కలమున సౌగంధిక మును కాంక్షించగ శేషా చలము లపైనే రయమున సాధించగ భీమా తలములు గంగా జలములు దాటంగ విశ్రాంతన్ బలముగ కోరంగ సతికి ప్రాణంబని ప్రీతిన్
కలము = గంధ వృక్షము గురువులు క్షమించాలి ఇది " ప్రియ కాంతా వృత్తము " నేను శ్రీ చింతా వారి బ్లాగులో చదివిన ఒక ప్రయత్నము .దయచేసి పరిశీలించ గలరు గణములు = న - య - న - య - స - గ .11వ అక్షరము యతి మీకు తెలియదని కాదు నాలాగ తెలియని వారుంటే తెలుసుకోగలరని మాత్రమే
స్థాన బలమున దుష్టులు సాహ సించి కురు సభాతలమున సతి కొప్పుబట్టి చీర యంచలమును విప్పి చెరచ గాను సిగ్గుతో పాండు పుత్రుల శిరము లొంగె మతులు సకల వికలమాయె మాట రాక
రాజేశ్వరి అక్కయ్యా, మీ విశేషవృత్త పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు. మీరు చెప్పకుంటే అది ఏ వృత్తమో తెలిసికొనడానికి ఛందఃపదకోశంలో వెదకాల్సి వచ్చేది. ధన్యవాదాలు. ‘భీమాతలములు’ అన్నది అర్థం కాలేదు. **** వసంత కిశోర్ గారూ, మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు. దత్తపదాలన్నీ మొదటి రెండుపాదాల్లోనే ఇమిడిపోయాయి కదా! **** అన్నపరెడ్డి సత్యనారాయణ రెడ్డి గారూ, మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు. **** భళ్ళముడి శ్రీరామ శంకర ప్రసాద్ గారూ, మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు. ‘చెరచగాను’ కంటే ‘చెరచబోవ’ అంటే బాగుంటుందేమో? ‘శిరసులొంగె’... ‘వంగె’ను ‘ఒంగె’ అనడం గ్రామ్యం. అక్కడ సవరించండి.
మిస్సన్న గారూ, మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు. దత్తపదాలను వృత్తపాదారంభంలో పెట్టి ఎవరు పూరిస్తారా అని చూస్తున్నా. నా కోరిక మీరు తీర్చారు. ధన్యవాదాలు. **** శైలజ గారూ, మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
కె.యస్. గురుమూర్తి ఆచారి గారూ, మీ పూరణ చాలా బాగుంది. అభినందనలు. మీరు కూడా దత్తపదాలను మిస్సన్నగారి వలె పాదాది నుంచి సంతోషింపజేశారు. ‘కలము’ను ప్రయోగించిన తీరు ప్రశంసనీయం.
గండూరి లక్ష్మినారాయణ గారూ, మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు. **** అక్కయ్యా, క్షమించండి! అవగాహనాలోపం వల్ల అలా వ్యాఖ్యానించాను. **** కె. ఈశ్వరప్ప గారూ, మీ మూడు పూరణలు బాగున్నవి. అభినందనలు. **** గుండా వేంకట సుబ్బ సహదేవుడు గారూ, మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు. మీ ఆహ్వానం అందింది. శుభాకాంక్షలు, ధన్యవాదాలు!
శంకరయ్య గారు మీరు చెప్పిన తరువాత మార్చినాను చిత్తగించండి. ఒక చిన్నమాట నిఘతువులో సుత అంటే కొడుకు,కూతురు అని రెండు అర్ధాలు ఇచ్చారు. ఉదా.అంబా సుత అని వినాయకుని అన్నట్టు.
దుర్విధి నోడిరి సకల మ్ముర్విజ నులచలములైరి ఓటమి చెందన్ దుర్మతు లుబలము మీరి,న ధర్మము కుంతీ సుతులముదముహరి యుంపన్
పిరాట్లవారూ, సుతః అంటే కుమారుడు అని అర్థం, అకారాంత పుల్లింగంగా. సుతా అని ఆకారంతం స్త్రీలింగంగా పుత్రిక అని అర్థం. అంబాసుతః అంటే అమ్మవారికుమారుడు వినాయకుడు అన్నార్థంలో మీరు చెప్పిన కీర్తనలో అన్వయం. మరొక కీర్తనలో గిరిరాజసుతాతనయ అని వినాయకుడిని చెప్పిన సందర్భంలో గిరిరాజసుతా అంటే అక్కడ గిరిరాజు ఐన హిమవంతుడి పుత్రిక పార్వతీ అమ్మవారు అన్న అర్థం. శబ్ధం మూలస్వరూపంతో పాటు వివిధలింగవచనవిభక్తుల సంధర్బాలలో ఎలా ప్రయోగించేదీ శబ్దమంజరీ ఇత్యాదుల సహాయంతో తెలిసికోవాలి. కొంతవరకు వినికిడి వల్ల తెలుసుకొన వచ్చును.
కలమున సౌగంధిక మును కాంక్షించగ శేషా
రిప్లయితొలగించండిచలము లపైనే రయమున సాధించగ భీమా
తలములు గంగా జలములు దాటంగ విశ్రాంతన్
బలముగ కోరంగ సతికి ప్రాణంబని ప్రీతిన్
కలము = గంధ వృక్షము
గురువులు క్షమించాలి
ఇది " ప్రియ కాంతా వృత్తము " నేను శ్రీ చింతా వారి బ్లాగులో చదివిన ఒక ప్రయత్నము .దయచేసి పరిశీలించ గలరు
గణములు = న - య - న - య - స - గ .11వ అక్షరము యతి
మీకు తెలియదని కాదు నాలాగ తెలియని వారుంటే తెలుసుకోగలరని మాత్రమే
అందరికీ వందనములు !
రిప్లయితొలగించండిఅందరి పూరణలు అలరింప నున్నవి !
బాలభీముని బరువును తాళ లేక :
01)
_______________________________
పెక్కు శకలము లాయెను ♦ నిక్కువముగ
నచల మందలి తలమంత ♦ బలము గలుగు
బాలభీముని బరువును ♦ తాళ లేక !
చక్కనైనట్టి బాలుండు ♦ జారి పడిన
కుంతి మాతయె భయపడి ♦ కొడుకు విడువ !
_______________________________
భూతలము సకలము తన పొట్టనున్న
రిప్లయితొలగించండిశౌరి పాండవుల బలము పోరిలోన
చలము గొన్న రిపుల వెస సంహరించ
ననవరతముతా తోడ్పడె నాజిలోన
స్థాన బలమున దుష్టులు సాహ సించి
రిప్లయితొలగించండికురు సభాతలమున సతి కొప్పుబట్టి
చీర యంచలమును విప్పి చెరచ గాను
సిగ్గుతో పాండు పుత్రుల శిరము లొంగె
మతులు సకల వికలమాయె మాట రాక
రాజేశ్వరి అక్కయ్యా,
రిప్లయితొలగించండిమీ విశేషవృత్త పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
మీరు చెప్పకుంటే అది ఏ వృత్తమో తెలిసికొనడానికి ఛందఃపదకోశంలో వెదకాల్సి వచ్చేది. ధన్యవాదాలు.
‘భీమాతలములు’ అన్నది అర్థం కాలేదు.
****
వసంత కిశోర్ గారూ,
మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
దత్తపదాలన్నీ మొదటి రెండుపాదాల్లోనే ఇమిడిపోయాయి కదా!
****
అన్నపరెడ్డి సత్యనారాయణ రెడ్డి గారూ,
మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
****
భళ్ళముడి శ్రీరామ శంకర ప్రసాద్ గారూ,
మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
‘చెరచగాను’ కంటే ‘చెరచబోవ’ అంటే బాగుంటుందేమో?
‘శిరసులొంగె’... ‘వంగె’ను ‘ఒంగె’ అనడం గ్రామ్యం. అక్కడ సవరించండి.
దుర్యోధనుని స్వగతం....
రిప్లయితొలగించండిబలమున్నది నాకే భూ
తలమింతయు పాండవులకు దక్కగ నీయన్
కలకలము రేగి వారల
చలముల వనముల దిరుగుచు చావగ వలెగా .
గోలి హనుమచ్ఛాస్త్రి గారూ,
రిప్లయితొలగించండిచక్కని పూరణ చేశారు. అభినందనలు.
మాస్టరు గారూ ! ధన్యవాదములు.
రిప్లయితొలగించండిధన్యవాదములు గురువర్యా , మీ సూచన మేరకు సరి చేసాను .
రిప్లయితొలగించండిస్థాన బలమున దుష్టులు సాహ సించి
కురు సభాతలమున సతి కొప్పుబట్టి
చీర యంచలమును విప్పి చెరచ బోవ
సిగ్గుతో పాండు పుత్రుల శిరము వంగె
మతులు సకల వికలమాయె మాట రాక
బి.యస్.యస్. ప్రసాద్ గారూ,
రిప్లయితొలగించండిపాండుపుత్రులు బహువచనం... శిరము ఏకవచనం.. కనుక ‘సిగ్గుతో పాండవాగ్రజు శిరము వంగె’ జూదమాడి ఆ అవమానానికి కారకుడైనవాడు ధర్మరాజే కదా..
కలముడు గోపికావిషయకాముడు కృష్ణు డటంచు మూర్ఖుడై
రిప్లయితొలగించండిచలము కొనంగ చైద్యు గని చయ్యన కంఠము నేసె చక్రి భూ-
తలమున రాలగా శిరము దర్పము మాసి హతుండయెన్ సభన్
బలమురు పాపరాశి శిశుపాలుడు యాగము సాగె శోభగా.
మయసభనుజూచి రారాజు స్వగతం...
రిప్లయితొలగించండిభూతలమునిది సాధ్యమా నొరుల కైన
చలము గొనెమామనసు మయసభను గనగ
సకలమును జూచి మురియడే శత్రువైన
వాసుదేవుని బలముండె పాండవులకు!!!
మిస్సన్న గారూ,
రిప్లయితొలగించండిమీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
దత్తపదాలను వృత్తపాదారంభంలో పెట్టి ఎవరు పూరిస్తారా అని చూస్తున్నా. నా కోరిక మీరు తీర్చారు. ధన్యవాదాలు.
****
శైలజ గారూ,
మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
శైలజ గారి మొదటి పాదంలో యతి తప్పింది.
రిప్లయితొలగించండి
రిప్లయితొలగించండిపద్యము:ధరణీ తలముర్రూడగ,
కురుబలములు ముట్టడి౦చి గోవుల గొనియెన్
మరలింపుము చలమున యో
విరటాత్మజ సకలముర్వి వినుతి౦ప౦గన్
అన్నపరెడ్డి వారూ,
రిప్లయితొలగించండినిజమే! నేను గమనించలేదు... ధన్యవాదాలు.
****
శైలజ గారూ,
మొదటిపాదాన్ని సవరించండి.
****
కెంబాయి తిమ్మాజీ రావు గారూ,
మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
కం. దుర్విధి నోడిరి సకలము
రిప్లయితొలగించండిఉర్విజ నులచలములైరి ఓటమి చెందన్
దుర్మతు లుబలము మీరిన
ధర్మము కుంతీ సుతలముదముహరి యుంపన్.
గురువుగారూ ధన్యవాదాలు.
రిప్లయితొలగించండిపిరాట్ల ప్రసాద్ గారూ,
రిప్లయితొలగించండిమీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
‘సకలము ఉర్విజను’లని విసంధిగా వ్రాయరాదు కదా... ‘సకల| మ్ముర్విజను’ లనండి. ‘కుంతీసుతులు’ టైపాటు వల్ల ‘కుంతీసుత’లయింది.
కెయెస్ గురుమూర్తి ఆచారి గారి పూరణ
రిప్లయితొలగించండిబలము గలట్టి యైదుగురు భర్తలుకూర్చునియున్నవారుని
శ్చలముగ,దుస్ససేను డొలుచన్ దొడగెన్ గద కట్టుకున్నకో
కల మురవైరి శౌరి శ్రిత కంజ వికర్తన యింక కాదు నా
తలము నివర్తిలంగ దయ దాల్చుము బ్రోవుము స్వామి పాహి మాం.
కె.యస్. గురుమూర్తి ఆచారి గారూ,
రిప్లయితొలగించండిమీ పూరణ చాలా బాగుంది. అభినందనలు.
మీరు కూడా దత్తపదాలను మిస్సన్నగారి వలె పాదాది నుంచి సంతోషింపజేశారు. ‘కలము’ను ప్రయోగించిన తీరు ప్రశంసనీయం.
భీముని బలము తోడుత విజయు శక్తి
రిప్లయితొలగించండిచలమునొంద భూతలమప్డు శౌరికతన
కలకలమురేగె భారత కదనమందు
గుడ్డిరాజు గుండెల కడు గుబులు వుట్టె
ప్రణామములు గురువుగారు, యతి సరిగా చూసుకొోలేకపోయాను , సవరించాను ,తప్పయిన సరిదిద్ద ప్రార్ధన..
రిప్లయితొలగించండితాత = బ్రహ్మ
భూతలమునిది సాధ్యమా తాత కైన
చలము గొనెమామనసు మయసభను గనగ
సకలమును జూచి మురియడే శత్రువైన
వాసుదేవుని బలముండె పాండవులకు!!!
అన్నపరెడ్డి సత్యనారాయణ రెడ్డి గారూ,
రిప్లయితొలగించండిమీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
****
శైలజ గారూ,
మీ సవరణ బాగుంది. అభినందనలు.
బలము న్నది మమ్ముల భూ
రిప్లయితొలగించండితలమున నోడించవారి తరమౌనా! సం
చలనము జరుగనిలో కల
కలము జనించు మడిసెదరు కౌంతేయాదుల్
ధన్య వాదములు
రిప్లయితొలగించండి" భీమా " సాధించితివి భీమా " అని ఆ పాదం అక్కడితో ఐపోయింది ఇక " తలములు " రెండవ పాదం అన్నమాట . అది నాఉద్దేశ్యము
బలమునీయండకృష్ణ,చంచలమురాదు
రిప్లయితొలగించండిభూతలమునందురక్షింపుభుద్దిమంత
కలముడట్లుగదాగున్న?విలువలేదు
ననుచునర్జనుడనె,యుద్ధఘనతయున్న
2కల,మునుగాంచితర్జునసకాలమునందుననీవురావ?చం
చలముజనించు,నామదివిచారమునొందకెవేగరమ్ము,భూ
తలముననేనునీకుననుతత్వమువీడకచేరుకున్న?నా
బలమునుపెంచినట్లగు,సుభద్రకుభద్రతనీవెనిద్రకున్|
బలమునీయండకృష్ణ,చంచలమురాదు
రిప్లయితొలగించండిభూతలమునందురక్షింపుభుద్దిమంత
కలముడట్లుగదాగున్న?విలువలేదు
ననుచునర్జనుడనె,యుద్ధఘనతయున్న
2కల,మునుగాంచితర్జునసకాలమునందుననీవురావ?చం
చలముజనించు,నామదివిచారమునొందకెవేగరమ్ము,భూ
తలముననేనునీకుననుతత్వమువీడకచేరుకున్న?నా
బలమునుపెంచినట్లగు,సుభద్రకుభద్రతనీవెనిద్రకున్|
\తరళం
రిప్లయితొలగించండికలముదించనిభారతమ్మునకల్పితాలతొసాగ?చం
చలముచేతనుకౌరవుల్నిడుచాకచక్యములన్ని,భూ
తలముమెచ్చరుపాండవుల్తమధర్మచింతననిల్ప?యే
బలమునిల్వదుదుష్టతత్వముభంగపాటునుగూర్చులే|
కలకలమున జడఁ బట్టుకు
రిప్లయితొలగించండిబలమున దుశ్శ్యాసనుండు పాంచాలి సతి
న్నిలబెట్ట సభా తలము న
చలమయ్యె! హరియె వలువల సమకూర్చెనటన్!
గండూరి లక్ష్మినారాయణ గారూ,
రిప్లయితొలగించండిమీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
****
అక్కయ్యా,
క్షమించండి! అవగాహనాలోపం వల్ల అలా వ్యాఖ్యానించాను.
****
కె. ఈశ్వరప్ప గారూ,
మీ మూడు పూరణలు బాగున్నవి. అభినందనలు.
****
గుండా వేంకట సుబ్బ సహదేవుడు గారూ,
మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
మీ ఆహ్వానం అందింది. శుభాకాంక్షలు, ధన్యవాదాలు!
"బలము"గల్గిన వాడని,వాయుకలము
రిప్లయితొలగించండివిసము బెట్టియు నీటను వేయ,"తలము"
జేరి,నాగబలుడునయ్యె,చెంది"చలము"
జంప జూడంగ బలమది చక్కనొందె
(కలము=రేతస్సు,తలము=పాతాళము)
"కలము"లు నౌచు లాక్షగృహము,కౌరవులటు
పాండవాళిని పంపిరి వారి"చలము"
జంప,"తలము" జేరిరి గద,చటుల గతిని
"బలము" చేతను భీముండు వారిమ్రోయ
(కలములు=దొంగలు;తలము=అరణ్యము)
"కలము"డగు సైంధవుండును,కామమునను
"తలము"నందున్నద్రోవది తాకగాను
"బలము"గల పాండవులు నల వాని నొంచ
"చలము"నను వరమునందె శంభు వలన
(కలముడు=దొంగ;తలము=అరణ్యము)
కలమున్ బట్టితి వ్రాసితీవిటుల, సంగ్రామంబుగా జన్మ, ని
రిప్లయితొలగించండిశ్చలమున్ మానసమందు పొందదగనే? సౌఖ్యంబు లేదో ధరా
తలమున్? నీ దయ గల్గె ధైర్యము మనోస్థైర్యంబు! స్వామీ! మహా
బలమున్ గెల్చితి వైరి వర్గములనున్, భవ్యంబుగా !శ్రీహరీ!
శంకరయ్య గారు మీరు చెప్పిన తరువాత మార్చినాను చిత్తగించండి. ఒక చిన్నమాట నిఘతువులో సుత అంటే కొడుకు,కూతురు అని రెండు అర్ధాలు ఇచ్చారు. ఉదా.అంబా సుత అని వినాయకుని అన్నట్టు.
రిప్లయితొలగించండిదుర్విధి నోడిరి సకల
మ్ముర్విజ నులచలములైరి ఓటమి చెందన్
దుర్మతు లుబలము మీరి,న
ధర్మము కుంతీ సుతులముదముహరి యుంపన్
పిరాట్లవారూ,
రిప్లయితొలగించండిసుతః అంటే కుమారుడు అని అర్థం, అకారాంత పుల్లింగంగా. సుతా అని ఆకారంతం స్త్రీలింగంగా పుత్రిక అని అర్థం. అంబాసుతః అంటే అమ్మవారికుమారుడు వినాయకుడు అన్నార్థంలో మీరు చెప్పిన కీర్తనలో అన్వయం. మరొక కీర్తనలో గిరిరాజసుతాతనయ అని వినాయకుడిని చెప్పిన సందర్భంలో గిరిరాజసుతా అంటే అక్కడ గిరిరాజు ఐన హిమవంతుడి పుత్రిక పార్వతీ అమ్మవారు అన్న అర్థం. శబ్ధం మూలస్వరూపంతో పాటు వివిధలింగవచనవిభక్తుల సంధర్బాలలో ఎలా ప్రయోగించేదీ శబ్దమంజరీ ఇత్యాదుల సహాయంతో తెలిసికోవాలి. కొంతవరకు వినికిడి వల్ల తెలుసుకొన వచ్చును.
పిరాట్లవారూ,
రిప్లయితొలగించండిఈ మాటలకు తత్సమాలు సుతుఁడు = కుమారుడు; సుత = కుమార్తె అని.