10-1-2024 (బుధవారం)కవిమిత్రులారా,ఈరోజు పూరింపవలసిన సమస్య ఇది...“నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్”(లేదా...)“నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా నీరేజపత్రేక్షణల్”
హార్దికుశంతను నంతటమార్దవమించుకయులేనిమానినికాగానిర్దేశించెగ గంగయునిర్దాక్షిణ్యహృదయలటనీరజనేత్రల్
నిర్ధారించెనురాముడాటవిని తానిక్కంపుభావంబుతోనిర్దేశించెనుసీతవద్దనుచు రానీయకుండా ప్రేమాస్పదన్మార్దంబంతయులేనిజానకియు తామారాడె కాఠిన్యయైనిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురుగదా నీరేజపత్రేక్షణల్
రానీయండుప్రేమాస్పదన్
మార్దవ మూర్తులగుచు సౌహార్దము చూపెడు పడతులె యహితుల పైనన్ నిర్దయ చూపెదరు గదానిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్.సర్దాకోసము దేశమెల్ల దిరుగన్ సంకల్పమున్ జేయ సౌ హార్దమ్మున్ విడి నాదుమాటలను తానాలింపకన్ ద్రోసె నాయర్దాంగిన్ బ్రతిమాలుచున్ విసిగి నాయత్నమున్ మానితిన్ నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా నీరేజపత్రేక్షణల్.
మార్దవముగ పతి భార్యనుమర్దన శిరముకు సలుపగ మరిమరి యడుగన్నిర్దయురాలై విడువగనిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
సర్దారులు మగవారినిజర్దాకిళ్లీల వలెనె చకచక నమిలేమార్దవ మెరుగని వారలునిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
అర్ధాంగులు గృహమందునమార్దవ మూర్తులనుచుంద్రు మన్నన కొరకే!నిర్ధారించిరి విజ్ఞులునిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్అర్ధాంగుల్ గృహసీమలో మిగుల నిత్యానంద మూలంబులా?నిర్దాక్షిణ్య మనస్కులౌదురు గదా నీరేజ పత్రేక్షణల్నిర్ధారింపగ వచ్చునంద్రు కనినన్ నిష్పక్షపాతంబుగాశార్దూలంబులకున్ సమానులుగదా శాంతమ్ము లోపించినన్
మార్దవ మూర్తులుమగువలు నిర్దయ తమ చిత్త మందు నెల కొనదు గదాసర్దాగా పలుక తగునెనిర్దా క్షి ణ్య హృద యు లట నీరజ నేత్రల్?
నిర్ధనుఁడను లోకువతోవ్యర్ధునిగా నెంచదగున వలచిన వానిన్సర్దుకుపో నేరరుగానిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
కం॥ హార్దముఁ గాంచఁగ మగువలుసర్దాఁ బడుటయు సహజము సరసముఁ గనఁగన్మార్దవము మాయ మలుగఁగనిర్దాక్షిణ్య హృదయులఁట నీరజ నేత్రల్శా॥ సర్దాలన్ గని తీర్చినంత వరకున్ సఖ్యంబు సాధ్యంబు సౌహార్దమ్మున్ గను భార్య కోర్కెలను నీవాలించఁగా లేనిచోహార్దమ్మున్ జనుఁ గోపతాపములతో నాడించి జాడించదానిర్దాక్షిణ్య మనస్కులౌదురు గదా నీరేజ పత్రేక్షణల్
కం:దుర్దృష్టుల యెడల మహిషమర్దను లగుదు రట స్త్రీలు మానధనులు గామార్దవమును విడనాడెడునిర్దాక్షిణ్యహృదయు లట నీరజనేత్రల్
కందంమార్దవమున మనమలర కపర్దిని సేవించ గలిగి పాపులసురులన్మర్దింపగ నవదుర్గలునిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట! నీరజనేత్రల్!!శార్దూలవిక్రీడితముహార్ధమ్మొప్పఁగ మార్దవాన శివుడున్ హ్లాదింప సేవించి, యాదుర్దన్ భక్తగణమ్ములే శరణనన్ దుర్గల్ విజృంభించుచున్మర్దింపన్ వెనుకాడఁబోవురనగన్ మన్నింపకే దుష్టులన్నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా! నీరేజపత్రేక్షణల్! !
నిర్దోషంబుగ నాత్మశుద్ధిగదురన్ నిత్యంబు నైర్మల్య సౌహార్దమ్మున్ ప్రకటించు నిర్ధనుల నత్యాకారమున్ సల్పుచున్స్పర్ధన్ బూనుదు రంబుజాక్షులు నిరాసక్తిన్ ప్రదర్శించుచున్నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా నీరేజపత్రేక్షణల్
శా:నిర్దేశించగ తల్లిదండ్రు లితడే నీ భర్త యంచున్,సదాస్వర్దానోపమతృప్తి నిచ్చెదరు సద్భామామణుల్,తుంటరుల్దుర్దృష్టిన్ బచరింప థూ యని కడున్ దూషించి పో ద్రోలుచున్నిర్దాక్షిణ్యమనస్కు లౌదురు కదా నీరేజపత్రేక్షణల్(స్వః+దానమ్ము=స్వర్దానము=స్వర్గాన్ని అందించటం.)
నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా నీరేజపత్రేక్షణల్ నిర్దాక్షిణ్యము తోడ నట్లును డువన్ నేరంబుగాదే సఖా! నిర్డాక్షిణ్యపు రీతి తోడన నేరంబుఁ జేకొందువే?హార్దంబొప్పగ సంచరింతురు సుమా హ్లాదింపఁగాఁదగున్
నిర్దయు లనదగు వారలు నిర్దయులై పలుకు చుండ్రు నిరతము పృధ్విన్ హార్దతుల నిటుల భావ్యమె?నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
కర్దమ మందుం గాలిడి దుర్దశ వడయంగ నేల దూఱఁగ నేలన్నిర్దయఁ బురుషుల నిట్లని "నిర్దాక్షిణ్య హృదయు లఁట" నీరజ నేత్రల్! దోర్దండద్వయ సత్త్వ దర్పితు లసంతుష్టుల్ దురుద్దేశులున్ వార్దుశ్శీలు రసత్య భాషణులు దుర్వారాగ్రహావేశులున్ దుర్దాంతుల్ మగవారు నిక్కముగ నిర్దోషమ్ము లే మీ గిరల్నిర్దాక్షిణ్య మనస్కు లౌదురు గదా నీరేజ పత్రేక్షణల్!
ఒక్క విశేషము గమనార్హము: సమస్యా పాదము లందున్న “ నిర్దాక్షిణ్య హృదయులు, మనస్కులు రెండును మహద్వాచకములె. నీరజ నేత్రల్, నీరేజపత్రేక్షణల్ రెండు స్త్రీవాచకములు గాన నా విశేషణములు వీని కన్వయింపవు. నా పూరణమున నవి పురుషులకు విశేషణములుగాఁ గూర్పఁబడినవి.
హార్దికుశంతను నంతట
రిప్లయితొలగించండిమార్దవమించుకయులేనిమానినికాగా
నిర్దేశించెగ గంగయు
నిర్దాక్షిణ్యహృదయలటనీరజనేత్రల్
నిర్ధారించెనురాముడాటవిని తానిక్కంపుభావంబుతో
రిప్లయితొలగించండినిర్దేశించెనుసీతవద్దనుచు రానీయకుండా ప్రేమాస్పదన్
మార్దంబంతయులేనిజానకియు తామారాడె కాఠిన్యయై
నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురుగదా నీరేజపత్రేక్షణల్
రానీయండుప్రేమాస్పదన్
రిప్లయితొలగించండి
రిప్లయితొలగించండిమార్దవ మూర్తులగుచు సౌ
హార్దము చూపెడు పడతులె యహితుల పైనన్
నిర్దయ చూపెదరు గదా
నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్.
సర్దాకోసము దేశమెల్ల దిరుగన్ సంకల్పమున్ జేయ సౌ
హార్దమ్మున్ విడి నాదుమాటలను తానాలింపకన్ ద్రోసె నా
యర్దాంగిన్ బ్రతిమాలుచున్ విసిగి నాయత్నమున్ మానితిన్
నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా నీరేజపత్రేక్షణల్.
మార్దవముగ పతి భార్యను
రిప్లయితొలగించండిమర్దన శిరముకు సలుపగ మరిమరి యడుగన్
నిర్దయురాలై విడువగ
నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
సర్దారులు మగవారిని
రిప్లయితొలగించండిజర్దాకిళ్లీల వలెనె చకచక నమిలే
మార్దవ మెరుగని వారలు
నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిఅర్ధాంగులు గృహమందున
రిప్లయితొలగించండిమార్దవ మూర్తులనుచుంద్రు మన్నన కొరకే!
నిర్ధారించిరి విజ్ఞులు
నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
అర్ధాంగుల్ గృహసీమలో మిగుల నిత్యానంద మూలంబులా?
నిర్దాక్షిణ్య మనస్కులౌదురు గదా నీరేజ పత్రేక్షణల్
నిర్ధారింపగ వచ్చునంద్రు కనినన్ నిష్పక్షపాతంబుగా
శార్దూలంబులకున్ సమానులుగదా శాంతమ్ము లోపించినన్
మార్దవ మూర్తులుమగువలు
రిప్లయితొలగించండినిర్దయ తమ చిత్త మందు నెల కొనదు గదా
సర్దాగా పలుక తగునె
నిర్దా క్షి ణ్య హృద యు లట నీరజ నేత్రల్?
నిర్ధనుఁడను లోకువతో
రిప్లయితొలగించండివ్యర్ధునిగా నెంచదగున వలచిన వానిన్
సర్దుకుపో నేరరుగా
నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
కం॥ హార్దముఁ గాంచఁగ మగువలు
రిప్లయితొలగించండిసర్దాఁ బడుటయు సహజము సరసముఁ గనఁగన్
మార్దవము మాయ మలుగఁగ
నిర్దాక్షిణ్య హృదయులఁట నీరజ నేత్రల్
శా॥ సర్దాలన్ గని తీర్చినంత వరకున్ సఖ్యంబు సాధ్యంబు సౌ
హార్దమ్మున్ గను భార్య కోర్కెలను నీవాలించఁగా లేనిచో
హార్దమ్మున్ జనుఁ గోపతాపములతో నాడించి జాడించదా
నిర్దాక్షిణ్య మనస్కులౌదురు గదా నీరేజ పత్రేక్షణల్
కం:దుర్దృష్టుల యెడల మహిష
రిప్లయితొలగించండిమర్దను లగుదు రట స్త్రీలు మానధనులు గా
మార్దవమును విడనాడెడు
నిర్దాక్షిణ్యహృదయు లట నీరజనేత్రల్
కందం
రిప్లయితొలగించండిమార్దవమున మనమలర క
పర్దిని సేవించ గలిగి పాపులసురులన్
మర్దింపగ నవదుర్గలు
నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట! నీరజనేత్రల్!!
శార్దూలవిక్రీడితము
హార్ధమ్మొప్పఁగ మార్దవాన శివుడున్ హ్లాదింప సేవించి, యా
దుర్దన్ భక్తగణమ్ములే శరణనన్ దుర్గల్ విజృంభించుచున్
మర్దింపన్ వెనుకాడఁబోవురనగన్ మన్నింపకే దుష్టులన్
నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా! నీరేజపత్రేక్షణల్! !
నిర్దోషంబుగ నాత్మశుద్ధిగదురన్ నిత్యంబు నైర్మల్య సౌ
రిప్లయితొలగించండిహార్దమ్మున్ ప్రకటించు నిర్ధనుల నత్యాకారమున్ సల్పుచున్
స్పర్ధన్ బూనుదు రంబుజాక్షులు నిరాసక్తిన్ ప్రదర్శించుచున్
నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా నీరేజపత్రేక్షణల్
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
తొలగించండిశా:నిర్దేశించగ తల్లిదండ్రు లితడే నీ భర్త యంచున్,సదా
రిప్లయితొలగించండిస్వర్దానోపమతృప్తి నిచ్చెదరు సద్భామామణుల్,తుంటరుల్
దుర్దృష్టిన్ బచరింప థూ యని కడున్ దూషించి పో ద్రోలుచున్
నిర్దాక్షిణ్యమనస్కు లౌదురు కదా నీరేజపత్రేక్షణల్
(స్వః+దానమ్ము=స్వర్దానము=స్వర్గాన్ని అందించటం.)
నిర్దాక్షిణ్యమనస్కులౌదురు గదా నీరేజపత్రేక్షణల్
రిప్లయితొలగించండినిర్దాక్షిణ్యము తోడ నట్లును
డువన్ నేరంబుగాదే సఖా!
నిర్డాక్షిణ్యపు రీతి తోడన నేరంబుఁ జేకొందువే?
హార్దంబొప్పగ సంచరింతురు సుమా హ్లాదింపఁగాఁదగున్
నిర్దయు లనదగు వారలు
రిప్లయితొలగించండినిర్దయులై పలుకు చుండ్రు నిరతము పృధ్విన్
హార్దతుల నిటుల భావ్యమె?
నిర్దాక్షిణ్యహృదయులఁట నీరజనేత్రల్
కర్దమ మందుం గాలిడి
రిప్లయితొలగించండిదుర్దశ వడయంగ నేల దూఱఁగ నేలన్
నిర్దయఁ బురుషుల నిట్లని
"నిర్దాక్షిణ్య హృదయు లఁట" నీరజ నేత్రల్!
దోర్దండద్వయ సత్త్వ దర్పితు లసంతుష్టుల్ దురుద్దేశులున్
వార్దుశ్శీలు రసత్య భాషణులు దుర్వారాగ్రహావేశులున్
దుర్దాంతుల్ మగవారు నిక్కముగ నిర్దోషమ్ము లే మీ గిరల్
నిర్దాక్షిణ్య మనస్కు లౌదురు గదా నీరేజ పత్రేక్షణల్!
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
తొలగించండిఒక్క విశేషము గమనార్హము:
తొలగించండిసమస్యా పాదము లందున్న “ నిర్దాక్షిణ్య హృదయులు, మనస్కులు రెండును మహద్వాచకములె. నీరజ నేత్రల్, నీరేజపత్రేక్షణల్ రెండు స్త్రీవాచకములు గాన నా విశేషణములు వీని కన్వయింపవు.
నా పూరణమున నవి పురుషులకు విశేషణములుగాఁ గూర్పఁబడినవి.