శంకరాభరణం: నవంబర్ 2018

30, నవంబర్ 2018, శుక్రవారం

సమస్య - 2860 (కాశ్మీరమ్మున నుగ్రవాదము...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"కాశ్మీరపు టలజడి జన కళ్యాణ మిడున్"

(లేదా...)

"కాశ్మీరమ్మున నుగ్రవాద మొసఁగున్ గళ్యాణ మిద్ధాత్రికిన్"

29, నవంబర్ 2018, గురువారం

దత్తపది - 149 (అల-కల-తల-వల)

అల - కల - తల - వల

పై పదాలను అన్యార్థంలో పాదాదిని ప్రయోగిస్తూ

రామాయణార్థంలో

మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో

పద్యాన్ని వ్రాయండి.

28, నవంబర్ 2018, బుధవారం

సమస్య - 2859 (చన్నులు లేని యావులు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"చనులు లేని యావులు పాలఁ జాల నొసఁగె"

(లేదా...)

"చన్నులు లేని యావులు బ్రసన్నతఁ బాల నొసంగె బానెడున్"

27, నవంబర్ 2018, మంగళవారం

సమస్య - 2858 (నల్లఁగా నున్న మల్లెల...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"నల్లఁగా నున్న మల్లెల నాతి దాల్చె"

(లేదా...)

"నల్లఁగ నున్న మల్లెలను నాతి ముదంబునఁ దాల్చెఁ గొప్పునన్"

26, నవంబర్ 2018, సోమవారం

సమస్య - 2857 (వలలునిఁ గీచకుఁడు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"వలలునిఁ గీచకుఁడు సంపె వర విక్రముఁడై"

(లేదా...)

"వలలునిఁ జంపెఁ గీచకుఁ డవక్ర పరాక్రముఁడై రణంబునన్"

25, నవంబర్ 2018, ఆదివారం

సమస్య - 2856 (కనిపించిరి కోతుల వలె...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"కనిపించిరి కోఁతుల వలెఁ గవివరు లెల్లన్"

(లేదా...)

"కనఁబడి రప్డు వానరులుగాఁ గవివర్యులు తత్సభాస్థలిన్"

24, నవంబర్ 2018, శనివారం

సమస్య - 2855 (విద్యలు లేని మానవుఁడె...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"విద్యలు లేనట్టి నరుఁడె విజ్ఞుఁ డనఁ దగున్"

(లేదా...)

"విద్యలు లేని మానవుఁడె విజ్ఞుఁడుగా జనమాన్యతం గనెన్"

(ఈరోజు ఆకాశవాణిలో పూరణలు ప్రసారమయ్యే బండకాడి అంజయ్య గౌడ్ గారి సమస్య)

23, నవంబర్ 2018, శుక్రవారం

సమస్య - 2854 (చల్లని నీటిచే...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"చల్లని నీరమున నొడలు సర్వముఁ గాలెన్"

(లేదా...)

"చల్లని నీటిచే నొడలు సర్వము గాలె నదేమి చిత్రమో"

22, నవంబర్ 2018, గురువారం

సమస్య - 2853 (మోస మొనరించు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"మోస మొనరించు వారికే మ్రొక్కఁ దగును"

(లేదా...)

"మోసముఁ జేయువారలకె మ్రొక్కఁ దగున్ సుజనుల్ హితార్థులై"

21, నవంబర్ 2018, బుధవారం

దత్తపది - 148 (మూఁడు-ఆరు-ఏడు-పది)

మూఁడు - ఆరు - ఏడు - పది

పై పదాలను అన్యార్థంలో ప్రయోగిస్తూ

భారతార్థంలో

మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో

పద్యాన్ని వ్రాయండి.

20, నవంబర్ 2018, మంగళవారం

సమస్య - 2852 (రమ్మని పిల్చెఁ దండ్రి...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"రమ్మని తండ్రి పిలిచెఁ దొలిరాత్రికిఁ గూఁతున్"

(లేదా...)

"రమ్మని పిల్చెఁ దండ్రి తొలిరాత్రికి కూఁతును ప్రేమ మీఱఁగన్"

(కుప్పిలి శశిధర్ గారికి ధన్యవాదాలతో...)

19, నవంబర్ 2018, సోమవారం

సమస్య - 2851 (బకమునుఁ గబళించు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"బకమునుఁ గబళించు బల్లిఁ గనుము"

(లేదా...)

"బకమును మ్రింగుచున్న దొక బల్లి గనుంగొనుమయ్య మిత్రమా"

18, నవంబర్ 2018, ఆదివారం

సమస్య - 2850 (సహనమె తొలఁగింపఁ జేయు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"సహనమె తొలఁగింపఁ జేయు శాంతిని సుఖమున్"

(లేదా...)

"సహనమ్మే తొలఁగింపఁ జేయును గదా శాంతిన్ సుఖమ్మున్ భువిన్"

17, నవంబర్ 2018, శనివారం

సమస్య - 2849 (రణములె కద...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"రణములె కద పండితులకు రమ్యక్రీడల్"

(లేదా...)

"రణములె పండితోత్తముల రమ్యఁపుఁ గ్రీడలు సాహితీసభన్"

(ఈరోజు ఆకాశవాణిలో పూరణలు ప్రసారమయ్యే బండకాడి అంజయ్య గౌడ్ గారి సమస్య)

16, నవంబర్ 2018, శుక్రవారం

సమస్య - 2848 (గంగలో మున్గ...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"గంగలో మున్గఁ బాపముల్ గలుగు పెక్కు"

(లేదా...)

"గలగలఁ బాఱునట్టి సురగంగను మున్గినఁ గల్గుఁ బాపముల్"

15, నవంబర్ 2018, గురువారం

సమస్య - 2847 (మార్కండేయుని...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"మార్కండేయుని కొడుకుగ మారుతి పుట్టెన్"

(లేదా...)

"మార్కండేయునకున్ సుతుం డగుచు జన్మంబందె సామీరియే"

14, నవంబర్ 2018, బుధవారం

సమస్య - 2846 (వలదు చదువు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"వలదు చదువు బాల బాలికలకు"

(లేదా...)

"చదువులు బాల బాలికల జ్ఞానము నాశ మొనర్చు వద్దురా"

13, నవంబర్ 2018, మంగళవారం

సమస్య - 2845 (పందినిఁ గని...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"పందినిఁ గని శంకరుండు పార్వతి నెంచెన్"

(లేదా...)

"పందినిఁ జూచి శంకరుఁడు పార్వతిగాఁ దలపోసె ముగ్ధుఁడై"

12, నవంబర్ 2018, సోమవారం

సమస్య - 2844 (మాఘము సంక్రమించినది...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్"

(లేదా...)

"మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరంబునఁ గార్తికం బనన్"

11, నవంబర్ 2018, ఆదివారం

సమస్య - 2843 (కప్పను గని పాము...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"కప్పను గని పాము కలఁతఁ జెందె"

(లేదా...)

"కప్పను గాంచి పాము వడఁకం దొడఁగెన్ గడు భీతచిత్తయై"

10, నవంబర్ 2018, శనివారం

సమస్య - 2842 (లయమే శాంతిని...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"లయమె శాంతిఁ గూర్చు నయముగాను"

(లేదా...)

"లయమే శాంతినిఁ గల్గఁ జేయును గదా రంజిల్ల సన్మార్గమై"

(ఈరోజు ఆకాశవాణిలో పూరణలు ప్రసారమయ్యే బండకాడి అంజయ్య గౌడ్ గారి సమస్య)

9, నవంబర్ 2018, శుక్రవారం

సమస్య - 2841 (తోడఁ బుట్టువే...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"తోడఁ బుట్టువే యన్నకుఁ గీ డొనర్చె"

(లేదా...)

"తోడం బుట్టిన చెల్లె లగ్రజునకున్ ద్రోహమ్ముఁ జేసెన్ గదా!"

8, నవంబర్ 2018, గురువారం

సమస్య - 2840 (భరతుఁడు రామునకు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"భరతుఁడు రామున కొసంగెఁ బాదుక లెలమిన్"

(లేదా...)

"భరతుఁడు భ్రాతృవత్సలతఁ బాదుక లిచ్చెను రామమూర్తికిన్"

శ్రీ శృంగి నాదా! గిరిసుత వల్లభ!  శితి
          కంఠ! కాలాంతకా! ఖరువు! హీర!
అర్ధనారీశ్వర! అలరు సాయకు వైరి!
          పంచ వదన! పశుపతి!  మలహర!
విలయ దర్శక! భూరి!జలధి తూణీరుడ!
           కరకంఠ!అనలాంబక!పరమేశ!
ఖట్వాoగి! ఉగ్రాక్ష!కామారి! ముక్కంటి!
            పురభిత్తు! మరుగొంగ! భూతరాట్టు!
అసమ నేత్ర! ఈశానుడ! అచల! శూలి!
పర్వత తనయ మది చోర! భవుడ! పాశు
పతుడ!బేసికంటి! కపర్ది! భద్ర!  నైక
మాయ!   నాకు నొసగుము శమము వినయము
ఈ పద్యము లోని విశేషము   మధ్య గడిలోని (పసుపు పచ్చ రంగు గల) అక్షరములు బంధించ బడినవి .
“శ్రీగిరి శిఖర దర్శనము సర్వ పాప నాశనము “   అన్న వాక్యము బందిమ్చబడినది

బంధ కవి పూసపాటి కృష్ణ సూర్య కుమార్

7, నవంబర్ 2018, బుధవారం

సమస్య - 2839 (తిమిర మ్మెల్లెడల...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"తిమిర మ్మెల్లెడల నిండు దివ్వెలు వెలుఁగన్"

(లేదా...)

"తిమిరము నిండు నెల్లెడల దీపము లెన్నియొ వెల్గుచుండినన్"

ద్వాదశ దళ గర్భ దీప చిత్ర బంధము

శ్రీ కృష్ణ ప్రార్ధన

(క)మలనాభా! పోత ! గరుడ వాహన! (కా)లగమ్యా! గదాగ్రజ! కైటభారి

(క)మలాక్ష!దైత్యారి!అమర వందిత!(మ)ధు సూధనా! హేమాoగ!సోమ గర్భ!
(క)రివేల్పు! భూజాని ! తరిదాల్పు! (చ)క్రి నందకి! నీరజోదర! దానవారి
(క)పిల!జగన్నాధ!గరుడి రవుతు(వే)దగర్భా!  పరంధామ! గట్టు తాల్పు
(క)ర్మేశ ! పుండరీ కాక్ష! పురుష వరా! (గా)నలోలా !  వర్దమాన! శేషి!
శ్రీ(క)రా!విక్రమా!శ్రీ జాని!వనమాలి! (లో)కనాధ! పెరుమాళ్ళు!యమ కీల!
(క)పి! పురాణ పురుష !కంసారి!(స)రసిజనాభ! దామోదర! నాగ శయన!
(క)న్నయా !వెన్నదొంగా!యతి!విరజ!(కా)లపురుషా!మురభిత్తు!లచ్చి మగడ!
(క)మల నయన! ధర్మి!గరుడ ధ్వజా!(మీ)నరూపుడా !వంశీధరుడ! సిరిపతి!
( క)స్యప రూప!చక్రాయుధా! మధునిషూ ద(ను)డా!పురంధరా! తాత తాత!
(క)రి నేస్తి!  శ్రీధరా !కంబుపాణీ!  నేత! (చ)క్ర ధారీ! హరీ! సంకు దారు!
(క)రుణాంత రంగా!జగపతీ శుభాం(గా)! వరాహమూర్తి!శిఖండి!రమ్య నేత్ర!
దేవకీ సుతా! గోపాల! దీన బాంద
వా! జగద్రక్షకా!సూరీ! వాసు దేవ!,
కాచు మయ్య చక్రీ వేణు గాన లోల సర్వ కాలమీ దీనుని చల్ల గాను

ఇది సీస పద్యము శ్రీకృష్ణ ప్రార్ధన : (క) అను అక్షరము మధ్యలో బంధింప బడినది క అక్షరంతో సీస పద్యములోని పాదములు మొదలు అవుతాయి (ఒక్క పాదములో తప్ప ) . ముందుగా క తో 1 వ గడి (బాణము గుర్తు గల)లో నుంచి మొదలు పెట్టాలి (కమల నాభా) అన్న పదము తో మొదలు పెట్టి గరుడ వాహన దగ్గిర ఆపి పైన గల (కా) తో కలుపుకొని (కాలగమ్యా) అని

చదువుకొంటూ క్రిందకు వచ్చి మరల (క) తో కలుపుకొని ప్రక్క గడిలో పాదము చదువుకోవాలి అలా 12 వ గడిలో (రమ్య నేత్ర) అని చదివి క్రింద ప్రమిదలోని తేట గీతి మొదటి పద్యపాదము (దేవకీ సుతా) తో మొదలు పెట్టి (వాసు దేవా) అని పదము తోటి ముగించాలి ఈ బంధములో విశేషము తేట గీతి లోని చివరి రెండు పాదములు పైన దళ మల కొసలలో బంధించ బడినవి (వాసు దేవ) చదివిన తర్వాత 1 వ దళము కొసలో గల (కా) తో తిరిగి మొదలు పట్టి వరుసగా (కాచుమయ్య చక్రీ , వేణుగాన లోల సర్వ కాల మీ దీనుని చల్ల గాను) అని ప్రతి అక్షరము కలిపి చదివితే పద్యము ముగుస్తుంది

బంధ కవి పూసపాటి కృష్ణ సూర్య కుమార్

6, నవంబర్ 2018, మంగళవారం

సమస్య - 2838 (నరక హంతకుండు...)

కవిమిత్రులారా,

ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...

"నరక హంతకుండు గరళగళుఁడు"

(లేదా...)

"నరక నిహంత యయ్యెఁ గద నాగగళుం డగజాత మెచ్చఁగన్"

శకట చక్ర చిత్ర బంధ తేట గీతి

లక్ష్మి దేవి ప్రార్ధన

తేటగీతి

కలిమి చెలి! సింధు కన్యక! కలిమి భామ!

లక్ష్మి! పద్మవాస! కమలాలయ! రమ! చల!

సిరి! జలదిజ! పద్మకర! శ్రీ ! శివము నిడుచు

కమల వాసిని మమ్ముల కాచు నింక

ఇవి అన్ని లక్ష్మి దేవి నామములు

ఈ పద్యములో మధ్య (క) అను అక్షరము బంధించ బడినది. పైన కలిమి చెలి దగ్గిర నుంచి పద్యము మొదలై మూడు పాదములు పసుపు పచ్చ గళ్ళలో వస్తాయి నాలుగవ పాదము మరల పైన (క) దగ్గిర నుంచి మొదలై వృత్తము లోని అక్షరములతో కలిపి పూర్తి అవుతుంది

బంధ కవి పూసపాటి కృష్ణ సూర్య కుమార్