31-8-2025 (ఆదివారం)
కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...
“రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్”
(లేదా...)
“రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్”
(బ్రహ్మశ్రీ వద్దిపర్తి వారి కాశీ శతావధానంలో మాచవోలు శ్రీధర రావు గారి సమస్య)
మత్తకోకిల.తమ్మిచూలి యనుంగు పైదలి తన్మయమ్ముగ నీ వధా నమ్మునన్ నటనల్ విరామము నాపి సల్పును, వాక్ప్రవా హమ్ములో మునుగంగ పూనిక హ్లాద కావ్యత రమ్య సా రమ్ము గ్రోలగ వారణాశి పురంబు జేరిరి పండితుల్ !
కందంఇమ్ముగ శతావధానమునెమ్మిని శ్రీవద్దిపర్తి నేర్పరియై భావమ్మున భక్తిఁ జిలుక సారమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్మత్తకోకిలఇమ్మనంగ శతావధానము నెల్లరొప్పెడురీతిగన్నెమ్మినిన్బొనరించుటందున నేర్పుజూపెడు వారనన్గమ్మనౌగతి భావమెంచుచు గల్పి జెప్పఁగ భక్తి సారమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
నమ్మకముంచి పరమమునునెమ్మిగ ముట్టుకొననియెడ నిశమనమెల్లన్వమ్మగు ననంగ , నాధా రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్
ఇమ్మగు తెలుంగు పద్యముతమ్ముడ వినవచ్చు నంచు తరలిరి కద మూకుమ్మడిగను, పద్యపు సారమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్.ఇమ్ముగాను శతావధానము నెల్లరొప్పెడి రీతిగన్ గమ్మనైన తెనుంగుపద్యము గానమచ్చట సాగగానిమ్మహీతల తెన్గుప్రేమికు లెల్ల పేర్మిని పద్యసారమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్.
ఇమ్ముగ విశ్వేశునిగనికమ్మగగంగాజలమును గళమునగొనగన్నమ్ముచుమనమిపు డానీ*“రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్”*అమ్మహేశుని కన్ను లారగ గాంచ వచ్చను నాశతోకమ్మగా నవధాన మందున కంతుహర్తను గూర్చియేనిమ్ముగాను సమస్యలివ్వగ నెంచుచున్మది పద్యసారమ్ము గ్రోలగ వారణాసి పురంబు‌జేరిరి పండితుల్
రమ్ము పోదము వారణాసి పురమ్మునందు నొనర్చుబల్కమ్మనైన శతావధానముఁ గాంచి ధన్యతనొందఁగన్దమ్మఁడౌ మన వద్దిపర్తి వధాని రమ్యఁపు పద్యసారమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
ఇమ్ముగ కాశీనాథునిసమ్మోదిత వద్దిపర్తి సరళిని గనుచున్కమ్మని పద్యామృత సారమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్అమ్మహేశ్వర దర్శనంబున హాయినొందగ నెంచుచున్కమ్మ నైన వధానమచ్చట గాంచగా తలపోయుచున్గ్రమ్మనన్ బయనంబు సేయుచు రమ్య కావ్యరసార్థ సారమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
కం:అమ్మ విశాలాక్షిని గననమ్ముక్కంటిన్ గనంగ,నవధానమునన్కమ్మగ నుండు చమత్కారమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్”
మ.కో:కమ్మ నౌ నవధాన పృచ్ఛకకార్యమున్ గొని,భావపూరమ్ములౌ శతపూరణమ్ముల రంజనన్ గొని, భక్తి గౌరమ్మ,నయ్యను శంకరున్ గని యా సుధోపమ గాంగ నీరమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్”
కం॥ నెమ్మిని శతావధానమునిమ్ముగ నీశ్వరునిఁ జూడ నిచ్ఛ యెగియఁగానమ్మను గంగనుఁ గని నీరమ్ముం గొనఁ గాశికాపురము జేరఁ దగున్మత్త॥ కమ్మనైన శతావధానముఁ గాంచి మోదము నొందఁగా నిమ్ముగాను మహేశ్వరున్ గని యిచ్ఛ లన్నియుఁ దెల్పఁగన్నెమ్మిఁ బొందఁగ నన్నపూర్ణను నిల్చి గంగను జూచి నీరమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్నీరము (గంగా జలమేనండి)నా సందేహము వారణాసీపురము కాదాండి. వారణాసి పురమని హ్రస్వ ప్రయోగము చేయవచ్చాండి.
సమస్య:రమ్ముఁ గ్రోలఁగ, వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్”మత్తకోకిల:అమ్మ పూర్ణగ యాదిశక్తియె, యన్నమిచ్చెనె యీశుకున్, రమ్ము పోదము, కాశికాపురి, రాదు జన్మయు, ముక్తియే సొమ్ము సోకుల గోల తీరగ, చొచ్చు నెల్వని, గంగ నీ రమ్ముఁ గ్రోలఁగ, వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్”
అమ్మహా బుధ వర్యులెల్లరు నాదిదంపతులన్ సదాసమ్ముఖంబున గొల్చి సత్కృప సర్వ శాస్త్ర ధురీణులై యిమ్ముగా నొక గోష్టి సేయగ నెంచనా రుచిరార్థ సారమ్ము గ్రోలగవారణాసి పురంబు జేరిరి పండితుల్
కమ్మగ పద్యము లల్లుచు సమ్మతి గా పృచ్ఛ కాళి సహకార మిడ దానిమ్మగు వధాన మున సా రమ్ముం గొన గాశి కా పురము జేర దగున్
నెమ్మనమున భక్తి నిలిపి యమ్మా కరుణింపు మంచు నమ్మల నిలఁ గన్నమ్మ కరుణా రస మపారమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్ కుమ్మరించి నిజాత్త విత్తము కోరి మద్య సమస్త సా రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారుణీ నికరమ్ముఁ జేరిరి పామరుల్ కుమ్మరించి నిజాత్త విత్తము కొంత భర్గు మహత్త్వ సారమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
మత్తకోకిల.
రిప్లయితొలగించండితమ్మిచూలి యనుంగు పైదలి తన్మయమ్ముగ నీ వధా
నమ్మునన్ నటనల్ విరామము నాపి సల్పును, వాక్ప్రవా
హమ్ములో మునుగంగ పూనిక హ్లాద కావ్యత రమ్య సా
రమ్ము గ్రోలగ వారణాశి పురంబు జేరిరి పండితుల్ !
కందం
రిప్లయితొలగించండిఇమ్ముగ శతావధానము
నెమ్మిని శ్రీవద్దిపర్తి నేర్పరియై భా
వమ్మున భక్తిఁ జిలుక సా
రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్
మత్తకోకిల
ఇమ్మనంగ శతావధానము నెల్లరొప్పెడురీతిగన్
నెమ్మినిన్బొనరించుటందున నేర్పుజూపెడు వారనన్
గమ్మనౌగతి భావమెంచుచు గల్పి జెప్పఁగ భక్తి సా
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
నమ్మకముంచి పరమమును
రిప్లయితొలగించండినెమ్మిగ ముట్టుకొననియెడ నిశమనమెల్లన్
వమ్మగు ననంగ , నాధా
రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్
రిప్లయితొలగించండిఇమ్మగు తెలుంగు పద్యము
తమ్ముడ వినవచ్చు నంచు తరలిరి కద మూ
కుమ్మడిగను, పద్యపు సా
రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్.
ఇమ్ముగాను శతావధానము నెల్లరొప్పెడి రీతిగన్
గమ్మనైన తెనుంగుపద్యము గానమచ్చట సాగగా
నిమ్మహీతల తెన్గుప్రేమికు లెల్ల పేర్మిని పద్యసా
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్.
ఇమ్ముగ విశ్వేశునిగని
రిప్లయితొలగించండికమ్మగగంగాజలమును గళమునగొనగన్
నమ్ముచుమనమిపు డానీ
*“రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్”*
అమ్మహేశుని కన్ను లారగ గాంచ వచ్చను నాశతో
కమ్మగా నవధాన మందున కంతుహర్తను గూర్చియే
నిమ్ముగాను సమస్యలివ్వగ నెంచుచున్మది పద్యసా
రమ్ము గ్రోలగ వారణాసి పురంబు‌జేరిరి పండితుల్
రమ్ము పోదము వారణాసి పురమ్మునందు నొనర్చుబల్
రిప్లయితొలగించండికమ్మనైన శతావధానముఁ గాంచి ధన్యతనొందఁగన్
దమ్మఁడౌ మన వద్దిపర్తి వధాని రమ్యఁపు పద్యసా
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
ఇమ్ముగ కాశీనాథుని
రిప్లయితొలగించండిసమ్మోదిత వద్దిపర్తి సరళిని గనుచున్
కమ్మని పద్యామృత సా
రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్
అమ్మహేశ్వర దర్శనంబున హాయినొందగ నెంచుచున్
కమ్మ నైన వధానమచ్చట గాంచగా తలపోయుచున్
గ్రమ్మనన్ బయనంబు సేయుచు రమ్య కావ్యరసార్థ సా
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
కం:అమ్మ విశాలాక్షిని గన
రిప్లయితొలగించండినమ్ముక్కంటిన్ గనంగ,నవధానమునన్
కమ్మగ నుండు చమత్కా
రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్”
మ.కో:కమ్మ నౌ నవధాన పృచ్ఛకకార్యమున్ గొని,భావపూ
రిప్లయితొలగించండిరమ్ములౌ శతపూరణమ్ముల రంజనన్ గొని, భక్తి గౌ
రమ్మ,నయ్యను శంకరున్ గని యా సుధోపమ గాంగ నీ
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్”
కం॥ నెమ్మిని శతావధానము
రిప్లయితొలగించండినిమ్ముగ నీశ్వరునిఁ జూడ నిచ్ఛ యెగియఁగా
నమ్మను గంగనుఁ గని నీ
రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురము జేరఁ దగున్
మత్త॥ కమ్మనైన శతావధానముఁ గాంచి మోదము నొందఁగా
నిమ్ముగాను మహేశ్వరున్ గని యిచ్ఛ లన్నియుఁ దెల్పఁగన్
నెమ్మిఁ బొందఁగ నన్నపూర్ణను నిల్చి గంగను జూచి నీ
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్
నీరము (గంగా జలమేనండి)
నా సందేహము వారణాసీపురము కాదాండి. వారణాసి పురమని హ్రస్వ ప్రయోగము చేయవచ్చాండి.
సమస్య:
రిప్లయితొలగించండిరమ్ముఁ గ్రోలఁగ, వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్”
మత్తకోకిల:
అమ్మ పూర్ణగ యాదిశక్తియె, యన్నమిచ్చెనె యీశుకున్,
రమ్ము పోదము, కాశికాపురి, రాదు జన్మయు, ముక్తియే
సొమ్ము సోకుల గోల తీరగ, చొచ్చు నెల్వని, గంగ నీ
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ, వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్”
అమ్మహా బుధ వర్యులెల్లరు నాదిదంపతులన్ సదా
రిప్లయితొలగించండిసమ్ముఖంబున గొల్చి సత్కృప సర్వ శాస్త్ర ధురీణులై
యిమ్ముగా నొక గోష్టి సేయగ నెంచనా రుచిరార్థ సా
రమ్ము గ్రోలగవారణాసి పురంబు జేరిరి పండితుల్
కమ్మగ పద్యము లల్లుచు
రిప్లయితొలగించండిసమ్మతి గా పృచ్ఛ కాళి సహకార మిడ దా
నిమ్మగు వధాన మున సా
రమ్ముం గొన గాశి కా పురము జేర దగున్
నెమ్మనమున భక్తి నిలిపి
రిప్లయితొలగించండియమ్మా కరుణింపు మంచు నమ్మల నిలఁ గ
న్నమ్మ కరుణా రస మపా
రమ్ముం గొనఁ గాశికాపురముఁ జేరఁ దగున్
కుమ్మరించి నిజాత్త విత్తము కోరి మద్య సమస్త సా
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారుణీ నికరమ్ముఁ జేరిరి పామరుల్
కుమ్మరించి నిజాత్త విత్తము కొంత భర్గు మహత్త్వ సా
రమ్ముఁ గ్రోలఁగ వారణాసి పురంబుఁ జేరిరి పండితుల్