింప నేత్రములో (మెఱసిన) కంకణము నొప్పెను]
సరసములాడుచు రాతిరి
రిప్లయితొలగించండివరాననకు పతి యలఁదెను పారాణిని ని
ద్దురలో చెదరగ నయ్యది
కరమునఁ దిలకమ్ము గంటఁ గంగణ మమరెన్
పరువమునందు నాల్మగలు భావజుకేళిని మగ్నమౌ తరిన్
రిప్లయితొలగించండిసరసములాడుచున్ మగఁడు చానకు పాణితలమ్ముపైన తా
కురవకముంచె, నిద్దురను క్రొమ్మి యలందగ దేహమంతటన్
కరమున బొట్టు నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్
(కురవకము/క్రొమ్మి= గోరింట)
తొలగించండిసమస్య:
రిప్లయితొలగించండికరమున బొట్టు, నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్!
చం.మా :
తిరిపెములెత్తువాడు, హర తీరగు వస్త్రములేవి వానికిన్
మరిమరి కోరె హైమ తన మానసనాథుడు కాటివాసినిన్
తిరమగు భక్తిఁజూపి, యుమ తీరుగ చేరె శివార్ధ దేహమున్
కరమున బొట్టు, నేత్రమునఁ గంకణ మొప్పెను భామ కయ్యెడన్!