తే.గీ:ఆత డవధానకళ లోన నారి తేరి వంద యవధానము లొనర్చె మంద బుద్ధి లేనిదో యను రీతిగ లేని పోని నిందలను మోపె నెంతటి నీచ మకట! (మందబుద్ధి ని సమాసం గా కాక మంద=జనసమూహము.బుద్ధి లేని అని విడగొట్టాను.)
ఉ:సుందరశైలిలో,కడు వచోవిభవమ్మును రంగరించి,యా నందము నిచ్చు పూరణల నవ్యత జూపుచు వర్ధనార్యు డీ వంద వధానముల్ బుధులు బాగన జేసెను; మందబుద్ధియే విందును విందు నంచు నొక విందుగ దల్చుచు వచ్చి మెచ్చగన్. (పండితులకి నచ్చటం లో ఆశ్చర్యం లేదు.కానీ మందబుద్ధి ఐన వాడు కూడా విందును విందును అంటూ వచ్చి మెచ్చే విధం గా పట్వర్ధన్ గారి అవధానాలు ఉన్నాయి.)
పండితుల నగ్రగణ్యుఁడు పద్య రచన లందుఁ గడు దిట్ట మేధావి డెంద మందు నెవ్వ రనుకొంటి వీతని నివ్వధాని వంద యవధానము లొనర్చె మంద బుద్ధి !
ఎందుకు నీకు నిట్టి పగ నీతని పై నవధాని వర్యుపైఁ గొందఱు గొప్ప పాండితినిఁ గొందఱు ధారణ మందు గొప్ప యే చందము నెంచి చూచినను జక్కని ధీనిధి గాఁడె లీలఁ దా వంద వధానముల్ బుధులు బా గనఁ జేసెను మంద బుద్ధియే
సులువు గాగ పట్వర్ధన సుకవి వర్యు
రిప్లయితొలగించండిని యవ ధానము లవి యయ్యె నిశ్చ యముగ
వంద : యవ ధాన ము లొనర్చె మంద బుద్ధి
యన్న విశ్వ శించ రెవ రీ యవని యందు
ధారణారాక్షసుండవధానమందు
రిప్లయితొలగించండితలచి నంతనె సుంతయు నలుపు లేక
వంద యవధానము లొనర్చె, మందబుద్ధి
కైన మిక్కిలి మక్కువ కలుగ జేసె
తెలుగు సాహితీ పటిమను దెలియ జేయ
రిప్లయితొలగించండివలయు పాండితి కలిగిన వ్యక్తి యొకడు
వంద యవధానము లొనర్చె ; మందబుద్ధి
కది యలవి యని దెలియక నబ్బు రపడె
ఉ.మా.
రిప్లయితొలగించండిపొందిక లేక బాల్యమున బోకిరి చందము నాటలాడగా
నందరు మందబుద్ధి యని వ్యంగ్యము సేయుచు నామమీయగన్
నిందను రూపుమాపుకొని నేడు కనంగను జ్ఞానవంతుడై
*వంద వధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను; మందబుద్ధియే!*
రిప్లయితొలగించండికామశాస్త్రులు నామక కవివరుండు
వంద యవధానము లొనర్చె, మందబుద్ధి
మట్టి ముద్దను వోలెను మహిని యుండుఁ
జేయఁ జాలక యేమియుఁ జేయఁ గలిగి
తేటగీతి
రిప్లయితొలగించండితోడి యుద్యోగి యంచును దూలమీర
నీర్ష్యఁ జెందుచు తిట్టకుమింతగాను
నీదు నిర్వాకమేదియు లేదె? యతఁడు
వంద యవధానము లొనర్చె! మందబుద్ధి!
ఉత్పలమాల
ఎందరొ మెచ్చిరాతనిది యెంతయొ నేర్పని పద్యవిద్యలోఁ
గుందుచు వారియున్నతికిఁ గూయకు నోటికి వచ్చినట్లు, నీ
వెందున గొప్పవో తెలియనెంచుమ, యాతను వత్సరమ్ములో
వంద వధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను; మందబుద్ధియే?
పట్టుపట్టుచునీపట్టు వర్ధనుండు
రిప్లయితొలగించండివందయవధానములొనర్చె,మందబుద్ధి
ననుచు వినయశీలతచూపుచనవరతము
జనుల మనములు దోచెను చక్కగాను
రిప్లయితొలగించండిపాటవమ్మెంతయో చూపి ప్రాజ్ఞులెల్ల
భేషు భేషని పొగడగ విమలు డతడు
వంద యవధానము లొనర్చె , మందబుద్ధి
విగద నీ వెఱుంగవువారి విలువ నిజము.
మందుడటంచు పల్కుట సమంజసమందురె, యెక్కడేని తా
నెందును తగ్గకుండ సుకవీంద్రులు పృచ్ఛక శ్రేణి పామరుల్
స్కందులు భేషటంచును ప్రశంసల నెన్నియొ యందజేయగన్
వంద వధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను , మందబుద్ధియే?
రిప్లయితొలగించండిపొందిక లేక కొంచెమును బోకిరి వోలెను దిర్గుచుండగా
నందరు వానినిన్ గసరి యారడి వెట్టగ ఖిన్నుడై వెసన్
నిందను ద్రిప్పికొట్టుటకు నేర్చియు శాస్త్రము లన్నిచక్కగన్
వంద వధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను మందబుద్ధియే .
ఆటవెలది
రిప్లయితొలగించండిధైర్య,ధారణముల దత్తపది సమస్య
వర్ణనాంశములు సెబాసనంగ
వివిధ కవులు*వందయవధానములొనర్చె
మందబుద్ధి *కాడు మాన్యుడతఁడు.
ఉత్పలమాల
విందునకేగునట్లుగను వేదిక నెక్కిసమస్యవర్ణనల్
పొందికఁజేసె నాతఁడును పూరణ, ధారణ మొప్ప గొప్పగా
*వందవధానముల్ బుధులు బాగనఁజేసెను; మందబుద్ధి యే?*
వందనమాచరింపవలె పండిత సత్కవులార!వానికిన్.
అందరి మన్ననల్ గొనియు నాతడు పొందడు తృప్తినెన్నుడున్
రిప్లయితొలగించండికందువ పల్కులే యతని కందము గూర్చగ వేగిరంబునన్
వందవ ధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను; మందబుద్ధియే
స్పందన మొందుచున్ హృదిని వందనముల్ శతకోటిసల్పగా
క్రొవ్విడి వెంకట రాజారావు, ఉడ్బర్రీ, అమెరికా:
రిప్లయితొలగించండిఅజ్ఞుడని పిల్చునంతట నడరి తాను
శాస్త్రముల నేర్చి జ్ఞానమ్ము సంతరించి
కథలు కవనమల్లుచునుండి క్రమము మీఱ
వంద యవధానములొనర్చె మందబుద్ధి.
అందరు నజ్ఞుడీవనగ నక్కసు జెంది పఠించి శాస్త్రముల్
పొందుగ సద్గురూత్తముల పొంతను తాను విశారుదుండునై
సుందరమౌచు పొల్పడరు సుద్దుల కైతలు బల్కుజుండుచున్
వందవధానముల్ బుధులు బాగన జేసెను మందబుద్ధియే!
ప్రాశ్నికులుతృప్తులౌరీతి పద్యములను
రిప్లయితొలగించండిధారణముఁజేసి యవధాని త్వరితగతిని
వంద యవధానము లొనర్చె, మందబుద్ధి
కెటుల యవధాని యురవడి యెరుకయగును?
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిఅందని ఫలముగ మొదట ఆశవీడి
రిప్లయితొలగించండిమిత్ర బలవంతముచేత మెట్లనెక్కి
వందయవధానములొనర్చె మందబుద్ధి-
నిందతొలగి పండితవృత్తి నెట్టుకొచ్చె!
సందుల గొందులందునను సందడి సల్పిన బాలకుండు తా
రిప్లయితొలగించండినందముగా ధరించి వసనమ్ముల మించిన వన్నెకాడు నే
డందగ వాణి ప్రాపు కడు నద్భుత రీతిని చెంగలించుచున్
వంద వధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను, మందబుద్ధియే?
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిఅందరు మెచ్చురీతి తనయాస్యమునన్ తడబాటు చూపకన్
రిప్లయితొలగించండివిందుగ పద్యపూరణల వేగమె సల్పుచు నా వధానితా
వంద వధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను, మందబుద్ధియే
చందముగా వధానముల సల్పును విజ్ఞుల మెప్పు నొందగన్?
తే.గీ:ఆత డవధానకళ లోన నారి తేరి
రిప్లయితొలగించండివంద యవధానము లొనర్చె మంద బుద్ధి
లేనిదో యను రీతిగ లేని పోని
నిందలను మోపె నెంతటి నీచ మకట!
(మందబుద్ధి ని సమాసం గా కాక మంద=జనసమూహము.బుద్ధి లేని అని విడగొట్టాను.)
ఉ:సుందరశైలిలో,కడు వచోవిభవమ్మును రంగరించి,యా
రిప్లయితొలగించండినందము నిచ్చు పూరణల నవ్యత జూపుచు వర్ధనార్యు డీ
వంద వధానముల్ బుధులు బాగన జేసెను; మందబుద్ధియే
విందును విందు నంచు నొక విందుగ దల్చుచు వచ్చి మెచ్చగన్.
(పండితులకి నచ్చటం లో ఆశ్చర్యం లేదు.కానీ మందబుద్ధి ఐన వాడు కూడా విందును విందును అంటూ వచ్చి మెచ్చే విధం గా పట్వర్ధన్ గారి అవధానాలు ఉన్నాయి.)
తేటగీతి
రిప్లయితొలగించండిపండితుడొకండు ఘనముగ ప్రజ్ఞ తోడ
వంద యవధానము లొనర్చె ,మందబుద్ధి
యొక్క డు యవధానక్రియ నొకపరి గమ
నించి తికమక బడి తిట్టె నింద మోపి.
ప్రబల వేంకట సుబ్రహ్మణ్య శాస్త్రి
ఉండవల్లి సెంటర్
పండితుల నగ్రగణ్యుఁడు పద్య రచన
రిప్లయితొలగించండిలందుఁ గడు దిట్ట మేధావి డెంద మందు
నెవ్వ రనుకొంటి వీతని నివ్వధాని
వంద యవధానము లొనర్చె మంద బుద్ధి !
ఎందుకు నీకు నిట్టి పగ నీతని పై నవధాని వర్యుపైఁ
గొందఱు గొప్ప పాండితినిఁ గొందఱు ధారణ మందు గొప్ప యే
చందము నెంచి చూచినను జక్కని ధీనిధి గాఁడె లీలఁ దా
వంద వధానముల్ బుధులు బా గనఁ జేసెను మంద బుద్ధియే
సంస్కృతాంధ్ర భాషా జ్ఞాన సంపదా గ
రిప్లయితొలగించండిరిష్ఠు డంతట నిలిచె చరిత్రయందు!
వంద యవధానము లొనర్చె! మందబుద్ధి
కైన వినిన కలుగ భాష పైన ప్రీతి
ఛంద విశారదుండగుచు సత్కవివర్యుడు శారదా కృపన్
రిప్లయితొలగించండివిందులు గాగ వీనులకు పేరిమి పద్య సమర్చనంబుగా
వంద వధానముల్ బుధులు బాగనఁ జేసెను; మందబుద్ధి యే
చందముగానెరుంగు ఘన శాస్త్ర మహత్వము కూపభేకమై
www.teluguvaramandi.net
రిప్లయితొలగించండిపట్టుపట్టుచునీపట్టు వర్ధనుండు
రిప్లయితొలగించండివందయవధానములొనర్చె,మందబుద్ధి
ననుచు వినయశీలతచూపుచనవరతము
జనుల మనములు దోచెను చక్కగాను.
మరొక పూరణ
మంచి యశము నందె నితడు మాను గాను
వందయవధానములొనర్చె, మంద బుద్ధి
గలిగిన మొరకుడొక్కడు కవినిగాంచి
నపహసించె నెరుగలేక నతనిఘనత