12-8-2025 (మంగళవారం)
కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...
“ప్రాస లేక కందపద్య మలరు”
(లేదా...)
“ప్రాసఁ దొఱంగి కందమునఁ బద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్”
ఆటవెలదిచిన్ని పాదములకు సిరిమువ్వ లొప్పారబాలకృష్ణు నడక పరమ ప్రియము!చిందువేయనటులె 'చంధమొప్పని భంగిప్రాస లేక' కందపద్య మలరు!ఉత్పలమాలభాసిలె నందగోకులము పర్వులు వెట్టగ బాలకృష్ణుఁడున్వాసిగ చిన్ని పాదముల వర్తిలు నాదముమువ్వలాడగన్బాసను చంధమొప్పగను భావము సెల్లగ, దోస పూర్ణమౌప్రాస దొరంగి, కందమునఁ బద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్
పద్యమునకు ప్రాస ప్రాణమై విలసిల్లుప్రాసలేని నాడు వచన మగునుకందమదియె జూడ సుందరమందురు ప్రాస లేక కందపద్య మలరు?బాసకు ప్రాణమైనిలుచు పద్యముదీనికి కట్టుమట్టులే వాసియటంచు చెప్పుటది వాస్తవమేకద, వృత్తమున్ యతుల్ ప్రాసలు నుండనొప్పునని ప్రాజ్ఞులు చెప్పిరి యట్టు కానిచోప్రాస దొరంగి కందమునఁ బద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్?
కొత్తగ పదములను గూర్చి కందము వ్రాయ మదిని దలచె నొకడు మనసు పడుచు ,ప్రాస కుదరకున్న పరిగణించె నిటులప్రాస లేక కందపద్య మలరు
ఉ.వాసిగ పోతనార్యుని విభామయ భాగవతంబులోన నేభాసిలిభేంద్ర ఘట్టమున పద్దెములందు మునింగి చక్కగాబాసను కొంత నేర్పు గొని వ్రాసితి కందము దుష్కరాక్షరప్రాస దొరంగి, కందమున పద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్ !
ప్రాస ప్రాణ మగుచు పరి ఢ విల్లు చు నుండ కంద పద్య మగును కమ్మ నగుచు పద్య మల్లు కవియు పాటింప క నెటు ల ప్రాస లేక కంద పద్య మలరు?
మనసుదోచునట్టి మాకందమందురేకవివరేణ్యులెపుదు సవివరముగఛందమొప్పనట్టి శాస్త్ర విరుద్ధమౌప్రాస లేక కందపద్య మలరుభాసిలు కందమెన్నడును భావ సమర్పిత సాధనంబుగా వ్రాసిరి పండితోత్తములు రమ్యముగా మకరంద మందగాప్రాసము కచ్చితంబనిరి ప్రాజ్ఞులు శాస్త్ర విరుద్ధమైనదౌప్రాస దొరంగి కందమునఁ బద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్
ఆటవెలది
రిప్లయితొలగించండిచిన్ని పాదములకు సిరిమువ్వ లొప్పార
బాలకృష్ణు నడక పరమ ప్రియము!
చిందువేయనటులె 'చంధమొప్పని భంగి
ప్రాస లేక' కందపద్య మలరు!
ఉత్పలమాల
భాసిలె నందగోకులము పర్వులు వెట్టగ బాలకృష్ణుఁడున్
వాసిగ చిన్ని పాదముల వర్తిలు నాదముమువ్వలాడగన్
బాసను చంధమొప్పగను భావము సెల్లగ, దోస పూర్ణమౌ
ప్రాస దొరంగి, కందమునఁ బద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్
పద్యమునకు ప్రాస ప్రాణమై విలసిల్లు
రిప్లయితొలగించండిప్రాసలేని నాడు వచన మగును
కందమదియె జూడ సుందరమందురు
ప్రాస లేక కందపద్య మలరు?
బాసకు ప్రాణమైనిలుచు పద్యముదీనికి కట్టుమట్టులే
వాసియటంచు చెప్పుటది వాస్తవమేకద, వృత్తమున్ యతుల్
ప్రాసలు నుండనొప్పునని ప్రాజ్ఞులు చెప్పిరి యట్టు కానిచో
ప్రాస దొరంగి కందమునఁ బద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్?
కొత్తగ పదములను గూర్చి కందము వ్రాయ
రిప్లయితొలగించండిమదిని దలచె నొకడు మనసు పడుచు ,
ప్రాస కుదరకున్న పరిగణించె నిటుల
ప్రాస లేక కందపద్య మలరు
ఉ.
రిప్లయితొలగించండివాసిగ పోతనార్యుని విభామయ భాగవతంబులోన నే
భాసిలిభేంద్ర ఘట్టమున పద్దెములందు మునింగి చక్కగా
బాసను కొంత నేర్పు గొని వ్రాసితి కందము దుష్కరాక్షర
ప్రాస దొరంగి, కందమున పద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్ !
ప్రాస ప్రాణ మగుచు పరి ఢ విల్లు చు నుండ కంద పద్య మగును కమ్మ నగుచు
రిప్లయితొలగించండిపద్య మల్లు కవియు పాటింప క నెటు ల
ప్రాస లేక కంద పద్య మలరు?
మనసుదోచునట్టి మాకందమందురే
రిప్లయితొలగించండికవివరేణ్యులెపుదు సవివరముగ
ఛందమొప్పనట్టి శాస్త్ర విరుద్ధమౌ
ప్రాస లేక కందపద్య మలరు
భాసిలు కందమెన్నడును భావ సమర్పిత సాధనంబుగా
వ్రాసిరి పండితోత్తములు రమ్యముగా మకరంద మందగా
ప్రాసము కచ్చితంబనిరి ప్రాజ్ఞులు శాస్త్ర విరుద్ధమైనదౌ
ప్రాస దొరంగి కందమునఁ బద్యము వ్రాసిన మెత్తురెల్లరున్