ఒకరి ఆత్మకథలో నా ప్రస్తావన!

మా మేనబావ మిట్టపల్లి సారయ్య ఆత్మకథ ‘స్మృతికణాలు”లో అక్కడక్కడ నా ప్రస్తావన ఉంది. అందులో ఒకటి...

కంది శంకరయ్య

..........................

నేను ఆరో తరగతిలో ఉండగా ఒక సంఘటన జరిగింది.

ఎవరో ఒక పండితుడు, అష్టావధాని మా బడికి వచ్చాడు. అతడు మా ఉపాధ్యాయులు ఇచ్చిన సమస్యలను పూరించాడు. చివరగా నేనొక సమస్యను ఇచ్చాను.

“రాధా! యిటు రమ్మటంచు రాముడు పిలిచెన్”

ఇది కందపద్యం నాలుగో పాదం. దీన్ని ఆ ఆశుకవి పూరించలేకపోయాడు. చివరికి నన్నే అడిగాడు.

నేను రామాయణ సందర్భాన్ని చెప్పాను. “రాముడు వనవాసానికి వెళ్తున్నపుడు దారిలో విరాధుడు అనే రాక్షసుడు సీతను అపహరించి పారిపోతూ వుంటాడు” అని.

కవిగారికి ఆ సందర్భం స్ఫురించలేదు. చివరికి నేనే చెప్పాను “విరాధా! యిటు రమ్మటంచు రాముడు పిలిచెన్” అని పూరిస్తే చక్కగా సరిపోతుందని.

మా తెలుగు పండితులు లక్ష్మీనరసింహాచార్యుల వారు సంతోషించారు. కవిగారు అవమానం పొందారు.

ఆరో తరగతిలో నాకు ఛందోజ్ఞానం ఎలా కలిగిందని మీరు అడగవచ్చు.

మా పెదమామ కంది వీరస్వామి కొడుకు కంది శంకరయ్యతో నాకు బంధుత్వం కన్నా స్నేహం ఎక్కువ. నేను ఆరో తరగతిలో వుండగానే అతను హెచ్.ఎస్.సి. పరీక్ష రాసి ఉన్నాడు.  అతనికి చిన్నప్పటినుంచి సాహిత్య పరిజ్ఞానం ఉంది. అప్పటికే తెలుగు ప్రాచీన కావ్యాలను తెగ చదివేవాడు. చిలుకమఱ్ఱి రామానుజాచార్యుల శిష్యుడు. ఆచార్యుల వారు మట్టెవాడ హైస్కూలులో తెలుగు పండితులు. వారు అప్పటికే కళ్యాణ రాఘవము, గీతాంజలి వంటి కావ్యాలు వ్రాశారు. ఒక ఎండాకాలం సెలవుల్లో ఆచార్యులు తమ స్వగ్రామం జఫర్‍గఢ్ వెళ్ళారు. మా శంకరయ్యకు ఛందస్సు నేర్చుకోవాలని కోరిక. సెలవుల్లో కాలినడకన జఫర్‍గఢ్ వెళ్ళి గురువుగారి దగ్గర వారం రోజులుండి ఛందస్సు నేర్చుకొని వచ్చాడు. వచ్చీ రావటం మా యింటికే వచ్చి నాకూ కొంచెం నేర్పాడు. వీలు చిక్కినప్పుడల్లా లఘువులు, గురువులు, గణాలు, యతి ప్రాసలు, పద్యలక్షణాలు వివరంగా చెప్పేవాడు. పనిలో పనిగా వేటూరి ప్రభాకర శాస్త్రి గారి చాటుపద్య మణిమంజరి కూడా ఇచ్చి తెలుగులో సమస్యలను ఇచ్చే పద్ధతిని కూడా చెప్పాడు. ఆ సందర్భంలోనే నేను పైన ఇచ్చిన సమస్యను, దానికి తన పూరణను చెప్పాడు.

ఆ ప్రభావంతోనే నేను అవధాని గారికి సమస్య నిచ్చి అవమానం మిగిల్చాను.

అప్పటినుండి నన్ను అధ్యాపకులు, తోటి విద్యార్థులు ప్రత్యేక దృష్టితో చూడడం మొదలుపెట్టారు.