5-9-2022 (సోమవారం)కవిమిత్రులారా,ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...“నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద”(లేదా...)“నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా”
కాగి తంబున వ్రాసెను గాంతుఁడొకఁడు నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద చూచి నవ్వుచు నిట్లనె సోమిదమ్మ యేమి పలుకులు బలుకఁగ యేమి యాయె?
తేటగీతి ఔర!చిత్రంబు కద,కవి భారవి కథతండ్రినే చంపఁబూనియు తత్తరమున "నేఁగుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడ గద నన్ను శిక్షించుడ"ని ప్రార్థనంబుఁజేసె.
ఎన్నికలలోన గెల్చిన వన్నెకాడుమంత్రి వర్యునిగ ప్రమాణమాచరించునపుడు యెడదలో వినవచ్చె నాత్మఘోష'నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద'
నిత్యము జనుల కోర్కెలు నెరపుటకయిలక్షణమయినట్టి పరిపాలన నిడినను , యెదుటి పక్షపు వారల యీక్షణముననేఁ , గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద
కానక గంటి నిన్ను రవి! గారణ మేమిర! మాట లిట్లుగా నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా మానుము పల్కగా నటుల మాకుల రత్నము నీవగాదె! యీ జానెడు పొట్ట నింపుటకుఁ జాలదె? సాలుకు వంద డాలరుల్
(యుద్ధ భూమిలో మరణావస్తలో నున్న కర్ణుని చెంతకు జేరిన కృష్ణునితో కర్ణుడాడిన మాటలుగా......)శకుని మాయజూదము నాడు సమయమందధర్మ వర్తనులను జేరి ద్రాబ నైతిముదిత వలువలూడ్చగ నోరు మెదపకుంటి ప్రదిగ కీర్తిని బొందిన ఫలిత మేమి నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద. దానగుణుండవంచు విబుధానులు నన్ను నుతింపనేమి నే హీనులధర్మ వర్తనుల హేయపు చేష్టల బ్రోత్సహించుచున్ కేనపు జూదమాడు తరి క్రించుల పక్షము జేరి యచ్చటన్ మానిని వల్వలూడ్చగను మౌనము బూనితి గాదె గాంచగన్ నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా.
దానవ దుష్ట బుద్ధి గొని ధాత్రిని జేసితిహీన కార్యముల్నేను గుబుద్ధినిన్ పరమ నీచడ నింద్య చరిత్రుడన్ గదామానసమందులేదు దయ మానవ జాతికలంకితుండ నన్నా నెపముల్ సహించి గణనాయకమ్రొక్కద బ్రోచు రక్షకా!
లక్ష్మణ విలాపముమానవతీ లలామయగు మాతను సీతను కాననమ్ములన్పూనిక వీడిరమ్మనుచు పూజ్యుడు రాఘవు డానతీయగాదీనుడనైతి! నేవిధిని దేవిని వీడెద నిండుగర్భిణిన్?ప్రాణము పోవమేలుగద వాస్తవ మీమెకు దెల్పజాలనే!నేను కుబుద్ధినిన్ బరమ నీచుడ నింద్యచరిత్రుడన్గదా!
అర్జునుడు శ్రీకృష్ణునితో...తానటు కన్నతండ్రివలె తమ్ములఁ నెమ్మిక జూపి పెంచెనే!కానక కన్నుమిన్ను, తెగ గాండివ దూషణ సేసినంత, నేఁబూనిక తోడ దూఱితిని పూర్వజుఁ నోర్వక, దీనబాంధవా!నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా!నెమ్మిక-ప్రేమ,దూఱుట-తిట్టుటపూర్వజుడు-అన్నదీనబాంధవా-కృష్ణ
ప్రాయ మందున జేసిన పాడు పనులుముదిమి యందున గదలాడి ముసురు కొనగనాత్మ ఘోషలు వినుచు దా ననియె నిట్లునే గుబుద్ధి నీచుడ నింద్యు డ గద
తేటగీతిసాగి సత్యపథమున త్రిశంకు కొమర!విజయమందితె కఠినంపు వెతలఁ ద్రోయఁగర్కశుఁడన లోకంబునఁ గౌశికునిగనేఁ గుబుద్ధిని నీచుడ నింద్యుఁడఁ గద!ఉత్పలమాలమానిత! సత్యదీక్షఁగొని మారవుగా వెతలందు జిక్కినన్సూనుని, దారనున్ వదలి స్రుక్కుచునుండి త్రిశంకునందనా!దీనతఁ గెల్చితే, జగపు దృష్టిని నిన్నడగించుఁ గౌశికున్నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా!
*ఆధారం : భాగవత సప్తాహ పారాయణ మహిమ, గోకర్ణోపాఖ్యానము, ఆత్మదేవ, దుంధులి, దుంధుకారుల వృత్తాంతము:*ఉ.మేనును నాత్మదేవు దయ, మెచ్చిన దుంధులి తోడబుట్టుచేదానమె, మిండగాని వలె దస్యుడనైతిని దుంధుకారినేపీనుగనౌ, వినంగ గయ పిండము నగ్రజు డిచ్చె సాంత్వమున్*నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా*
తండ్రి దశరథు దూషింప తగదు నాకునే గుబుద్ధిని నీచుడ నింద్యుడ గదయన్న క్షమింపు నన్ను రామన్న, యనుచువేడె లక్ష్మణుండగ్రజు వినయమొప్ప.
మంచి చెడ్డ లెరుగను నే మంద మతినినే గుబుద్ధిని నీచుడ నింద్యుడ గదనేరమెంచవలదు, రామ, నిగమవేద్యనన్ను గావంగ వేడెద ననవరతము.
చేసిన యుపకారమ్ములఁ జింత సేయ వీవు గుర్తుండుఁ జేయని వెల్ల నీకు నీదు దోషము లెంచిన నిర్భయముగ నేఁ గుబుద్ధుఁడ నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గదనే నొనరించితిం బనులు నెమ్మిఁ దలంచి పరోపకారమున్ దానము లర్థి సంతతికిఁ దప్ప కొసంగితి నీతి వీడ లోకానఁ జరింతు ధర్మమునఁ గావున నైతిని యిజ్జగమ్మునన్నేను గుబుద్ధుఁడం బరమ నీచుఁడ నింద్య చరిత్రుఁడంగదా
నాథు నామంబు నతిభక్తి నాల్క నిలిపి,తూచె శ్రీకృష్ణు రుక్మిణి తులసి తోడ,నే గుబుద్ధిని నీచను నింద్యను గదయనుచు సత్యభామ వగచె నహము తొలగె.
నే గుబుద్ధిని నీచను నింద్యను గదతగునె లక్ష్మణు దూషింప తామసమునఫలితమీయక పోవునే పాప కర్మయనుచు దీనయై విలపించె నవని జాత
నీదు మంచినిఁగోరి నే నీతిఁ గరుపనన్ను ద్వేషింప బూనుట న్యాయమగునెకడకు నీయూహ లందునఁ గనఁగ నిపుఁడునేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద
కానగలేవు బాలుడవు కల్ల నిజంబులు మంచిచెడ్డలన్గాన నినున్ సదాచరణ గామిగఁజేయఁగ బూనుటొప్పు; పాపానల కీలలన్ బొనలు పాపడివౌట సుబోధ జేయగానేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా
కన్నవారల మాటలు కడకు నెట్టి ధనము నార్జించనెంచుచు తగని పనులు చేసి కడు దూర మైతిని స్నేహితులకు“నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద”
వీనుల విందుగా నెపుడు పెద్దల మాటల నాలకించకన్మానవసేవ ముఖ్యమని మానుగ పల్కుచు దుష్ట బుద్ధితోనేనిట నాచరించితిని నేమము తప్పి యనేక కార్యముల్నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా”
జన్మ మెత్తిన కులమెద్ది జనకు డెవరుఅమ్మ కెవరయ్య యుద్ది యీ యన్వయమునగుణనిధియనుట యే గాని కుత్సి తుండ“నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద”(చివరి రోజులలో గుణనిధి పశ్చాత్తాపం)కడయింటి కృష్ణమూర్తి..గోవా..5-9-22
నేనుగ జన్మమెత్తుటకు నేమి తపమ్ముల నయ్య జేసెనోకానక కన్నబిడ్డనని కంటికి ఱెప్పయి గాచెతల్లియున్నేనొక దుష్టమార్గమున నేగితి నెయ్యము లొంటనాటకన్నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా(చివరి రోజులలో నిగమ శర్మపశ్చాత్తాపం)కడయింటి కృష్ణమూర్తి.
రిప్లయితొలగించండికాగి తంబున వ్రాసెను గాంతుఁడొకఁడు
నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద
చూచి నవ్వుచు నిట్లనె సోమిదమ్మ
యేమి పలుకులు బలుకఁగ యేమి యాయె?
తేటగీతి
రిప్లయితొలగించండిఔర!చిత్రంబు కద,కవి భారవి కథ
తండ్రినే చంపఁబూనియు తత్తరమున
"నేఁగుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడ గద
నన్ను శిక్షించుడ"ని ప్రార్థనంబుఁజేసె.
ఎన్నికలలోన గెల్చిన వన్నెకాడు
రిప్లయితొలగించండిమంత్రి వర్యునిగ ప్రమాణమాచరించు
నపుడు యెడదలో వినవచ్చె నాత్మఘోష
'నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద'
నిత్యము జనుల కోర్కెలు నెరపుటకయి
రిప్లయితొలగించండిలక్షణమయినట్టి పరిపాలన నిడినను ,
యెదుటి పక్షపు వారల యీక్షణమున
నేఁ , గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద
కానక గంటి నిన్ను రవి! గారణ మేమిర! మాట లిట్లుగా
రిప్లయితొలగించండినేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా
మానుము పల్కగా నటుల మాకుల రత్నము నీవగాదె! యీ
జానెడు పొట్ట నింపుటకుఁ జాలదె? సాలుకు వంద డాలరుల్
రిప్లయితొలగించండి(యుద్ధ భూమిలో మరణావస్తలో నున్న కర్ణుని చెంతకు జేరిన కృష్ణునితో కర్ణుడాడిన మాటలుగా......)
శకుని మాయజూదము నాడు సమయమంద
ధర్మ వర్తనులను జేరి ద్రాబ నైతి
ముదిత వలువలూడ్చగ నోరు మెదపకుంటి
ప్రదిగ కీర్తిని బొందిన ఫలిత మేమి
నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద.
దానగుణుండవంచు విబుధానులు నన్ను నుతింపనేమి నే
హీనులధర్మ వర్తనుల హేయపు చేష్టల బ్రోత్సహించుచున్
కేనపు జూదమాడు తరి క్రించుల పక్షము జేరి యచ్చటన్
మానిని వల్వలూడ్చగను మౌనము బూనితి గాదె గాంచగన్
నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా.
దానవ దుష్ట బుద్ధి గొని ధాత్రిని జేసితి
రిప్లయితొలగించండిహీన కార్యముల్
నేను గుబుద్ధినిన్ పరమ నీచడ నింద్య చరిత్రుడన్ గదా
మానసమందులేదు దయ మానవ జాతి
కలంకితుండ నన్
నా నెపముల్ సహించి గణనాయక
మ్రొక్కద బ్రోచు రక్షకా!
లక్ష్మణ విలాపము
రిప్లయితొలగించండిమానవతీ లలామయగు మాతను సీతను కాననమ్ములన్
పూనిక వీడిరమ్మనుచు పూజ్యుడు రాఘవు డానతీయగా
దీనుడనైతి! నేవిధిని దేవిని వీడెద నిండుగర్భిణిన్?
ప్రాణము పోవమేలుగద వాస్తవ మీమెకు దెల్పజాలనే!
నేను కుబుద్ధినిన్ బరమ నీచుడ నింద్యచరిత్రుడన్
గదా!
అర్జునుడు శ్రీకృష్ణునితో...
రిప్లయితొలగించండితానటు కన్నతండ్రివలె తమ్ములఁ నెమ్మిక జూపి పెంచెనే!
కానక కన్నుమిన్ను, తెగ గాండివ దూషణ సేసినంత, నేఁ
బూనిక తోడ దూఱితిని పూర్వజుఁ నోర్వక, దీనబాంధవా!
నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా!
నెమ్మిక-ప్రేమ,
దూఱుట-తిట్టుట
పూర్వజుడు-అన్న
దీనబాంధవా-కృష్ణ
ప్రాయ మందున జేసిన పాడు పనులు
రిప్లయితొలగించండిముదిమి యందున గదలాడి ముసురు కొనగ
నాత్మ ఘోషలు వినుచు దా ననియె నిట్లు
నే గుబుద్ధి నీచుడ నింద్యు డ గద
తేటగీతి
రిప్లయితొలగించండిసాగి సత్యపథమున త్రిశంకు కొమర!
విజయమందితె కఠినంపు వెతలఁ ద్రోయఁ
గర్కశుఁడన లోకంబునఁ గౌశికునిగ
నేఁ గుబుద్ధిని నీచుడ నింద్యుఁడఁ గద!
ఉత్పలమాల
మానిత! సత్యదీక్షఁగొని మారవుగా వెతలందు జిక్కినన్
సూనుని, దారనున్ వదలి స్రుక్కుచునుండి త్రిశంకునందనా!
దీనతఁ గెల్చితే, జగపు దృష్టిని నిన్నడగించుఁ గౌశికున్
నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా!
*ఆధారం : భాగవత సప్తాహ పారాయణ మహిమ, గోకర్ణోపాఖ్యానము, ఆత్మదేవ, దుంధులి, దుంధుకారుల వృత్తాంతము:*
రిప్లయితొలగించండిఉ.
మేనును నాత్మదేవు దయ, మెచ్చిన దుంధులి తోడబుట్టుచే
దానమె, మిండగాని వలె దస్యుడనైతిని దుంధుకారినే
పీనుగనౌ, వినంగ గయ పిండము నగ్రజు డిచ్చె సాంత్వమున్
*నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా*
తండ్రి దశరథు దూషింప తగదు నాకు
రిప్లయితొలగించండినే గుబుద్ధిని నీచుడ నింద్యుడ గద
యన్న క్షమింపు నన్ను రామన్న, యనుచు
వేడె లక్ష్మణుండగ్రజు వినయమొప్ప.
మంచి చెడ్డ లెరుగను నే మంద మతిని
రిప్లయితొలగించండినే గుబుద్ధిని నీచుడ నింద్యుడ గద
నేరమెంచవలదు, రామ, నిగమవేద్య
నన్ను గావంగ వేడెద ననవరతము.
చేసిన యుపకారమ్ములఁ జింత సేయ
రిప్లయితొలగించండివీవు గుర్తుండుఁ జేయని వెల్ల నీకు
నీదు దోషము లెంచిన నిర్భయముగ
నేఁ గుబుద్ధుఁడ నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద
నే నొనరించితిం బనులు నెమ్మిఁ దలంచి పరోపకారమున్
దానము లర్థి సంతతికిఁ దప్ప కొసంగితి నీతి వీడ లో
కానఁ జరింతు ధర్మమునఁ గావున నైతిని యిజ్జగమ్మునన్
నేను గుబుద్ధుఁడం బరమ నీచుఁడ నింద్య చరిత్రుఁడంగదా
నాథు నామంబు నతిభక్తి నాల్క నిలిపి,
రిప్లయితొలగించండితూచె శ్రీకృష్ణు రుక్మిణి తులసి తోడ,
నే గుబుద్ధిని నీచను నింద్యను గద
యనుచు సత్యభామ వగచె నహము తొలగె.
నే గుబుద్ధిని నీచను నింద్యను గద
రిప్లయితొలగించండితగునె లక్ష్మణు దూషింప తామసమున
ఫలితమీయక పోవునే పాప కర్మ
యనుచు దీనయై విలపించె నవని జాత
నీదు మంచినిఁగోరి నే నీతిఁ గరుప
రిప్లయితొలగించండినన్ను ద్వేషింప బూనుట న్యాయమగునె
కడకు నీయూహ లందునఁ గనఁగ నిపుఁడు
నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద
కానగలేవు బాలుడవు కల్ల నిజంబులు మంచిచెడ్డలన్
రిప్లయితొలగించండిగాన నినున్ సదాచరణ గామిగఁజేయఁగ బూనుటొప్పు; పా
పానల కీలలన్ బొనలు పాపడివౌట సుబోధ జేయగా
నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా
కన్నవారల మాటలు కడకు నెట్టి
రిప్లయితొలగించండిధనము నార్జించనెంచుచు తగని పనులు
చేసి కడు దూర మైతిని స్నేహితులకు
“నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద”
వీనుల విందుగా నెపుడు పెద్దల మాటల నాలకించకన్
రిప్లయితొలగించండిమానవసేవ ముఖ్యమని మానుగ పల్కుచు దుష్ట బుద్ధితో
నేనిట నాచరించితిని నేమము తప్పి యనేక కార్యముల్
నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా”
జన్మ మెత్తిన కులమెద్ది జనకు డెవరు
రిప్లయితొలగించండిఅమ్మ కెవరయ్య యుద్ది యీ యన్వయమున
గుణనిధియనుట యే గాని కుత్సి తుండ
“నేఁ గుబుద్ధిని నీచుఁడ నింద్యుఁడఁ గద”
(చివరి రోజులలో గుణనిధి పశ్చాత్తాపం)
కడయింటి కృష్ణమూర్తి..గోవా..5-9-22
నేనుగ జన్మమెత్తుటకు నేమి తపమ్ముల నయ్య జేసెనో
రిప్లయితొలగించండికానక కన్నబిడ్డనని కంటికి ఱెప్పయి గాచెతల్లియున్
నేనొక దుష్టమార్గమున నేగితి నెయ్యము లొంటనాటకన్
నేను గుబుద్ధినిన్ బరమనీచుఁడ నింద్యచరిత్రుఁడన్ గదా
(చివరి రోజులలో నిగమ శర్మపశ్చాత్తాపం)
కడయింటి కృష్ణమూర్తి.