సమస్యాపూరణం - 25

కవి మిత్రులారా,
స్వాగతం! ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ....

కాంతా రమ్మనెను యోగి కడు మోహమునన్.

చమత్కార పద్యాలు - 7

"గుండ్రాతికి కాళ్ళు వచ్చి గునగున నడిచెన్"

17వ శతాబ్దంలో మోచర్ల సోదరులుగా పేరుపొందిన కవులు వెంకన్న, దంతప్పలు. వీరి నివాసం నెల్లూరు జిల్లాలో తెట్టు గ్రామం. వేజెళ్ళ సంస్థానంలో ప్రసిద్ధి పొదిన కవులు వీళ్ళు. వీరి పేరుతో వందకు పైగా చాటు పద్యా లున్నాయట. సమస్యాపూరణంలో దిట్టలు వీళ్ళు. ఎవరో దత్తప్పకు "గుండ్రాతికి కాళ్ళు వచ్చి గునగున నడిచెన్" అనే సమస్యను ఇచ్చారట. ండ్ర అనే దుష్కర ప్రాసతో పద్యం చెప్పడం చాలా కష్టం. దానిని దత్తప్ప పూరించిన పద్యం చాలా ప్రసిద్ధం. 

ఉండ్రా యోరి దురాత్మక!
యిండ్రా ప్రాసమ్ము కవుల కియ్యఁ దగున? కో
దండ్రాము పదము సోకిన
గుండ్రాతికి కాళ్ళు వచ్చి గునగున నడిచెన్.

దీనికి నా పూరణ -
ఎండ్రి వలె నడచువా రెన
మండ్రు కలిసి యెత్తి తమదు మస్తకముల పె
క్కండ్రు మది మెచ్చి చూడఁగ
గుండ్రాతికి కాళ్ళు వచ్చి గునగున నడిచెన్.

సమస్యాపూరణం - 24

కవి మిత్రులకు నమస్కృతులు. ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది .....

పెద్దపులిని చంపె పిరికివాఁడు.

దత్తపది - 3

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు దత్తపది ఇస్తున్నాను. క్రింది పదాలను (అర్థాలను మార్చి) ఉపయోగిస్తూ నేటి బడి చదువులు విషయంగా మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో పద్యం రాయండి.

అక్క, అన్న, అమ్మ, అయ్య.

సమస్యాపూరణం - 23

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ......

రతము ముగియకుండ రమణి లేచె.

సమస్యాపూరణం - 21

కవి మిత్రులారా,
వారాంతాలలో వృత్తంలో సమస్య ఇవ్వాలనుకున్నాం కదా! ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది ...

వాడిన పువ్వులే తగును వారిజనేత్రుని నిత్యపూజకున్.

సమస్యాపూరణం - 20

కవి మిత్రులకు స్వాగతం. ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ...................

సారా త్రాగుమని చెప్పి సద్గురు వయ్యెన్.

సమస్యాపూరణం - 19

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది .....

నిన్ను నిన్ను నిన్ను నిన్ను నిన్ను.

సమస్యాపూరణం - 18

కవి మిత్రులారా!
ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది ....

కోకిలమ్మకుఁ బుట్టెను కాకి యొకటి.

చమత్కార పద్యాలు - 6

సింహాసన బంధం

ఈ సింహాసన బంధం గురించి ఇంతకు ముందు వినలేదు. రవి గారు తమ బ్లాగులో ఈ బంధంలో పద్యం వ్రాసి చిత్రాన్ని కూడా ఇచ్చారు. వారినే ఆదర్శంగా తీసుకొని ఈ సింహాసన బంధాన్ని వ్రాసాను. విద్వజ్జనులు దీనిని చూసి గుణదోష విచారణ చేయ వలసిందిగా మనవి.

కంసాది రాక్షసాంతక!

శంసిత పద! గరుడ గమన! కరి వర వరదా!

సంసార నిరత కలుష

ధ్వంసక ! నెయ్యమున నన్ను దయఁ గనుము సదా!

(బంధంలో మధ్య అక్షరాలను చదివితే "కంది శంకరయ్యను" అని వస్తుంది)

దత్తపది -3

కవి మిత్రులారా,
నమస్కృతులు. ఈ రోజు దత్తపది ఇస్తున్నాను. క్రింది పదాలను ఉపయోగిస్తూ మహాభారతార్థంలో మీకు నచ్చిన చందస్సులో పద్యం వ్రాయండి.

పూరి, వడ, దోశ, అట్టు.

సమస్యాపూరణం - 17

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది ...........

సుకవు లెంద రున్నను మేలు కుకవి యొకఁడు.

సమస్యాపూరణం - 16

కవి మిత్రులకు నమస్కృతులు. ఈ రోజు పూరణ కోసం నేనిస్తున్న సమస్య .......................
మేడపైనుండి పడినను మేలు కలిగె.

సమస్యాపూరణం - 15

కవి మిత్రులారా,
ఇన్ని రోజులుగా కందం, తేటగీతి, ఆటవెలదుల్లో సమస్యలిస్తూ వచ్చాను. ఔత్సాహిక కవులు ధైర్యం చెయ్యరేమో అనే అనుమానంతో వృత్తాలలో సమస్య ఇవ్వలేదు. రవి గారు వారాంతాలలో వృత్త సంబంధ సమస్యలు ఇవ్వవలసిందిగా సలహా ఇచ్చారు. వారి సలహా పాటించి ఈ రోజు వృత్తంలో సమస్య ఇస్తున్నాను.

సీతను పెండ్లియాడె శశిశేఖరుఁ డంబిక సంతసిల్లఁగన్.

దత్తపది - 2

కవి మిత్రులారా, ఈ రోజు దత్తపది ఇస్తున్నాను.
కాయము, గాయము, న్యాయము, మాయము
ఈ పదాలను ఉపయోగిస్తూ పెరిగిన ధరలపై మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో పద్యం రాయండి.

చమత్కార పద్యాలు - 5

"ఈ శునకము కృష్ణమూర్తియే యెన్నంగన్"

పిండిప్రోలు లక్ష్మణకవి (1770-1840) సి.పి. బ్రౌన్ ఆదరాన్ని పొందిన పండితుడు. ఇతడు నిగ్రహానుగ్రహ సమర్థుడట! పండిత సభల్లో నిర్భయంగా తన కవిత్వాన్ని వినిపించేవాడు. రావు దమ్మన్న అనే వ్యక్తి ఇతని లంకభూమిని దౌర్జన్యంగా అపహరించాడు. లక్ష్మణకవి కోర్టులు, దావాలతో నిమిత్తం లేకుండా "లంకా విజయం" అనే ద్వ్యర్థి కావ్యాన్ని రచించి తన భూమిని తిరిగి సంపాదించుకున్నాడు. ఈ కావ్యానికి "రావణ దమ్మీయం" అనే నామాంతరం ఉంది.
శిష్టు కృష్ణమూర్తి శాస్త్రి, మొక్కపాటి పేరి శాస్త్రి ఇతని సమకాలికులు. వీరి మధ్య తరచుగా వాదోపవాదాలు జరుగుతూ ఉండేవి.
ఒకసారి లక్ష్మణకవి శిష్టు కృష్ణమూర్తి శాస్త్రికి "ఈ శునకము కృష్ణమూర్తియే యెన్నంగన్" అనే సమస్యను ఇచ్చాడట. అందుకు కోపించిన శాస్త్రి దానిని ఇలా పూరించాడట.
దాశరథీ శబ్దమ్మును
దాశరథి పరమ్ముఁ జేయు ద్వైయర్థిక దు
ర్ధీశక్తి బిడాలమునకు
నీ శునకము కృష్ణమూర్తియే యెన్నంగన్.
రావణ దమ్మీయం అనే ద్వ్యర్థి కావ్యంలో దాశరథి శబ్దానికి రెండర్థాలు చెప్పిన లక్ష్మణకవి అనే పిల్లికి కృష్ణమూర్తి కుక్కే అని భావం.
అందుకు లక్ష్మణకవి "త్రిపురాసుర సహారంలో విష్ణువు శివునికి బాణమయ్యాడు. ఈ కృష్ణమూర్తి ఈశునకు అమ్మైన విష్ణుమూర్తి అని పొగడితే శాస్త్రి తాను అంతటి పొగడ్తకు తగినవాడిని కాదనుకున్నాడేమో. తనను తాను శునకంతో పోల్చుకున్నాడు" అని అవహేళన చేసాడు.

("తెలుగులో చాటు కవిత్వము" సిద్ధాంత గ్రంథ రచయిత్రి డా. జి. లలిత గారికి కృతజ్ఞతలతో)

సమస్యాపూరణం - 14

కవిమిత్రులారా, ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య .....
బస్సు నీటఁ దేలె పడవ వోలె.

సమస్యాపూరణం - 13

కవి మిత్రులారా,
నా బ్లాగు పట్ల మీరు చూపుతున్న ఆదరణకు ధన్యవాదాలు.
ఇక ఈ రోజు పూరణ కోసం నేనిస్తున్న సమస్య ....
శునకమ్మైనట్టి హరియె శుభముల నొసఁగున్.

చమత్కార పద్యాలు - 4

చమత్కార పద్యాలు

సాహిత్యంలో చాటుపద్యాలు, అవధానపద్యాలు, కావ్యాలలో శబ్దాలంకారలతో శోభిల్లిన పద్యాలలో కవులు చూపిన చమత్కారాలు మనల్ని ఆనందింప జేస్తాయి. అలాంటి పద్యాలను సేకరించి వివరణతో మీ కందించే ప్రయత్నం చేస్తున్నాను. ఇందుకు వేటూరి వారి "చాటుపద్య మణిమంజరి", ప్రొ.జి.లలిత గారి "తెలుగులో చాటుకవిత్వము", కొన్ని ఇతర గ్రంథాలు నాకు ఉపయోగ పడుతున్నాయి. ఈ "చమత్కార పద్యాలు" మిమ్మల్ని అలరిస్తాయని ఆశిస్తున్నాను.

చమత్కార పద్యాలు - 4
మొన్న నా బ్లాగులో "టంట టంట టంట టంట టంట" అనే సమస్య నిచ్చాను. దానికి స్ఫూర్తి భోజుడిచ్చిన సమస్య.
ఒకసారి భోజ మహారాజు తన ఆస్థాన కవులకు "టంటంట టంటం టట టంట టంటం" అనే సమస్య నిచ్చి పూరించ మన్నాడట. అప్పుడు కాళిదాసు లేచి క్రింది విధంగా పూరించాడు.
రాజాభిషేకే మదవిహ్వలా యా
హస్తాచ్చ్యుతో హేమఘటో యువత్యా |
సోపానమార్గేషు కరోతి శబ్దం
టంటంట టంటం టట టంట టంటం
వివరణ:- రాజుగారి స్నానానికి నీళ్ళు తెచ్చిన యువతి అతని సౌందర్యం చూచి మోహపరవశురాలై తన చేతిలోని బంగారు బిందెను జారవిడిచింది. ఆ బిందె మెట్ల మీదుగా "టంటంట టంటం ...." అని శబ్దం చేస్తూ దొర్లి పడిందని భావం.
నా అనువాదం -
రాజు స్నానమాడ రమణి యాతని యంద
మును కనుఁగొని మోహమున మునింగి
ఘటము విడిచిపెట్టఁగా దొర్లె మెట్లపై
టంట టంట టంట టంట టంట.

సమస్యాపూరణం - 12

కవి మిత్రులకు వందనం. ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య .....................
శివుఁడు గరుడు నెక్కి సీమ కేగె.

సమస్యాపూరణం - 11

కవి మిత్రులారా, ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది .....
పుస్తకం బదేల హస్తమందు?

సమస్యాపూరణం - 10

కవి మిత్రులారా,
రోజురోజుకు పెరుగుతున్న మీ ఆదరణ, ప్రోత్సాహం నన్ను ఆనందపరవశుణ్ణి చేస్తున్నాయి. ఔత్సాహికులే కాకుండా లబ్ధప్రతిష్ఠులైన కవులు కూడ నా బ్లాగును ఆదరించడం నా అదృష్టం. ఆందరికీ శత సహస్ర వందనాలు.

ఇక ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య ........
పొగ త్రాగుమటంచు లోక పూజ్యుండయ్యెన్.

సమస్యాపూరణం - 9

కవి మిత్రులారా, ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య -
కారమును త్యజించి ఘనత గనుము

సమస్యాపూరణం - 8

కవిమిత్రులారా, ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది ........
హంతకుఁడు దేవుఁడై పూజలందుకొనెను.

సమస్యాపూరణం - 7

కవి మిత్రులారా, ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య -
టంట టంట టంట టంట టంట.

సమస్యాపూరణం - 6

ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య -
శవము లేచి వచ్చె సంతసమున

చమత్కార పద్యాలు -3

ఛురికా బంధము

ధీర! మురహర! గదాధర!

నారద రసనాగ్ర గేహ! నగధర! సుఖదా!

దారుణ దనుజాంతక! నా

నా రదనచ్ఛద నుత శుభనామా! వరదా!

చమత్కార పద్యాలు - 3

ఛురికా బంధము

ధీర! మురహర! గదాధర!

నారద రసనాగ్ర గేహ! నగధర! సుఖదా!

దారుణ దనుజాంతక! నా

నా రదనచ్ఛద నుత శుభనామా! వరదా!

సమస్యాపూరణం - 5

కవిమిత్రులకు స్వాగతం. ఈ రోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది ....
కంటిచూపుతోఁ జంపెడి ఘనులు కలరు.

సమస్యాపూరణం - 4

కవి మిత్రులారా, ఈ రోజు పూరించ వలసిన సమస్య ఇది.
కోకిలమ్మకు పుట్టెను కాకి యొకటి

దత్తపది - 1

కవి మిత్రులారా,
ఈ రోజు దత్తపది ఇస్తున్నాను.

అల, కల, వల, నెల

ఈ పదాలను ఉపయోగించి రామాయణార్థంలో మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో పద్యం రాయండి.

సమస్యాపూరణం - 3

కవిమిత్రులకు స్వాగతం!
ఈనాటి ఈ సమస్యను పూరించండి.

రాముండిటు రమ్మటంచు రాధను పిలిచెన్.

సమస్యాపూరణం - 2

కవిమిత్రులకు స్వాగతం.
ఈ రోజు సమస్య ఇది.

కాపురముం గూల్చినట్టి ఘనునకు జేజే.

సమస్యాపూరణం -1

కవి మిత్రులారా,
క్రింది సమస్యను పూరించండి.

మందు త్రాగి పొందె మరణ మతఁడు.

చమత్కార పద్యాలు -2

ఏకాక్షర పద్యం

1969లో నేను కాలేజిలో చదువుకుంటున్న రోజుల్లో సరదాగా రాసిన ఏకాక్షర పద్యం ....
కం.
నిన్నానన్నా నాన్నన
నిన్నైనను నాన్ననైన నే నెన్నను నే
నన్నను నాన్ననె నిన్నా
నిన్నన నన్నన్న నాన్ననే నేనన్నన్.