చమత్కార పద్యాలు – 216/19

త్రింశదర్థ పద్యరత్నము – పోకూరి కాశీపతి

ఆ.వె.

భూరి జఠర గురుఁడు నీరజాంబక భూతి

మహిత కరుఁ డహీన మణి కలాపుఁ

డలఘు సద్గణేశుఁ డగ్రగోపుఁడు మహా

మర్త్యసింహుఁ డేలు మనల నెపుడు.

19వ అర్థము –ఆదిశేష స్మరణ       

                                                                          

భూరి జఠర గురుఁడు = గొప్ప కడుపు గలవారిలో దొడ్డవాఁడును (తల, తోక తప్ప తక్కిన భాగమంతయు కడుపు),

నీరజాంబక భూతి = చేపకన్నులవంటి నేత్రసంపద గలవాఁడును (రెండువేల కన్ను లనుట),

మహిత కరుఁడు = (తన శరీరమునే కరముగా చేసుకొని దేనినైనను పట్టుకొనుట చేత) గొప్ప చేయి గలవాఁడును,

అహీన మణి కలాపుఁడు = ఘనతరమైన మణిసముదాయము గలవాఁడును (శేషాహి పడగలయందున మాణిక్యము లుండు ననుట ప్రసిద్ధము),

అలఘు సద్గణేశుఁడు = మిక్కిలి సాధువుల కధీశ్వరుఁడైనవాఁడును (నాగపూజ లాచరించువారి కనుట),

అగ్ర గోపుఁడు = ముఖ్యమైన భాష గలవాఁడును (భాషాచాతుర్యము గలవానిని భాషయం దపరశేషుఁడనియు, భాషాశేషుఁ డనియు వర్ణించుట కవి సమయము),

మహామర్త్యసింహుఁడు = మిక్కిలి దేవతా శ్రేష్ఠుడైనవాఁడును (అగు ఆదిశేషుఁడు),

మనలన్ = మనలను

ఎపుడున్ = నిరంతరము

ఏలు = రక్షించుగాక!