28-10-2025 (మంగళవారం)కవిమిత్రులారా,ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...“తుచ్ఛవాంఛలన్ ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి”(లేదా...)“తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్”(వద్దిపర్తి పద్మాకర్ గారి శతావధానంలో కవిశ్రీ సత్తిబాబు గారి సమస్య)
తేటగీతిబోధపడదెవ్వరికినైన పుడమి మీదఁదనకు కల్గెడు కోర్కెల తప్పుగనుటపరులు ప్రకటింపఁగ నెదుటివారివైనతుచ్ఛవాంఛలన్ ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి
ఉత్పలమాలస్వచ్చమటంచు తోచు తమ స్వాంతమునందున గల్గు కోర్కెలున్మచ్చుకునైన తప్పుగన మానసమొప్పదు నిత్యసత్యమై!యచ్ఛదునట్లుగన్, పరులు యావగఁ బొందఁగ నెంచి సాగుటన్తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ, దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్
ఇచ్ఛలనుజ్జగించి పరమేశ్వరునిన్ మదినిల్పి భక్తితోస్వచ్ఛమనస్కులై పరమ సాత్వికులై నడయాడు సజ్జనుల్ఉచ్ఛలితంపు వాంఛల సముచ్చయమున్గదియించి, వైరిగాతుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ, దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్
సకల శాస్త్రాల నెఱగిన సర్వ రసుడ వీవు ధర్మము నెప్పుడు విడువ వలదు భీరువాసీతను విడువు, విడిచి నంత తుచ్ఛవాంఛలన్, ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి.ఇచ్ఛగ మద్య శాలజని హీన గుణాత్ముల గూడి యచ్చటన్ స్వేచ్ఛయటంచు నీవిటుల సీధువు గ్రోలిన మైక మందునన్ పృచ్ఛక పుంగవుండనని వేసితి వంట సవాలు నెవ్విధిన్ తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్.
మచ్చయె లేని జీవితము మంచి గుణంబులు భక్తి భావనల్స్వచ్ఛపు కీర్తి సంపదలు సజ్జన స్నేహము ధాత్రిఁకల్గునాతుచ్ఛపుఁగోర్కెలన్ గొనినఁ? దోచును బుద్ధకి ధర్మసూక్ష్మముల్నిచ్చలు సేవజేసినను నేత్రికి నిర్మల మౌ మనస్సుతో
అన్నిటందున మంచియే యగుపడు గదయతనికెడదెగక , నదియె నలవడుటనదుచ్ఛవాంఛలన్ ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి ;వింత గొలుపుచుండును గాని విషయమదియ
స్వచ్ఛత కలిగిన మనసు సల్పుచుండునెపుడు ధర్మంపు చింతనల్ తపనతోడవిచ్చలవిడి చరించక వీడనాడతుచ్ఛ వాంఛలన్ ధర్మమ్ము దోఁచు మదికిస్వచ్ఛత నిండఁ మానసము సల్పును నిత్యము ధర్మ చింతనేస్వేచ్ఛ లభించినన్ మదినిఁ శ్రేష్ఠతమంబులు గావె యోచనల్తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్గుచ్ఛములై నిరంతరము గూఢవిగూఢములైన సంగతుల్
☝ కొను = ఖండించు ☝
తేటగీతి
రిప్లయితొలగించండిబోధపడదెవ్వరికినైన పుడమి మీదఁ
దనకు కల్గెడు కోర్కెల తప్పుగనుట
పరులు ప్రకటింపఁగ నెదుటివారివైన
తుచ్ఛవాంఛలన్ ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి
ఉత్పలమాల
తొలగించండిస్వచ్చమటంచు తోచు తమ స్వాంతమునందున గల్గు కోర్కెలున్
మచ్చుకునైన తప్పుగన మానసమొప్పదు నిత్యసత్యమై!
యచ్ఛదునట్లుగన్, పరులు యావగఁ బొందఁగ నెంచి సాగుటన్
తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ, దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్
ఇచ్ఛలనుజ్జగించి పరమేశ్వరునిన్ మదినిల్పి భక్తితో
రిప్లయితొలగించండిస్వచ్ఛమనస్కులై పరమ సాత్వికులై నడయాడు సజ్జనుల్
ఉచ్ఛలితంపు వాంఛల సముచ్చయమున్గదియించి, వైరిగా
తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ, దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్
రిప్లయితొలగించండిసకల శాస్త్రాల నెఱగిన సర్వ రసుడ
వీవు ధర్మము నెప్పుడు విడువ వలదు
భీరువాసీతను విడువు, విడిచి నంత
తుచ్ఛవాంఛలన్, ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి.
ఇచ్ఛగ మద్య శాలజని హీన గుణాత్ముల గూడి యచ్చటన్
స్వేచ్ఛయటంచు నీవిటుల సీధువు గ్రోలిన మైక మందునన్
పృచ్ఛక పుంగవుండనని వేసితి వంట సవాలు
నెవ్విధిన్
తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్.
మచ్చయె లేని జీవితము మంచి గుణంబులు భక్తి భావనల్
రిప్లయితొలగించండిస్వచ్ఛపు కీర్తి సంపదలు సజ్జన స్నేహము ధాత్రిఁకల్గునా
తుచ్ఛపుఁగోర్కెలన్ గొనినఁ? దోచును బుద్ధకి ధర్మసూక్ష్మముల్
నిచ్చలు సేవజేసినను నేత్రికి నిర్మల మౌ మనస్సుతో
అన్నిటందున మంచియే యగుపడు గద
రిప్లయితొలగించండియతనికెడదెగక , నదియె నలవడుటన
దుచ్ఛవాంఛలన్ ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి ;
వింత గొలుపుచుండును గాని విషయమదియ
స్వచ్ఛత కలిగిన మనసు సల్పుచుండు
రిప్లయితొలగించండినెపుడు ధర్మంపు చింతనల్ తపనతోడ
విచ్చలవిడి చరించక వీడనాడ
తుచ్ఛ వాంఛలన్ ధర్మమ్ము దోఁచు మదికి
స్వచ్ఛత నిండఁ మానసము సల్పును నిత్యము ధర్మ చింతనే
స్వేచ్ఛ లభించినన్ మదినిఁ శ్రేష్ఠతమంబులు గావె యోచనల్
తుచ్ఛపుఁ గోర్కెలన్ గొనినఁ దోఁచును బుద్ధికి ధర్మసూక్ష్మముల్
గుచ్ఛములై నిరంతరము గూఢవిగూఢములైన సంగతుల్
☝ కొను = ఖండించు ☝
తొలగించండి