4-8-2025 (సోమవారం)
కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...
“కుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్”
(లేదా...)
“కుందేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్”
(రావిపాటి లక్ష్మినారాయణ గారి 'సమస్యాపూరణ' గ్రంథం నుండి)
ముందున్న వనమ్మున నానందముతో నడచు వేళ నారియె చూపెన్ మందారము పై గల యాకుం దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్.ముందున్నట్టి వనమ్ములో సఖునితో బోనంబునే సేసి యానందంబందున సంచరించు తరినిన్ నా కంటితో గాంచిృతిన్ బృందా! పైన నభమ్ము నంటెడి విధిన్ వృక్షమ్ము క్రిందున్న యాకుం దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్.
శా.సందోహంబుగ రైతు బిడ్డ పొలమున్ సమ్మానమౌ రీతిలో కందుల్ నాటుచునుండ దూరమున నా కన్వింపుగా గింజలన్ విందుల్ వోలిక చూచి చక్కగ దినం వీతెంచి యా నీటిఁ దా కుం, దేలున్, వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్ !
కందంఅందాలొలుకుచు ముంగిటచిందులు వేయు పసిపాపఁ జేరంగ వడిన్ముందుకు ప్రాకి కదుప నాకుం, దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్శార్దూలవిక్రీడితముఅందాలొల్కుచు పాపయే పెరట దోగాడంగ కన్విందుగన్జిందుల్ వేసెడు పిల్లలున్ మసలగన్ జేరంగ తేలచ్చటన్సందేహింపక దైవలీలఁ గన నాశ్చర్యమ్ము! ప్రాకంగ నాకుం, దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్
పొందికగ పిండి తోడనె చందముగ తయా రు జేసె జంతువుల బొమల్ తొందరగ నెండ బెట్టగకుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
సుందర రూపమ్ము కలిగి సందడి చేయుచు తిరిగిన చరణాయుధమేతొందర పాటువిడిచి కడకుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్[కడకున్ + దేలును]పందెంబంచు వరించితెచ్చెనతడే ప్రఖ్యాతమౌ రీతి పెంపొందింపంగ లభించినట్టిరకమే పోట్లాటలో గెల్వగాసందోహంబుగ కూడియుండ జనులే సంపూర్ణమౌ పూతరేకుందేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్[పూతరేకున్ + దేలున్]
కం:అందముగ నున్న దని నే కుందేలును బెంచ తేలు గోడల నెరియల్సందుల దాటుక జేరన్కుందేలును- గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
కం॥ అందము వింతలు చెలఁగఁగవిందని చిత్రముననట్లు పిల్లల కొరకైపొందుగఁ దీయఁగ నందునఁగుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్శా॥ చిందుల్ వేసెడి పిల్లలేరి కనఁగన్ జిత్రంబు లెన్నో గృహమ్మందుఁ జూడఁగ దూరదర్శినిని సామాన్యంబుగన్ వీడరేయందున్ జిత్ర విచిత్ర సాహసములే యాశ్చర్య మేపారఁగన్గుందేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండఁగన్అందరు ఆకుం దేలు అని విడగొట్టినందున నేను పిల్లల కార్టూన్ తీసుకున్నానండి
అందపు చక్కర బొమ్మల పొందిక గా పేర్చి పాప మురిసె డి వేళ న్ ముందర గాంచియు న య్యె డ కుందేలును కోడి పిల్ల గు టు కున మ్రింగె న్
శా:విందుల్ జేయగ శేష మై చెడిన యా బీట్ రూటు, చింతాకు నున్బొందన్ వేయగ దేలు దొర్లినది,"బాబో!" యంచు నే నర్వ గావిందేదో లభియించె నంచు నతి యౌ వేగమ్ము తో చింత యాకుం, దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్”
విందుమె వింత సురనదీ నందనుని శిఖండి గూల్చె నరుఁ డరయఁగ నాచందం బది యెట్లన్నం గుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్ సందేహింపక సుంతయేన్ శునక రక్షాకల్పితప్రాంత మందందందం దిరుగాడు చుండి వితతం బానంద ముప్పొంగఁగాఁ జిందుల్ వేయుచు నుండఁ గాంచి పటిమం జిక్కంగ లంఘించి యాకుందేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండఁగన్ [కుక్కుటము = కుక్క]
మందార వనము నందునసుందరనారీమణి యొక చోద్యము గాంచెన్పొందుగ దాగిన నొకయాకుం దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
అందున్ కేళి వనంబునందు నొక యందాలొల్కు కంజాక్షికిన్విందుల్ గొల్పుచు మందమారుతము కన్విందున్ ప్రచారించు నానందంబుం జవిగొంచు గాంచెనట విన్నాణంబుగా దాగనాకుం, దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్
పిన్నక నాగేశ్వరరావు.హైదరాబాద్.మందార చెట్టు క్రిందనుపొందుగ గాంచితిని కోడి పురుగులఁదినుచున్ముందు కరిగి మందారాకుం దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్.
రిప్లయితొలగించండిముందున్న వనమ్మున నా
నందముతో నడచు వేళ నారియె చూపెన్
మందారము పై గల యా
కుం దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్.
ముందున్నట్టి వనమ్ములో సఖునితో బోనంబునే సేసి యా
నందంబందున సంచరించు తరినిన్ నా కంటితో గాంచిృతిన్
బృందా! పైన నభమ్ము నంటెడి విధిన్ వృక్షమ్ము క్రిందున్న యా
కుం దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్.
శా.
రిప్లయితొలగించండిసందోహంబుగ రైతు బిడ్డ పొలమున్ సమ్మానమౌ రీతిలో
కందుల్ నాటుచునుండ దూరమున నా కన్వింపుగా గింజలన్
విందుల్ వోలిక చూచి చక్కగ దినం వీతెంచి యా నీటిఁ దా
కుం, దేలున్, వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్ !
కందం
రిప్లయితొలగించండిఅందాలొలుకుచు ముంగిట
చిందులు వేయు పసిపాపఁ జేరంగ వడిన్
ముందుకు ప్రాకి కదుప నా
కుం, దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
శార్దూలవిక్రీడితము
అందాలొల్కుచు పాపయే పెరట దోగాడంగ కన్విందుగన్
జిందుల్ వేసెడు పిల్లలున్ మసలగన్ జేరంగ తేలచ్చటన్
సందేహింపక దైవలీలఁ గన నాశ్చర్యమ్ము! ప్రాకంగ నా
కుం, దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్
పొందికగ పిండి తోడనె
రిప్లయితొలగించండిచందముగ తయా రు జేసె జంతువుల బొమల్
తొందరగ నెండ బెట్టగ
కుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
సుందర రూపమ్ము కలిగి
రిప్లయితొలగించండిసందడి చేయుచు తిరిగిన చరణాయుధమే
తొందర పాటువిడిచి కడ
కుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
[కడకున్ + దేలును]
పందెంబంచు వరించితెచ్చెనతడే ప్రఖ్యాతమౌ రీతి పెం
పొందింపంగ లభించినట్టిరకమే పోట్లాటలో గెల్వగా
సందోహంబుగ కూడియుండ జనులే సంపూర్ణమౌ పూతరే
కుందేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్
[పూతరేకున్ + దేలున్]
కం:అందముగ నున్న దని నే
రిప్లయితొలగించండికుందేలును బెంచ తేలు గోడల నెరియల్
సందుల దాటుక జేరన్
కుందేలును- గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
కం॥ అందము వింతలు చెలఁగఁగ
రిప్లయితొలగించండివిందని చిత్రముననట్లు పిల్లల కొరకై
పొందుగఁ దీయఁగ నందునఁ
గుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
శా॥ చిందుల్ వేసెడి పిల్లలేరి కనఁగన్ జిత్రంబు లెన్నో గృహ
మ్మందుఁ జూడఁగ దూరదర్శినిని సామాన్యంబుగన్ వీడరే
యందున్ జిత్ర విచిత్ర సాహసములే యాశ్చర్య మేపారఁగన్
గుందేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండఁగన్
అందరు ఆకుం దేలు అని విడగొట్టినందున నేను పిల్లల కార్టూన్ తీసుకున్నానండి
అందపు చక్కర బొమ్మల
రిప్లయితొలగించండిపొందిక గా పేర్చి పాప మురిసె డి వేళ న్
ముందర గాంచియు న య్యె డ
కుందేలును కోడి పిల్ల గు టు కున మ్రింగె న్
శా:విందుల్ జేయగ శేష మై చెడిన యా బీట్ రూటు, చింతాకు నున్
రిప్లయితొలగించండిబొందన్ వేయగ దేలు దొర్లినది,"బాబో!" యంచు నే నర్వ గా
విందేదో లభియించె నంచు నతి యౌ వేగమ్ము తో చింత యా
కుం, దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్”
విందుమె వింత సురనదీ
రిప్లయితొలగించండినందనుని శిఖండి గూల్చె నరుఁ డరయఁగ నా
చందం బది యెట్లన్నం
గుందేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
సందేహింపక సుంతయేన్ శునక రక్షాకల్పితప్రాంత మం
దందందం దిరుగాడు చుండి వితతం బానంద ముప్పొంగఁగాఁ
జిందుల్ వేయుచు నుండఁ గాంచి పటిమం జిక్కంగ లంఘించి యా
కుందేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండఁగన్
[కుక్కుటము = కుక్క]
మందార వనము నందున
రిప్లయితొలగించండిసుందరనారీమణి యొక చోద్యము గాంచెన్
పొందుగ దాగిన నొకయా
కుం దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్
అందున్ కేళి వనంబునందు నొక యందాలొల్కు కంజాక్షికిన్
రిప్లయితొలగించండివిందుల్ గొల్పుచు మందమారుతము కన్విందున్ ప్రచారించు నా
నందంబుం జవిగొంచు గాంచెనట విన్నాణంబుగా దాగనా
కుం, దేలున్ వడి మ్రింగెఁ గుక్కుటము సంకోచమ్ము లేకుండగన్
రిప్లయితొలగించండిపిన్నక నాగేశ్వరరావు.
హైదరాబాద్.
మందార చెట్టు క్రిందను
పొందుగ గాంచితిని కోడి పురుగులఁదినుచున్
ముందు కరిగి మందారా
కుం దేలును గోడిపిల్ల గుటుకున మ్రింగెన్.