12, నవంబర్ 2018, సోమవారం

సమస్య - 2844 (మాఘము సంక్రమించినది...)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది...
"మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్"
(లేదా...)
"మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరంబునఁ గార్తికం బనన్"

72 కామెంట్‌లు:

  1. రాఘవు డనువా డొక్కడు
    వాఘోరా నదికి జేరి పామరు డగుటన్
    మేఘములు క్రమ్మ ననుకొనె
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్.

    రిప్లయితొలగించండి
  2. మేఘము కురియగ నరుసము
    రాఘవ రాముడు దాటె రయమున జలధిన్
    లాఘవ మునవైద్యుని ప్రతిభ
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. అక్కయ్యా,
      మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
      రెండవ, మూడవ పాదాలలో గణదోషం. "రాఘవ రాముండు... లాఘవమున వెజ్జు ప్రతిభ..." అనండి.

      తొలగించండి
    2. మేఘము కురియగ నరుసము
      రాఘవ రాముండు దాటె రయమున జలధిన్
      లాఘవ మునవెజ్జు ప్రతిభ
      మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్

      తొలగించండి
  3. ఆఘాత్యము జేసి మురిసి
    మేఘములు కురిసి వెలియగ మే నెలలోనే
    రాఘవ రాముని దయతో
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్ :)

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. ప్రభాకర శాస్త్రి గారూ,
      రాముని దయ ఉంటే కాని దేమున్నది? మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
      'వెలయగ' టైపాటు!

      తొలగించండి
    2. టైపాటు కాదు సార్! పొరపాటే!

      నిన్నటి function లో మీరు నాతో చాలా సేపు ముచ్చటించుట మహదానందము!

      __/\__

      తొలగించండి
    3. దాదాపు కార్యక్రమం చివరి వరకు ఉన్నారు. కాని ఎప్పుడు వెళ్ళిపోయారో తెలియదు.

      తొలగించండి
    4. కోడలి ఆజ్ఞను శిరసావహించి late Kate కాకుండా జారుకొంటిని :)

      తొలగించండి
  4. మైలవరపు వారి పూరణ

    ఒకడు రాఘవుడనే వానితో "రెండేసి తిథులు ఒకేసారి వస్తున్నాయి.. దేనిని పాటించాలో.. చిత్రంగా ఉంది.. అమాస నియమం పాటిస్తే పాడ్యమేమో.. అని సందేహం... పూజ వ్యర్థమేమో.. అనే ఆవేదన.. గా ఉంది అని పలుకుతున్నట్లు భావన.. (నియమాలు అంత లోతుగా తెలియవు పాపం)


    రాఘవ ! మాసయుగ్మముల రాక తిథిద్వయమేర్పడంగ నెం...
    తో ఘన చిత్రమయ్యె గనుమోయి ! యమాసయు పాడ్యమీతిథుల్
    మోఘములౌచు వచ్చెనొక పూటయె ., ఫాల్గుణమాసమందునన్
    మాఘము సంక్రమించినది., మార్గశిరంబునఁ గార్తికంబనన్ !

    మైలవరపు మురళీకృష్ణ వెంకటగిరి

    రిప్లయితొలగించండి
  5. రాఘవు వీక్షణం బునను రాయిని మార్చెను నాతిగా యటన్
    లాఘవ మందునన్ జలధి లంకన జేయగ ప్రాభవం బునన్
    మేఘము వర్షమున్ కురియ మేలగు నంచును మానవా ళికిన్
    మాఘము సంక్రమిం చినది మార్గశి రంబునఁ గార్తికం ననన్

    రిప్లయితొలగించండి
  6. డా.. పిట్టా సత్యనారాయణ
    మేఘము గర్భము దాల్చ ద
    మోఘము మన పాప పంక్తి ముగిసె ఋతుగతుల్
    యీ ఘన సైక్లోన్లే సరి
    మాఘము సంక్రమణమయ్యె మార్గశిరమునన్(పుణ్యాత్ములున్న చోట సస్యానుకూల వర్షములు కురిసి,దేశం సుభిక్షంగా,క్షేమంగా ఉంటుంది)

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. డా. పిట్టా వారూ,
      మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
      'గతుల్ + ఈ' అన్నపుడు యడాగమం రాదు.

      తొలగించండి
  7. రాఘవ! నీకిది తగునె య
    మోఘముగాఁ జెప్పు పద్యము నటంచును నా
    కీ ఘప్రాస నిడుట? యే
    మాఘముసంక్రమణమయ్యె మార్గశిరమునన్?

    రిప్లయితొలగించండి

  8. కంది వారికి రాఘవ లారెన్స్ రిటార్టు :)



    రాఘవ లారెన్సట తా
    జాఘని కి సవరము జేర్చి సదనములోనన్
    లాఘవముగ చెప్పెను పో!
    "మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్"!


    జిలేబి

    రిప్లయితొలగించండి
  9. (మాఘకవి వ్రాసిన శిశుపాలవధ కావ్యానికి "మాఘము "
    అని ప్రఖ్యాతి కలిగింది . మార్గశిరమాసంలో రచింపబడిన
    ఆ మహాకావ్యానికి లేఖకుడు మాఘుని శిష్యుడు కార్తికేయుడు. కనుక మాఘానికి మరోపేరు కార్తికంగా భావన)

    మాఘమహాకవీంద్రుడదె
    మంజులభంగి రచించు కావ్యమే
    " మాఘము " గన్ బ్రశస్తి గనె ;
    మార్గశిరంబున బూర్ణమాయెలే ;
    యా ఘనకావ్యలేఖకుడు
    నా కవిశిష్యుడు కార్తికేయుడే ;
    " మాఘము " సంక్రమించినది
    "మార్గశిరం " బున "గార్తికం " బనన్ .

    రిప్లయితొలగించండి
  10. లాఘవమున శాస్త్రజ్ఞుల
    మోఘపు సృష్టి యొనర్చియు మోదము గూర్ప న్
    మేఘము లావృత మయ్యె ను
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గ శి ర మునన్

    రిప్లయితొలగించండి
  11. డా. పిట్టా సత్యనారాయణ
    మాఘమునన్ వివాహములు మార్గశిరంబున మార్గళీ వ్రతాల్
    యే ఘడియన్ ముహూర్తములు యిప్పుడు పెళ్ళెటులన్న దృక్కుల
    న్నాఘ సుమేఘపంక్తిబడి(ఆఘమేఘాలమీద అనే జాతీయం)నందరు గావలెనన్న ద్రిప్పిరో(శాస్త్ర దృక్
    మాఘము(marriage season)సంక్రమించినది మార్గశిరంబున కార్తికంబునన్!

    రిప్లయితొలగించండి
  12. డా.పిట్టా నుండి
    ఆర్యొ, 3వ పాదం చివర closing bracket ) తప్పినది,అది టైపాటు.

    రిప్లయితొలగించండి
  13. మాఘుని బోలిన కవియట !
    యేఘడియలు తెలియకున్న నేమార్చెడి యా
    రాఘవుడను వాడు పలికె
    "మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్"

    రిప్లయితొలగించండి
  14. గురువర్యులు శ్రీ కంది శంకరయ్య గారి శంకరాభరణం
    సమస్యాపూరణ :: నేటి సమస్య సంఖ్య-2844
    సమస్య :: మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరమ్మున కార్తికం బనన్.
    *మార్గశిరమాసంలో కార్తీకమాసం అని అంటూ ఉండగా మాఘమాసం వచ్చింది* అని చెప్పడం ఈ సమస్యలో ఉన్న విరుద్ధమైన అర్థం.
    సందర్భం :: వృత్రాసురుడు ఇంద్రుని చంపదలచి యజ్ఞం చేస్తూ *ఇంద్ర శత్రు ర్వర్ధస్వ* అనే మంత్ర వాక్యంలో ఉదాత్త స్వరమును అంతమునందు ఉచ్చరించకుండా ఆది యందు ఉచ్చరించినాడు. అందువలన స్వర దోషం కారణంగా విరుద్ధఫలితం సిద్ధించి ఇంద్రునికి బదులుగా వృత్రుడే మరణించాడు అని పెద్దలు చెబుతారు.
    నేను మార్గశిర మాసంలో పూజ చేస్తూ సంకల్పం చెప్పుకొనేటప్పుడు మాసం పేరును తప్పుగా పలికినాను. మార్గశిరము అని చెప్పకుండా పొరపాటున కార్తీకము అని చెప్పినాను. కాబట్టి మార్గశిరంలో కార్తికము అని ఉచ్చరించినందువలన నాకు దోష నామ అఘము (పాపము) సంక్రమించినది అని ఒక భక్తుడు విచారిస్తున్న సందర్భం.

    శ్రీ ఘన యజ్ఞకర్తగ విశిష్టత వృత్రు డపస్వరోక్తి పా
    పౌఘము నంది చచ్చె నని యందురు పెద్దలు, పూజలోన పా
    పౌఘము గల్గ మాసమును పల్కితి వేఱుగ, నాకు దోషనా
    మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరమ్మున కార్తికం బనన్.
    కోట రాజశేఖర్ పడుగుపాడు నెల్లూరు. (12-11-2018)

    రిప్లయితొలగించండి
  15. ఈ రోజు శంకరా భరణము సమస్య
    కప్పను గని పాము కలత చెందె సమస్య ఆట వెలది పాదము

    నా పూరణము సీసములో

    వినాయక చవితి రోజున కుడుములు మొదలగు పిండి వంటలు తిని భుక్తాయసముతో ఇల్లు చేరి తల్లి
    తండ్రులకు సాష్టాంగ నమస్కారము చేయ బోవ పొట్ట ఇబ్బంది పడుచుండ చంద్రుడు పక పక మని నవ్వు
    తాడు. అప్పుడు వినాయకుని పొట్ట పగిలి పోతుంది . అది చూచి శివుని మెడలోని సర్పరాజు బాధ పడి
    మెడ పైకి ఎగ బాకి జటలో దాగిన చంద్రుని పైకి భయంకరముగా బుసలు కొట్టుచ్చుండ చంద్రుడు వణకెను
    అన్న భావన

    (బెణకప్ప = వినాయకుడు )

    చవితి దినమున పూజల నందు కొని భక్తు
    లిచ్చిన కుడుములు మెచ్చు చు తిని,

    కొన్ని వాహనమున కునిడి కొన్ని తన చే
    తను బట్టి మంద గమనమున తన

    మాతా పితురులకు జోత నిడు సమయ
    మందు పొట్ట పగుల, మ్రగ్గిన బెణ

    కప్పను గని పాము కలత చెందె,శివుని
    గళమును వదలి, వికటముగ హసి

    తము నిడి, జటలో దాగిన తమ్మి దాయ

    చెంత చేరి, కాంతాళము చెంగళిoచ

    బుసలు కొట్టుచు ,బీకర విసపు కీల

    లనిడి దండెత్త వగచె విలాసి యపుడు

    పూసపాటి కృష్ణ సూర్య కుమార్ బంధ కవి గుంటూరు

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. కృష్ణ సూర్యకుమార్ గారూ,
      కందపాద సమస్యకు మీ సీసపద్య పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.

      తొలగించండి
  16. గురువు గారు నిన్నటి పూరణము ఒక్కసారి చూడండి

    రిప్లయితొలగించండి
  17. మాఘుడువ్రాసినకావ్యము
    మాఘము,సంక్రమణమయ్యెమార్గశిరమున
    న్మాఘము,కావ్యముదలపన
    మోఘముగావ్రాయబడుటముదముగనుండెన్

    రిప్లయితొలగించండి




  18. ప్రకామాఘము -

    ప్రకామ -అధిక
    అఘ - దుఃఖము

    ప్రకామాఘము - అధికమైన‌‌ దుఃఖము

    ఋతువులు మారి పోతే దుఃఖదాయకమే
    అలాంటి అధికమైన దుఃఖము సంక్రమించినది
    దు

    జాఘనిరాయుడంట మన జానకి మాతను గాంచె లంకలో!
    మా ఘన సార్వ భౌమ! వినుమా!అనుమానమదేల సీతయే
    రాఘవ! రావణాసురుని రచ్చకుదీయుచు చంపుమీ! ప్రకా
    మాఘము సంక్రమించినది మార్గ శిరంబునఁ గార్తికం బనన్!


    జిలేబి

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. జిలేబీ గారూ,
      మీ పూరణ వైవిధ్యంగా చక్కగా ఉన్నది. అభినందనలు.

      తొలగించండి

    2. హమ్మయ్య! ప్రకామాఘము సరి యే అన్నమాట !


      జిలేబి

      తొలగించండి
    3. అద్భుతం! తీసుకోండి మూడు వీరతాళ్ళు...

      కానీ వృత్తంలో జిలేబి లేదుగా...ఇంకొకటి వ్రాయండి...

      తొలగించండి

    4. అయ్యబాబోయ్ ! జీపీయెస్ వారు

      దీనికే తల ప్రాణం జాఘని కొచ్చింది :) నా వల్ల కాదండి :)


      జిలేబి

      తొలగించండి
    5. గురువు గారు మాసములూ ఋతువులూ తారుమారు చేశారు కాబట్టి "ఘ-గ" ప్రాస మైత్రి చెల్లును...

      తొలగించండి
  19. రాఘవ!న్యాయమేయిదియరాయలుసెప్పుటయివ్విధంబుగన్
    మాఘముసంక్రమించినదిమార్గశిరంబునగార్తికంబనన్
    మాఘముకార్తికంబునకుమార్గశిరంబునకున్నదేయెటన్
    నీఘనప్రాసయేయగునునించుకబంధములెంచిచూడగన్

    రిప్లయితొలగించండి
  20. దేవిక
    -----

    మాఘము నందు పుత్రుని వివాహమె సేయగ నిర్ణయంబవన్
    మాఘము కంటె ముందుగను మాన్యుల కోర్కె దీర్చ తండ్రియే
    తా ఘనమౌ విధిన్ జరిపె మార్గశిరంబున రేయి వెల్గులన్
    మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరంబున గార్తికంబనన్ !

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. దేవిక గారూ,
      మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
      'నిర్ణయించగన్... మాన్యుల కోరిక...' అనండి.

      తొలగించండి
    2. దేవిక
      ----
      ధన్యవాదాలు గురువుగారూ! సవరించుకుంటాను.

      తొలగించండి
  21. ఆ ఘనుడౌ సంస్కృతకవి
    మాఘుడు వ్రాసెనొక కృతియె మానిని వినుమా!
    యా ఘనమౌ కావ్యమ్మది
    మాఘము సంక్రమణమయ్యె మార్గశిరమునన్

    రిప్లయితొలగించండి
  22. మాఘుడు వ్రాసినట్టి మహి మాన్విత కావ్యమమోఘ గ్రంథమౌ
    మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరంబున, గార్తికంబునన్
    మేఘన చెప్పగా విని సమీక్షను వ్రాయగ నెంచినాను గా
    దే ఘనతన్ నెఱంగితిని ధీమతి యైన కవీంద్రుఁ మెచ్చితిన్

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. విరించి గారూ,
      మీ రెండు పూరణలు బాగున్నవి. అభినందనలు.
      "ఘనతన్ గ్రహించితిని" అనండి.

      తొలగించండి
  23. గు రు మూ ర్తి ఆ చా రి
    ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ,,,,,,,,,,,,,,,,

    నిన్నటి సమస్య స్వీకరింప మనవి

    పాదము లెక్కువ అయినందున సమస్యాపాదాన్ని తేటగీతి

    లోనికి మార్చి పూరించాను . క్ష మిం చ వ ల యు ను .



    వానదేవర పై పాట పాడుకొనుచు ,

    కుర్ర లొక లావు బెకమును కర్రకు తల

    క్రిందుగా గట్టి , మోయు చూరేగి , కడకు

    నూరి బయటికి గొనిపోయి పారవేయ -->

    వేపమండలతో గట్టి వేయబడిన

    కప్పను కనినంతనె పాము కలత జెందె ! !


    ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. గురుమూర్తి గారూ,
      మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
      సమస్యా పాదాన్ని స్థానభ్రంశం చేయవచ్చు కాని మార్చరాదు.

      తొలగించండి
  24. మాఘము ముందున వచ్చును
    ఔఘమ్మున ఫలితమిచ్చు మార్గశిరమ్మౌ
    వ్యాఘాతమదేల వినగ
    మాఘము సంక్రమణమయ్యె మార్గశిరమునన్!!

    రిప్లయితొలగించండి
  25. దేవిక
    ----

    రాఘవుడను విద్యార్థియె
    మాఘమనియె తడబడుచును మార్గశిరమునున్ ;
    మాఘమనిన విని గురువనియె
    మాఘము సంక్రమణమయ్యె మార్గశిరమునన్ !

    రిప్లయితొలగించండి
  26. మాఘుడుని యడగ, జెప్పెను
    మేఘములోరవి వెడలెను, మేనా యదియే
    ఓ ఘోటము బారదు, యటు
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్
    🙏🙏🙏🌹🌷🌹

    రిప్లయితొలగించండి
  27. ఓఘద సత్కథ మఱి యవ
    దాఘము తీర్పంగ సముచితము నాకు మహౌ
    మోఘమ్ము కావ్య రత్నము
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్

    [ఓఘదము = ఉపదేశము నిచ్చునది, మాఘము = మాఘ విరచిత కావ్యము]


    దాఘము ప్రేమకై వర వితానమునం దొనరంగ నగ్నికిన్
    మోఘము కాక యుండగను మూరి ధరించఁగ భార్య సప్త ఋ
    ష్యౌఘ సతీ మతల్లు లట శ్యామ యరుంధతి దక్కఁ దోఁచ భీ
    మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరంబునఁ గార్తికం బనన్

    [భీమ = అఘము = భీమాఘము: మహాపాపము; మార్గ శిరము = (బ్రతుకు) మార్గము యొక్క చివర; కార్తికము = షట్కృత్తికలకు (సప్తర్షుల భార్యలు) సంబంధించినది]

    రిప్లయితొలగించండి
  28. ఆటవిడుపు సరదా పూరణ:
    (జిలేబి గారికి అంకితం)

    ఆ ఘన చంద్ర శేఖరుడు హాయిని సంఖ్యలు కూడుచుండగా
    శ్లాఘము చేయుచున్ కవిత శస్త్రము లస్త్రము లెక్కుపెట్టుచున్
    లాఘవ రీతినెన్నికలు లాగగ ముందుకు ముక్కుపట్టుచున్
    మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరంబునఁ గార్తికం బనన్

    రిప్లయితొలగించండి
    రిప్లయిలు
    1. అలవోకగా ముత్యాల్లా వృత్తాలు జాఱు వాఱు చున్నవి!

      తొలగించండి
    2. అంతా గురువు గారిదీ, మీదీ దయ. ఇటీవల, రెండేళ్ళ క్రితం నేను శంకరాభరణంలో చేరిన క్రొత్తల్లో పుటలు చదివి వృత్తములు పూరించుచున్నాను...రోజుకు ఐదు తక్కువ లేకుండా. అప్పట్లో మీరు నాకిచ్చిన చేయూత మరువజాలనిది. కానీ ప్రయత్నం లేక నా పురాణ, వ్యాకరణ, సంస్కృత జ్ఞానములు సున్నా...కాలక్షేపం బటాణీని.

      __/\__

      తొలగించండి
    3. Kameswara Rao Pochirajuజనవరి 26, 2017 11:18 AM

      హ! హ! శాస్త్రి గారు మనసారా నవ్వించారు!

      తస్మాదపరిహార్యే౽ర్థే న త్వం శోచితుమర్హసి|


      తొలగించండి
  29. మాఘునికావ్యంబెయ్యది?
    శ్లాఘధనుర్మాసపూజ సవితునకేలా?
    ఏఘడియబుట్టెగీతిల?
    మాఘముసంక్రమణమయ్యెమార్గశిరమునన్

    రిప్లయితొలగించండి
  30. క్రొవ్విడి వెంకట రాజారావు:

    మాఘుడు శిశుపాలవధ న
    మోఘముగా సంస్కృతమున మురువగు రీతి
    న్నాఘోషించిన గ్రంథమె
    మాఘము, సంక్రమణమయ్యె మార్గశిరమునన్

    రిప్లయితొలగించండి
  31. ఆఘనుడచ్యుతుండునని యర్జునఖేదముడించి మోదగం
    గౌఘముకన్నమిన్నయగు గానసుధామృతగీతతత్త్వమా
    మోఘమనంతచింతన మపూర్వమఘాంతకమీయ భూమికిన్
    మాఘముసంక్రమించినది ;మార్గశిరంబునగార్తికంబనన్

    రిప్లయితొలగించండి
  32. మేఘన నామిక యనెనెటు
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమున ?
    న్నోఘన యవధాని బలికె
    లాఘవమది సరిగలేక లాహిరి బట్టెన్

    రిప్లయితొలగించండి
  33. ఓఘడియమాఘపూజలు
    ఓఘడియన సంకురాత్రి!నోర్పునజూడన్
    ఆఘనత సినిమావారిదె
    మాఘముసంక్రమణ మయ్యె!మార్గశిరమునన్

    రిప్లయితొలగించండి
  34. నా ప్రయత్నం :

    కందం
    మేఘన సాగరులఁ గలుప
    మాఘమున ముహూర్తమనెడు మానికి వరుడున్
    లాఘవమున దక్షిణ నిడ
    మాఘము సంక్రమణ మయ్యె మార్గశిరమునన్

    ఉత్పలమాల
    మేఘన సాగరుల్ గలిసి మేదిని నొక్కటి గాగ కోరినన్
    మాఘ ముహూర్తమున్ దెలుప మార్చఁగ వేడిరి కార్తికంబుగన్
    లాఘవమొప్ప దక్షిణలు రంజిల నీయఁగ బాపనయ్యకున్
    మాఘము సంక్రమించినది మార్గశిరంబునఁ గార్తికం బనన్

    రిప్లయితొలగించండి