ప్రహేళిక
గోగజవాహన భోజనభక్ష్యో
ద్భూతప మిత్ర సపత్నజ శత్రోః |
వాహనవైరి కృతాసనతుష్టా
మామిహ పాతు జగత్త్రయజుష్టా ||
అర్థాలుద్భూతప మిత్ర సపత్నజ శత్రోః |
వాహనవైరి కృతాసనతుష్టా
మామిహ పాతు జగత్త్రయజుష్టా ||
గోగ = నందిపై పయనించే శివుని వలన
జ = పుట్టిన కుమారస్వామి యొక్క
వాహన = వాహనమైన నెమలికి
భోజన = ఆహారమైన సర్పానికి
భక్ష్య = ఆహారమైన వాయువు వలన
ఉద్భూత = పుట్టిన హనుమంతుని
ప = అధిపతి ఐన సుగ్రీవునికి
మిత్ర = మిత్రుడైన శ్రీరామునికి
సపత్న = శత్రువైన రావణుని వలన
జ = పుట్టిన ఇంద్రజిత్తు యొక్క
శత్రోః = విరోధి యైన ఇంద్రుని యొక్క
వాహన = వాహనమైన ఏనుగుకు
వైరి = శత్రువైన సింహంపై
కృత = ఏర్పరచుకొన్న
ఆసన = ఆసనంపై కూర్చుని
తుష్టా = సంతోషించేది
జగత్త్రయ = ముల్లోకాలచేత
జుష్టా = సేవింపబడేది అయిన దుర్గాదేవి
ఇహ = ఈ లోకంలో
మాం = నన్ను
పాతు = పాలించుగాక!
(శ్రీ శ్రీభాష్యం విజయసారథి గారి ‘ప్రహేళికలు’ గ్రంథం నుండి)
గురువు గారు,
రిప్లయితొలగించండిబాగుంది. సపత్న అంటే శత్రువా? అయితే సపత్ని వాచ్యార్థంగా కూడా శత్రువేనా? :)
(అర్థం శత్రువు కాకపోయినా ....నిజానికి సపత్ని శత్రువే కదా!)
మందాకిని గారూ,
రిప్లయితొలగించండిసపత్ని అంటే సవతి. సపత్నుడు అంటే శత్రువు.
అయినా ‘సపత్నుడు’కు స్త్రీలింగ పదం ‘సపత్ని’యే కదా!
అదేనండి,
రిప్లయితొలగించండిసపత్ని అంటే సవతి కాబట్టేనండీ అడిగాను. :)
sapatni =prakruti
రిప్లయితొలగించండిsavati=vikruti