జిలేబీ గారూ, మీ పద్యం బాగుంది. అభినందనలు. ‘నోరు+ఊరి’ అన్నపుడు యడాగమం రాదు, సంధి నిత్యం. ‘నోట నీరమూరి’ అనండి. ‘కార సాపు గీతి’... అర్థం కాలేదు! (ఏమిటో... మీ ప్రయోగాలు ఒక్కొక్కసారి ఒకపట్టాన అర్థమై చావవు నాకు.. మళ్ళీ మీ రాంపడును తెలుగు నేర్చుకొమ్మని నా దగ్గరికే పంపిస్తారు!)
సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య U | U | | U | U U | | | | మా ట తీ రు ను బ ట్టి యే మా న వు ని కి ✔ సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య | | | | | | | | | | | U | | | | వి లు వ గ ల దు మ హి ని మ రి వి జ్ఞ త క లి ✔ సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య | | | | | | | | | | | U | | | | గి న డ చు ట వ ల న క ల దు గా దె మ మ త ✔ సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య U | | | | | U U | U | | | | మా ట ని లు క డ లే కు న్న మా న్యు డ గు ను
ఛందస్సు సాఫ్టువేరు మీ పద్యం అన్ని విధాల సరిగా ఉన్నదని చూపుతున్నది. కాని మీరొక విషయం తెలుసుకోవాలి. ఆ సాఫ్టువేరు ఇంకా అసంపూర్ణమని, మెరుగు పరచవలసి ఉన్నదని దాన్ని తయారు చేసినవాళ్ళే చెప్పారు. మూడవపాదంలో గి-క లకు యతి లేదు. యతిమైత్రిలో హాల్లులతో పాటు వాటితో కూడిన అచ్చులకు మైత్రి పాటించాలి.
ఛందస్సు అన్న సాఫ్ట్‌వేర్ ఒక ఉపకరణం మాత్రమే. అనేక పరిమితులున్నాయి దానికి. ఔత్సాహికులు తెలిసుకొనవలసిన కొన్ని ముఖ్యవిషయాలున్నాయి. మొదటిది. గురులఘువులను ఆయాస్థానాల్లో వచ్చేలాగు పద్యలక్షణానికి సరిపెడుతూ అక్షరాలు పొదిగినంత మాత్రాన అది ఎంతమాత్రమూ పద్యం కాదండి. రెండవది - పద్యానికి ముఖ్యమైనది నడక - అది ఉండాలి, సాఫీగా ఉండాలి. మూడవది -సంప్రదాయకవిత్వంలో భాషామర్యాదలనూ, వ్యాకరణాన్నీ అతిక్రమించటం బాగుండదు. నాలుగు - మార్గికవిత్వంలో ఐనా దేశికవిత్వంలో ఐనా సరే పద్యలక్షణంలోనే దానితాలూకు నడకకు సంబందించిన కొన్ని విషయాలు ఉంటాయి అంతర్లీనంగా - వాటిని గ్రహించకుండా ఏదో ఒకటి అన్నట్లు ఎన్నుకొని వ్రాస్తే కళకట్టకపోవచ్చు - మహామహులెవరైనా ఆలాగు చేసి కళ కట్టించినా మనం అనుకరించటానికి మన విద్వత్తులు చాలవన్న వినయంతో అలాంటి ప్రయత్నాలకు దూరంగా ఉండటం మంచిది. ఇలాంటివి ఇంకా కొన్ని కొన్ని విషయాలున్నాయి -రీతి, శయ్య, పాకం, గుణము, ఆలంకారికత వగైరాలు -వాటీజోలికి పోయి వివరించటానికి ఇది సందర్భం కాదు.
దయచేసి అక్షరాలు పేర్చాం కదా గణాలు కూర్చాం‌కదా పద్యం సుష్టువు కాదా అన్న భ్రమలకు లోను కాకండి. మాట వరసకు ఒక ఉపాయం చెబుతాను. మీరొక పద్యాన్ని వ్రాస్తే దానిని మీకు తోచినట్లుగా సాఫీగా మీరు పాడుకోగలగితే కొంత లయ ఉందన్న మాటే. ఎన్ని రకాలుగా ప్రయత్నించినా అలాంటి దాని జాడేమీ లేకపోతే ఆలోచించుకోవాలి.
ఛందసస్సు సాఫ్ట్‌వేర్ సాయంతో పద్యాలు వ్రాసేస్తున్నానన్న భ్రమతో జిలేబీ గారు వ్రాస్తున్నవి చదువుతుంటే ఒక్కో సారి జీవితంపైన విరక్తి కలుగుతోంది!
పద్యాలు వ్రాయాలని ప్రయత్నించే అందరికీ నా విన్నపం ఏమిటంటే పద్యాలను చదవండి బాగా. వందలకొద్దీ చదవండి. శతకాలు చదవండి దొరికినన్ని. వ్యాకరణం భూతం కాదు దాన్ని అధ్యయనం చేయండి. ఆంధ్రమహాభారతం, భాగవతం బాగా చదవండి. మీ విద్వత్తును పెంపొందించుకుంటూ ప్రబంధాలు కూడా చదవండి. భాషమీద అధికారం వచ్చిన కొద్దీ పద్యవిద్యలో ఆరితేరుతారు. ఎవరు నమ్మినా నమ్మకపోయినా నాకు భాషమీద చెప్పుకోదగ్గ పాండిత్యం ఏమీ లేదు - భారతం చదివి గ్రంథభాష కాస్త ఒంట బట్టించుకున్నా నంతే!
ఉపకరణాల సాయంతో, నిఘంటుపదాల సహాయంతో కృతకంగా ఎలాగో అలా పద్యాలు కష్టపడి అల్లుకుంటూ పోతున్నంత కాలమూ మనకు కేవలం ప్రయాస తప్ప ఏమీ మిగలదు. నమ్మండి.
శ్యామల రావు గారు, ఔత్సాహికుల దోషాల పట్ల మీ ఆవేదనను అర్థం చేసుకున్నాను. వారికి (మాకందరికీ) సవివరంగా కవిత్వ స్వరూపాన్ని వివరించి, సూచన లిచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు. ఈ బ్లాగు పద్యరచనాభ్యాసానికి వేదిక. క్రొత్తగా ఆసక్తితో పద్యరచన ప్రారంభించినవాళ్ళ దోషాలను సరిదిద్దుతూ, తగిన సూచనలిస్తూ ప్రోత్సహిద్దాం.
మీ పద్యాలు బాగున్నవి. అభినందనలు. ‘రుచి+అని’ అన్నపుడు సంధి లేదు, యడాగమం వస్తుంది. ‘ఆంధ్రుండు+అవని’ అన్నపుడు సంధి నిత్యం. మీరు విసంధిగా వ్రాశారు. ‘...గలడె యరసిచూడ’ అనండి. నెమ్మది తరువాత అరసున్న ఎందుకు? ‘వలదు+అనెడి’ అన్నపుడు యడాగమం రాదు.
యడాగమాదులపైన అధికారం సాధించటం అవసరమండీ. జలము + ఊరు -> జలమూరు అవుతుంది కాని జలము యూరు కాదు. 'సంధిలేని చోట స్వరంబు కంటెం బరంబయిన స్వరంబునకు యడాగమం బగు' అని (బాల.వ్యా. సంధి. ౩) సూత్రం. ఇక్కడ సంధి ఉంది కాబట్టి యడాగమం చేయకూడదు కదా. సంది ఎలాగంటారా? అదే (బా.వ్యా. సంధి. ౧) వ్యాకరణంలో సూత్రం ఉంది కదా 'ఉత్తున కచ్చు పరంబగు నపుడు సంధి యగు' అని. జలము అనేది ఉకారాంతమైన తత్సమం. ఊరు అన్నది అచ్చుతో ప్రారంభమైన మాట. జలములో చివర ఉకారం ఉన్నది - తరువాతి మాట మొదట్లోనే ఊ అన్న అచ్చు ఉన్నది. ఇక్కడ సంధియగు అంటే చచ్చినట్లు సంధి అవుతుంది. కాబట్టి జలమూరు అవుతుంది.
కవిమిత్రులు సంప్రదాయకవిత్వంలో సాధన చేయటనికి వ్యాకరణాన్ని కూడా తప్పక అభ్యాసం చేయాలి. అలాగె సంప్రదాయకవిత్వాన్ని బాగా చదివితే భాషాస్వరూపం బాగా అవగతం అవుతుంది.
శ్యామల రావు గారూ, యడాగమ, నుగాగమాల విషయంలో ఔత్సాహికులు ఎన్ని సార్లు హెచ్చరించినా తప్పులు చేస్తూనే ఉన్నారు. గతంలో వివరంగా బ్లాగులో యడాగమ,నుగాగమాల గురించి పాఠాలు కూడ పెట్టాను. వివరమైన వ్యాఖ్య పెట్టినందుకు మనస్ఫూర్తిగా ఆనందిస్తూ ధన్యవాదాలు తెలుపుకుంటున్నాను. ఛందోవ్యాకరణాంశాల దోషవిచారణకు అందరికీ ఈ బ్లాగు స్వాగతం పలుకుతున్నది. అభ్యంతరం చెప్పడం, అన్యధా భావించడం అన్న ప్రసక్తి లేదు.
విందుకార్యములందు పసందు గూర్చు
రిప్లయితొలగించండిమందు బాబులం దరిదరికందు చుండు
మిర్చి బజ్జీల ఘనతను మించ గలవె
యితర కారపు ఖాద్యము లెన్ని యున్న.
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండిబజ్జీలు తినని వారలు
రిప్లయితొలగించండిముజ్జగముల నుండ బోరు మోక్ష మటంచున్
బిజ్జోడు సైతము వేడిగ
బొజ్జను నింపగ తినునట వూష్టము నందున్
బిజ్జోడు = పిసినారి
వూష్టము = జ్వరము ,వేడి
అక్కయ్యా,
తొలగించండిపద్యం బాగుంది.
మూడవపాదంలో గణదోషం. ‘బిజ్జోడు కూడ వేడిన’ అనండి. ‘వూష్టం’ మాండలికం. తెలుగులో వూతో మొదలయ్యే పదాలు లేవు కదా!
బజ్జీలు తినని వారలు
తొలగించండిముజ్జగముల నుండ బోరు మోక్ష మటంచున్
బిజ్జోడు రుచిని వీడక
బొజ్జను నింపగ తినునట భూరిగ హితమున్
అక్కయ్యా, సవరించిన మీ పూరణ బాగుంది. సంతోషం!
తొలగించండిహరువిడు రుచియట! దీనిం
రిప్లయితొలగించండిగరమందున నిల్పి దినగ కైతలు వచ్చున్
దరినెచట దొరకునోయని
పరుగిడుదురు పచ్చిమిరప బజ్జీ కొరకున్!
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండినోరుకాలుచున్న నిసుమంత నదరక
రిప్లయితొలగించండిమెండుకారమింత మండుచున్న
మిరపబజ్జి దినెడు మేదిని నరులకు
నేర్పు నోర్చుకొనుట నేర్పుగాను.
మీ పద్యం బాగుంది. అభినందనలు.
తొలగించండినీతుల నేన్నియొ జెప్పును
రిప్లయితొలగించండిగూతురు గనినసుతునకును గూరిమితోడన్
తాతయ జెప్పిన "కథ"లో
కోతిని పెండ్లాడి నాతి కొమరుని బడిసెన్
దీనిని ‘సమస్యాపూరణ’ శీర్షికలో సమీక్షించాను కదా!
తొలగించండిచిత్ర మందున జూడుబ జ్జీ ల సొగసు
రిప్లయితొలగించండినెంత బాగుగ నుండెనో నంత రుచిని
గలుగ జేయును నిజమది కల్ల కాదు
వేడి వేడివి తిందము వేగ రండు
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండిపిజ్జాలెందుకు మిర్చీ
రిప్లయితొలగించండిబజ్జీ లను దినిన జనులు వహవా యనరే!
బుజ్జీ! త్వరగా గొనుమివి
నజ్జంతయు వదలిబోవు నమ్ముము సుమ్మీ!!!
మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండిబుజ్జీ! మిరపను కూడిన
రిప్లయితొలగించండిబజ్జీ రుచి మేటి, యిట్టి భక్ష్యమునకు యా
వజ్జీవం దాసుడనే,
ఉజ్జీ లేదిక వెదకిన నుర్విని సర్వం॥
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండిజీవం, సర్వం... అని వ్యావహారికాలను ప్రయోగించారు.
దోరగ వేయించిన నా
రిప్లయితొలగించండికారము మానస హరణము కాదే తలుపన్
నోరూరు జనుల కెల్ల న
పారమ్ముగ మిరెప కాయ బజ్జీలఁ గనన్
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండితే**
రిప్లయితొలగించండిచల్ల చల్లని సాయంత్ర సమయ మందు,
వేడి వేడిగ బజ్జీలు వేళ కందు,,!
తినుడు ముందుగ మీరలు తీరు గాను,
బిల్లు మాటది లేదురా చల్ల వేళ. !!
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండిమిర్చి బజ్జీలు తిని చూడు మర్చి పోవు
రిప్లయితొలగించండికనుల కింపుగా నుండును కమ్మనుండు
కష్ట జీవుల మందులో కలిమి పరుల
విందులో తిను చానంద మొందు చుంద్రు
మీ పద్యం బాగుంది. అభినందనలు.
తొలగించండి‘తినుచు+ఆనందము=తినుచు నానందము’ అవుతుంది. ‘తిని యానంద’మనండి.
మిరప కాయల బజ్జీల మిడిసి పాటు
రిప్లయితొలగించండినూనె యందున,జేరిన నోటియందు
రుచుల ఘాటున పళ్ళ చే రోటిపోటు
బొంద?నాలుక రుచులకు విందు బజ్జి|
2.సతిపతి వోలె పిండి మనసందున జేరిన మిర్చి తోడుగా
అతివినయానజేరగ?సహాసమునందున వేడి నూనెలో
మెతకగ దూకి నాడుకొన?మిక్కిలి మోజుగ గానుపించగా
చతురత యందు బజ్జి తినజాలగ నెంచును మానవత్వమే|
మీ పద్యాలు బాగున్నవి. అభినందనలు.
తొలగించండి‘సహాసము’...?
చినుకు బడిన వేళ శ్రీనివాసుఁడు జేరె
రిప్లయితొలగించండికొండ దిగుచు పద్మ గుండెఁదట్టి
స్వామి మనసు లోని సంగతిఁ దెలియుచున్
మిరప బజ్జి పెట్టెఁ దరుణి తానె!
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండిపచ్చి మిరప కాయ దెచ్చి నిలువుగాను
రిప్లయితొలగించండిచీరి మొదట నుప్పు జేర్చి పిదప
వేడి నూనె లోన వేయించు బజ్జీలు
కారముండనట్టి కమ్మదనము
మిరపకాయ బజ్జీలు చేయడాన్ని వివరించిన మీ పద్యం బాగుంది. అభినందనలు.
తొలగించండిమరి సెనగపిండి అక్కరలేదా?
పచ్చి మిరప కాయ దెచ్చి నిలువుగాను
తొలగించండిచీరి మొదట నుప్పు జేర్చి శనగ
పిండి లోన ముంచి వేయించు
కమ్మ నైన బజ్జి సుమ్ము యిదియె
రిప్లయితొలగించండిమిరప కాయ బజ్జి మీద మోజు గలిగి
నోరు యూర జూచి నొక పరినిటు
చక చక యని రాగ, చక్కని చుక్కగ
సరస మాడె కార సాపు గీతి !
జిలేబీ గారూ,
తొలగించండిమీ పద్యం బాగుంది. అభినందనలు.
‘నోరు+ఊరి’ అన్నపుడు యడాగమం రాదు, సంధి నిత్యం. ‘నోట నీరమూరి’ అనండి. ‘కార సాపు గీతి’... అర్థం కాలేదు! (ఏమిటో... మీ ప్రయోగాలు ఒక్కొక్కసారి ఒకపట్టాన అర్థమై చావవు నాకు.. మళ్ళీ మీ రాంపడును తెలుగు నేర్చుకొమ్మని నా దగ్గరికే పంపిస్తారు!)
సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య
రిప్లయితొలగించండిU | U | | U | U U | | | |
మా ట తీ రు ను బ ట్టి యే మా న వు ని కి
✔ సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య
| | | | | | | | | | | U | | | |
వి లు వ గ ల దు మ హి ని మ రి వి జ్ఞ త క లి
✔ సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య
| | | | | | | | | | | U | | | |
గి న డ చు ట వ ల న క ల దు గా దె మ మ త
✔ సూర్య ఇంద్ర ఇంద్ర సూర్య సూర్య
U | | | | | U U | U | | | |
మా ట ని లు క డ లే కు న్న మా న్యు డ గు ను
ఛందస్సు సాఫ్టువేరు మీ పద్యం అన్ని విధాల సరిగా ఉన్నదని చూపుతున్నది. కాని మీరొక విషయం తెలుసుకోవాలి. ఆ సాఫ్టువేరు ఇంకా అసంపూర్ణమని, మెరుగు పరచవలసి ఉన్నదని దాన్ని తయారు చేసినవాళ్ళే చెప్పారు.
తొలగించండిమూడవపాదంలో గి-క లకు యతి లేదు. యతిమైత్రిలో హాల్లులతో పాటు వాటితో కూడిన అచ్చులకు మైత్రి పాటించాలి.
రామకృష్ణ గారూ,
తొలగించండిఛందస్సు అన్న సాఫ్ట్‌వేర్ ఒక ఉపకరణం మాత్రమే. అనేక పరిమితులున్నాయి దానికి. ఔత్సాహికులు తెలిసుకొనవలసిన కొన్ని ముఖ్యవిషయాలున్నాయి. మొదటిది. గురులఘువులను ఆయాస్థానాల్లో వచ్చేలాగు పద్యలక్షణానికి సరిపెడుతూ అక్షరాలు పొదిగినంత మాత్రాన అది ఎంతమాత్రమూ పద్యం కాదండి. రెండవది - పద్యానికి ముఖ్యమైనది నడక - అది ఉండాలి, సాఫీగా ఉండాలి. మూడవది -సంప్రదాయకవిత్వంలో భాషామర్యాదలనూ, వ్యాకరణాన్నీ అతిక్రమించటం బాగుండదు. నాలుగు - మార్గికవిత్వంలో ఐనా దేశికవిత్వంలో ఐనా సరే పద్యలక్షణంలోనే దానితాలూకు నడకకు సంబందించిన కొన్ని విషయాలు ఉంటాయి అంతర్లీనంగా - వాటిని గ్రహించకుండా ఏదో ఒకటి అన్నట్లు ఎన్నుకొని వ్రాస్తే కళకట్టకపోవచ్చు - మహామహులెవరైనా ఆలాగు చేసి కళ కట్టించినా మనం అనుకరించటానికి మన విద్వత్తులు చాలవన్న వినయంతో అలాంటి ప్రయత్నాలకు దూరంగా ఉండటం మంచిది. ఇలాంటివి ఇంకా కొన్ని కొన్ని విషయాలున్నాయి -రీతి, శయ్య, పాకం, గుణము, ఆలంకారికత వగైరాలు -వాటీజోలికి పోయి వివరించటానికి ఇది సందర్భం కాదు.
దయచేసి అక్షరాలు పేర్చాం కదా గణాలు కూర్చాం‌కదా పద్యం సుష్టువు కాదా అన్న భ్రమలకు లోను కాకండి. మాట వరసకు ఒక ఉపాయం చెబుతాను. మీరొక పద్యాన్ని వ్రాస్తే దానిని మీకు తోచినట్లుగా సాఫీగా మీరు పాడుకోగలగితే కొంత లయ ఉందన్న మాటే. ఎన్ని రకాలుగా ప్రయత్నించినా అలాంటి దాని జాడేమీ లేకపోతే ఆలోచించుకోవాలి.
ఛందసస్సు సాఫ్ట్‌వేర్ సాయంతో పద్యాలు వ్రాసేస్తున్నానన్న భ్రమతో జిలేబీ గారు వ్రాస్తున్నవి చదువుతుంటే ఒక్కో సారి జీవితంపైన విరక్తి కలుగుతోంది!
పద్యాలు వ్రాయాలని ప్రయత్నించే అందరికీ నా విన్నపం ఏమిటంటే పద్యాలను చదవండి బాగా. వందలకొద్దీ చదవండి. శతకాలు చదవండి దొరికినన్ని. వ్యాకరణం భూతం కాదు దాన్ని అధ్యయనం చేయండి. ఆంధ్రమహాభారతం, భాగవతం బాగా చదవండి. మీ విద్వత్తును పెంపొందించుకుంటూ ప్రబంధాలు కూడా చదవండి. భాషమీద అధికారం వచ్చిన కొద్దీ పద్యవిద్యలో ఆరితేరుతారు. ఎవరు నమ్మినా నమ్మకపోయినా నాకు భాషమీద చెప్పుకోదగ్గ పాండిత్యం ఏమీ లేదు - భారతం చదివి గ్రంథభాష కాస్త ఒంట బట్టించుకున్నా నంతే!
ఉపకరణాల సాయంతో, నిఘంటుపదాల సహాయంతో కృతకంగా ఎలాగో అలా పద్యాలు కష్టపడి అల్లుకుంటూ పోతున్నంత కాలమూ మనకు కేవలం ప్రయాస తప్ప ఏమీ మిగలదు. నమ్మండి.
ఇలా వ్రాసినందుకు దయచేసి ఏమీ అనుకోవద్దని మనవి.
తొలగించండిశ్యామలీయం వారు :)
నీవే రామా స్పూర్తీ ! నీవేరా, మా స్పూర్తీ !
దేవా ! మహాదేవా! శ్యా
మా! వాగీశా ! జిలేబి మానస సుకవీ !
నీవే రామా స్పూర్తీ !
నీ వరముగ నేర్చినాము నిజమిది సుమ్మీ !
చీర్స్
జిలేబి
శ్యామల రావు గారు,
తొలగించండిఔత్సాహికుల దోషాల పట్ల మీ ఆవేదనను అర్థం చేసుకున్నాను. వారికి (మాకందరికీ) సవివరంగా కవిత్వ స్వరూపాన్ని వివరించి, సూచన లిచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు.
ఈ బ్లాగు పద్యరచనాభ్యాసానికి వేదిక. క్రొత్తగా ఆసక్తితో పద్యరచన ప్రారంభించినవాళ్ళ దోషాలను సరిదిద్దుతూ, తగిన సూచనలిస్తూ ప్రోత్సహిద్దాం.
జిలేబీ గారూ,
తొలగించండిమీ పద్యం బాగుంది.
మొదటి పాదంలో గణదోషం. ‘దేవ! మహాదేవా! శ్యా...’ అనండి.
తొలగించండిoops!
కంది వారు ! నెనర్లు !
జిలేబి
పిన్నక నాగేశ్వరరావు. తెనాలి.
రిప్లయితొలగించండిపళ్లెమందు నెన్నొ బజ్జీలు చూడగా
లాలజలము యూరె గళము నందు
తినగ చేయి చాచి తీసుకుందామవ్న
భ్రాంతి కలుగ జేసె వింతగాను.
మీ పద్యం బాగున్నది.
తొలగించండి‘లాలజలము’ను ‘లాలాజలము’ అనాలి. ‘జలము+ఊరె=జలమూరె’ అవుతుంది. యడాగమం రాదు. ఆపాదంలో ప్రాసయతి కూడ తప్పింది. ప్రాసాక్షరాలకు ముందు గురులఘు సామ్యం పాటించాలి. ‘లాల - గళ’ ప్రాసయతి చెల్లదు. ‘తీసుకుందా’మని వ్యావహారికాన్ని ప్రయోగించారు.
శంకరయ్య గారూ!
తొలగించండిమీ సూచనకు ధన్యవాదాలు.పద్యాన్ని ఇలా సవరిస్తున్నాను. పరిశీలించండి.
పళ్లెమందునెన్నొ బజ్జీలు చూడగా
నోటినుంచి జలపు యూట వచ్చె
తినగ చేయి చాచి తీసుకో వలెనన్న
భ్రాంతి కలుగ జేసె వింత గాను.
సవరించినందుకు సంతోషం!
తొలగించండి‘జలము+ఊట = జలపుటూట’ అని పుంప్వాదేశ, టుగాగమాలు వస్తాయి. అక్కడ ‘నీటి యూట’ అంటే సరి.
పళ్లెమందునెన్నొ బజ్జీలు చూడగా
తొలగించండినోటినుంచి జలపు టూట వచ్చె
తినగ చేయి చాచి తీసుకో వలెనన్న
భ్రాంతి కలుగ జేసె వింతగాను.
పళ్లెమందునెన్నొ బజ్జీలు చూడగా
తొలగించండినోటినుంచి జలపు టూట వచ్చె
తినగ చేయి చాచి తీసుకో వలెనన్న
భ్రాంతి కలుగ జేసె వింతగాను.
రిప్లయితొలగించండిమిరపకాయఁజూడ మిరుమిట్లు గొలుపుచు
తినగ నాశ పుట్టు తీరుబడిగ
దీని మెచ్చనట్టి తెలుగు వాడుండునా
వేడి వేడివి తిన వేగ రండు.
2మిర్చి బజ్జి చూడ మేదిని యందున
నోట నెపుడు నీరు నూరు చుండు
కార మనుచు వీని కమ్మగా తిందురు
తెలుగు వారి కెరుక దీని రుచియు.
3.ఆహ యేమి రుచని యననట్టి ఆంధ్రుండు
అవని యందు గలడె నరసి జూడ
నోట కారమనుచు నెమ్మదిఁలాగించు
వలదు యనెడి వాడు గలడె చెపుమ
మీ పద్యాలు బాగున్నవి. అభినందనలు.
తొలగించండి‘రుచి+అని’ అన్నపుడు సంధి లేదు, యడాగమం వస్తుంది. ‘ఆంధ్రుండు+అవని’ అన్నపుడు సంధి నిత్యం. మీరు విసంధిగా వ్రాశారు. ‘...గలడె యరసిచూడ’ అనండి. నెమ్మది తరువాత అరసున్న ఎందుకు? ‘వలదు+అనెడి’ అన్నపుడు యడాగమం రాదు.
నా పూరణములోని రెండవ పాదాన్నిఇలా సవరిస్తున్నాను.
రిప్లయితొలగించండిలాలజలము యూరు నాలుక పయి
నాగేశ్వరరావు గారూ
తొలగించండియడాగమాదులపైన అధికారం సాధించటం అవసరమండీ. జలము + ఊరు -> జలమూరు అవుతుంది కాని జలము యూరు కాదు. 'సంధిలేని చోట స్వరంబు కంటెం బరంబయిన స్వరంబునకు యడాగమం బగు' అని (బాల.వ్యా. సంధి. ౩) సూత్రం. ఇక్కడ సంధి ఉంది కాబట్టి యడాగమం చేయకూడదు కదా. సంది ఎలాగంటారా? అదే (బా.వ్యా. సంధి. ౧) వ్యాకరణంలో సూత్రం ఉంది కదా 'ఉత్తున కచ్చు పరంబగు నపుడు సంధి యగు' అని. జలము అనేది ఉకారాంతమైన తత్సమం. ఊరు అన్నది అచ్చుతో ప్రారంభమైన మాట. జలములో చివర ఉకారం ఉన్నది - తరువాతి మాట మొదట్లోనే ఊ అన్న అచ్చు ఉన్నది. ఇక్కడ సంధియగు అంటే చచ్చినట్లు సంధి అవుతుంది. కాబట్టి జలమూరు అవుతుంది.
కవిమిత్రులు సంప్రదాయకవిత్వంలో సాధన చేయటనికి వ్యాకరణాన్ని కూడా తప్పక అభ్యాసం చేయాలి. అలాగె సంప్రదాయకవిత్వాన్ని బాగా చదివితే భాషాస్వరూపం బాగా అవగతం అవుతుంది.
ఇలా చెప్పినందుకు దయచేసి అన్యధా భావించకండి.
శ్యామల రావు గారూ,
తొలగించండియడాగమ, నుగాగమాల విషయంలో ఔత్సాహికులు ఎన్ని సార్లు హెచ్చరించినా తప్పులు చేస్తూనే ఉన్నారు. గతంలో వివరంగా బ్లాగులో యడాగమ,నుగాగమాల గురించి పాఠాలు కూడ పెట్టాను.
వివరమైన వ్యాఖ్య పెట్టినందుకు మనస్ఫూర్తిగా ఆనందిస్తూ ధన్యవాదాలు తెలుపుకుంటున్నాను. ఛందోవ్యాకరణాంశాల దోషవిచారణకు అందరికీ ఈ బ్లాగు స్వాగతం పలుకుతున్నది. అభ్యంతరం చెప్పడం, అన్యధా భావించడం అన్న ప్రసక్తి లేదు.
నా పూరణములోని రెండవ పాదాన్నిఇలా సవరిస్తున్నాను.
రిప్లయితొలగించండిలాలజలము యూరు నాలుక పయి
క్షమించాలి... మీ సవరణలోను దోషాలున్నవి.
తొలగించండిపచ్చిమిరపకాయలు చీల్చి వాము వేసి
రిప్లయితొలగించండిఉప్పు చేర్చి శనగపిండిలోన ముంచి
సలసల మరుగు నూనెలోచక్కగాను
వేగినఘుమ ఘుమల బజ్జి ఇష్టపడని
వారు లేరు చూడగనె నోరూరు గాన
మీ పద్యం బాగుంది.
తొలగించండిరెండవపాదంలో యతి తప్పింది. ‘ఉప్పు జేర్చి సెనగపిండి నొనర ముంచి’ అనండి.
అన్నయ్యగారూ నమస్తే.సవరించవీలుకాక మరోపద్యంవ్రాశాను.చూడగలరు.
రిప్లయితొలగించండిఆవురావు మనుచు నారగించుచు నుండు
అవని యందు జనులు యరసి జూడ
నోట కారమనుచు నెమ్మదిఁలాగించు
వారి సంఖ్య హెచ్చె వసుధయందు.
బాగుంది మీ పద్యం.
తొలగించండి‘ఆరగించుచునుందు| రవని...’ అనండి. ‘జనులు+అరసి’ అన్నపుడు యడాగమం రాదు. ‘అవనియందలి జను లరసి చూడ’ అనండి.
చూడఁగిరీటముందొడిగి సోకొలికింతువు; నాసికాగ్రమున్
రిప్లయితొలగించండివాడిగదాడిజేయుచు సువాసనతోమదిఁదోచినావటే !
వేడిగవేచిదెచ్చి నినువేగమెతిందుము స్వర్గలోకపుం
బోడిమిజూడఁ ధన్యమయెఁబో రసనంబులు! మిర్చిబజ్జిరో !
మీ పద్యం బాగున్నది. అభినందనలు.
తొలగించండికమ్మనైన బజ్జీ కనువిందుగా యుండు
రిప్లయితొలగించండిమంటనైన కూడ మంచిగుండు
తినని వారు లేరు తెలుగు వారింటను
వేడి, వేడి బజ్జీ వేళ కుండు!
మీ పద్యం బాగుంది. అభినందనలు.
తొలగించండి‘కనువిందుగా నుండు’ అనండి.
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిధన్యవాదాలు సార్,
రిప్లయితొలగించండికమ్మనైన బజ్జీ కనువిందుగా నుండు
మంటనైన కూడ మంచిగుండు
తినని వారు లేరు తెలుగు వారింటను
వేడి, వేడి బజ్జీ వేళ కుండు!
చూడ ముచ్చటైన చురుకైన బజ్జిలు
రిప్లయితొలగించండిజిహ్వమీద దాడి చేయు గలవు
యదుపు దప్పి రేని అపైన నారోగ్య
మదుపు తప్పి కోరు నౌషధములు
తే.గీ. కంట బడిన జాలు మిరప కాయ బజ్జి
రిప్లయితొలగించండిఆవురావు రనుచును దామాశ తీర
పంట నమలంగను మనసు పడని వారు
ఎవరు గల్గుదు రీభువి నెంచి జూడ!
రిప్లయితొలగించండిమిరప కాయబజ్జీలని మిక్కుటముగ
పరువిడి నిటువచ్చితిని బో ! పాతది యిది
యైనను నొక పరి జిలేబి వైనము గను
పదము బేర్చెద ననుకొన పద్య మయ్యె !
జిలేబి
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండిమిర్చి బజ్జి జూడ మిరిమిడిగా నుండు
రిప్లయితొలగించండికొరికి నంత ఘాటు గూబ కంటు
క్రొత్త పొలతి జూడ మెత్తనై యుండదె...
విశ్వ దాభి రామ వినుర వేమ
రిప్లయితొలగించండిమిరప కాయ బజ్జి మిడిసిపడు జిలేబి
పరువ మందు త్రుళ్ళు పడుచు పిల్ల
వీటి టెక్కు చూడ వింతయే మడుసుల
కెన్ని కెంపు లద్దె గిబ్బరౌతు
జిలేబి