15, సెప్టెంబర్ 2015, మంగళవారం

సమస్యా పూరణం - 1789 (శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది....
శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే.

39 కామెంట్‌లు:

  1. అందరికీ వందనములు !
    అందరి పూరణలూ అలరింప నున్నవి !

    వయసులో పెద్దే గాని - పఠనములో శిశువైతే :

    01)
    _______________________________

    పశురక్షణ సేయు నపుడు
    శిశువౌటను పఠనమునను - స్నేహుల తోడన్
    పశుపాలుడు పలికె నిటుల
    "శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి - శివునకు జేజే "
    _______________________________
    పశుపాలుఁడు = a herdsman;
    స్నేహి = స్నేహితుడు

    రిప్లయితొలగించండి
  2. శిశువే - పలవరిస్తూ - పాఠం వల్లె వేసుకుంటుంటే :

    02)
    _______________________________

    నిశిరాతిరి నిదుర మునిగి
    శిశువొక్కడు పలవరించె - చిత్రంబిటులన్
    "పశుపాలుని నిందించిన
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి - శివునకు జేజే "
    _______________________________
    పశుపాలుఁడు = శ్రీకృష్ణుడు

    రిప్లయితొలగించండి
  3. శ్రీకృష్ణుని వేషం వేసిన - శివుణ్ణి మెచ్చుకుంటూ :

    03)
    _______________________________

    పశివేదల గ్రామంబున
    శశి బావగ నాటకమున - శివుడే వేయన్;
    కుశలత మెచ్చిన జనులనె
    "శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి - శివునకు జేజే "
    _______________________________
    శశి బావ = విష్ణువు(శ్రీకృష్ణుడు )

    రిప్లయితొలగించండి
  4. పరీక్షలలో పొరపాట్లు - శ్రీహరి యనబోయి శివుడని వ్రాస్తే:

    04)
    _______________________________

    నిశితముగా జదివియు మరి
    ప్రశితుండొక డిట్లు వ్రాసె - పరీక్షనందున్;
    "నిశితము గల చక్రంబున
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి - శివునకు జేజే "
    _______________________________
    ప్రశితుడు = శిష్యుడు(విద్యార్థి)

    రిప్లయితొలగించండి
  5. శివ కేశవుల కబేధము గదా - కేశవు డనబోయి శివుడంటే :

    05)
    _______________________________

    అశనంబది మెక్కి పిదప
    ప్రశస్తముగ కథల జెప్పు - పౌరాణికుడే
    వశవర్తుడు సుర, కనె నిటు
    "శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి - శివునకు జేజే "
    _______________________________

    రిప్లయితొలగించండి
  6. వసంత కిశోర్ గారూ,
    మీ ఐదు పూరణలు బాగున్నవి. అభినందనలు.
    మూడవపూరణ మూడవపాదాన్ని ‘కుశలత మెచ్చి జను లనిరి’ అనండి.
    నాల్గవపూరణ రెండవపాదంలో (పరీక్ష- జగణం) గణదోషం. ‘ప్రశితుం డొక ప్రశ్న కిట్లు వ్రాసె పరీక్షన్’ అందామా?

    రిప్లయితొలగించండి
  7. శ్రీగురుభ్యోనమః

    పశుకాపరి గోవిందుని
    నిశితంబగు చక్రమందు నిలచినవాడై
    పశుపతి యా లయకారుడు
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే.

    రిప్లయితొలగించండి
  8. శ్రీపతి శాస్త్రి గారూ,
    మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  9. అసమాన నటుడు శివుడే
    కుశలత తో నటన జేసె గోపాలునిగా
    కృషిగని ప్రేక్షకు లనిరట
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే

    రిప్లయితొలగించండి
  10. వి.యస్. ఆంజనేయులు శర్మ గారూ,
    మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  11. పశుగాపని గోపాలుని
    నిశితముగా దూఱు నతని నేమము జెల్లన్
    విశదముగా కేశునిచే
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే!!!

    రిప్లయితొలగించండి
  12. కుశలముగ చక్రి కినుకకు
    వశుడై వేగ శిశుపాలు వధియించె నటన్
    వశమే తప్పులు గాయన్
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే.

    రిప్లయితొలగించండి
  13. కవిమిత్రులందరికి అభివాదములు.

    అందరిపూరణలు అలరిస్తున్నావి.
    శ్రీపతిశాస్త్రిగారూ..లయకారుడైన శివున్ని చక్రాయుధమునందారోపించి శిశుపాలుని సమ్హారమును
    చెప్పుట చక్కటి భావన.మంచి అన్వయము.కవికి భావన ముఖ్యము.

    రిప్లయితొలగించండి
  14. శైలజ గారూ,
    మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
    *****
    పోచిరాజు కామేశ్వర రావు గారూ,
    మీ పూరణ బాగున్నైది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  15. శిశుపాలుడు కంసుడు గను
    పశుపాలుడుగాను శివుడు పాత్రలు వేయన్
    కుశలత గాంచి జనులనిరి
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే

    రిప్లయితొలగించండి

  16. పశువుల కాపరి చంపెను
    శిశుపాలుని ,జంపినట్టి శివునకు జేజే
    దిశలెల్ల దద్ద రిల్లగ
    నిశినిం జరియించువారి నిక్క డ రగన్

    రిప్లయితొలగించండి
  17. వియస్. ఆంజనేయులు శర్మ గారూ,
    మీ రెండవ పూరణ బాగుంది. అభినందనలు.
    *****
    పోచిరాజు సుబ్బారావు గారూ,
    మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.
    పద్యం ఉత్తరార్ధంలో అన్వయలోపం ఉంది. 'వారి యుక్కడరంగన్' అనాలి.
    *****
    కె. ఈశ్వరప్ప గారూ,
    మీ పూరణ బాగుంది. అభినందనలు.
    'పశుపతి యాజ్ఞగ' అనండి.

    రిప్లయితొలగించండి
  18. శ్రీ భాగవతుల కృష్ణారావు గారి పూరణ

    శశి నామ పండితుండనె
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే
    శిశువైన శిష్యుడిట్లనె
    శిశుపాలుని జంపె నాడు శ్రీహరియె కదా?

    రిప్లయితొలగించండి
  19. శ్రీ బూసరపు నరసయ్యగారికి కృతజ్ఞతాభివందనములు.

    రిప్లయితొలగించండి
  20. .పశుపతి యాజ్ఞగ కృష్ణుడు
    శిశు పాలుని జంపినట్టి|శివునకుజేజే
    దశలుగ తప్పులు జేయగ
    పసుపాలుడు సంహరించె పలువురు జూడన్|

    రిప్లయితొలగించండి
  21. భాగవతుల కృష్ణారావు గారూ,
    మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  22. శంకరార్యా ! చక్కని సవరణలకు ధన్యవాదములు !

    నా 3వ పూరణ రెండవ పాదంలో యతి కూడా తప్పింది
    "సృణి బావగ నాటకమున - శివుడే వేయన్ "
    అంటే సరిపోతుంది !

    మరొక చిన్న సందేహం
    చ ఛ జ ఝ శ ష స - లకు యతి మైత్రి గలదు గాని ప్రాస మైత్రి లేదు గదా
    కొందరు మిత్రులు పై అక్షరములకు ప్రాస మైత్రి పాటించారు ! అది సమ్మతమేనా ?
    ఏ ఏ అక్షరములకు ప్రాస మైత్రి గలదో వివరించండి

    రిప్లయితొలగించండి
  23. వసంత కిశోర్ గారూ,
    మూడవపూరణలోని యతిదోషాన్ని నేను గమనించలేదు. సవరించినందుకు సంతోషం.
    ఇక శ,స ప్రాస విషయం... (ఛందస్సు వర్గంలో ‘ప్రాసభేదాలు’ పాఠం చూడండి).
    శకార ప్రాస -
    ఊష్మాలైనందువల్ల శసలకు అభేదం చెప్పబడుతున్నది. పూర్వకావ్యాలలో వీనికి ప్రాసమైత్రి చెల్లిన ప్రయోగాలు ఉన్నందున శకారప్రాస స్వీకరింపదగినదే అని కొందరి అభిప్రాయం.
    ఉదా.
    అ) నాసికాస్యాంగ దృక్ *భ్రూశిరోజ (భాగ. 2-158)
    ఆ)
    మీసలు మెలిబెట్టుచుఁ గడు
    రోసమ్ములు గ్రమ్ముకొనఁ బురోభాగములం
    దాశ లద్రువ కేక లిడుచు
    దూసిన కత్తులను ... (ప్రబంధరాజ వేంకటేశ్వర విజయవిలసము - 789)

    రిప్లయితొలగించండి
  24. అయ్యో యిప్పుడు ప్రాస నుసి యైనది

    "శిశిరకరుని బావగ ,నట - శివుడే వేయన్ "
    అంటే సరిపోతుంది

    నట = నట్టువుడు(నటుడు)

    రిప్లయితొలగించండి

  25. కొందరు -ష- అక్షరం వాడారు
    అది కూడా సమ్మతమా ?

    రిప్లయితొలగించండి
  26. ప్రాస మైత్రి గల అక్షరములు యివి యేనా ? యింకేమైననూ గలవా ?

    థ ద ధ
    న ణ
    ర ఱ
    లళ
    శ స

    రిప్లయితొలగించండి
  27. వసంత కిశోర్ గారూ,
    శ, ష లకు ప్రాసలేదు. క్రింది ప్రాసభేదాన్ని గమనించండి.
    ఉభయ ప్రాస -
    వ్యాకరణసూత్రాలను బట్టి స, న లకు ష, ణలు ఆదేశమౌతాయి. ఆదేశ షకారానికి సహజ షకార సకారాలు, ఆదేశ ణకారానికి సహజ ణకార నకారాలు ప్రాసమైత్రికి చెల్లుతాయి.
    ఉదా.
    అ) విషమ (వి+సమ) లోని ఆదేశ షకారానికి సహజ ష, సలతో ప్రాసమైత్రి ...
    వసుధా .... సా, రసదళ ...., విసరాంబుజ ....., విషమ (సాంబవిలాసము)
    ఆ) ప్రాణ (ప్ర+ఆన) లోని ఆదేశ ణకారానికి సహజ న, ణలతో ప్రాసమైత్రి ...
    i) ప్రాణములఁ బాపె నాహవ*క్షోణియందుఁ
    బ్రాణవల్లభఁ గొని చన్న *దానవేంద్రు (అప్ప. 3-332)
    ....ఇంకా కొన్ని ప్రాసభేదాలు ఉన్నాయి.

    రిప్లయితొలగించండి
  28. మిత్రులందఱకు నమస్సులు!

    శిశు వా యశోద మాతకు,
    వశవర్తుఁడు భక్తులకును, వల్లవ రతుఁడున్,
    పశుపతికిన్ సఖుఁడౌ నా
    శిశుపాలునిఁ జంపినట్టి శివునకు జేజే!

    (శివుఁడు = శుభంకరుఁడు)

    .

    రిప్లయితొలగించండి
  29. గుండు మధుసూదన్ గారూ,
    మీ పూరణ బాగున్నది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  30. శంకరార్యా ! శ్రమనుకోకుండా చింత దీర్చినందులకు సంతోషం
    ఆంజనేయ శర్మ గారు - కృషి గని - అని వాడారు
    అది ఆదేశ - ష - అవుతుందా

    రిప్లయితొలగించండి
  31. మన్నించండి
    సంధుల విషయములో నేను పరమ అఙ్ఞానిని

    రిప్లయితొలగించండి
  32. వసంత కిశోర్ గారూ,
    శర్మ గారి ప్రయోగం తప్పే. అక్కడ ఉన్నది ఆదేశ షకారం కాదు.

    రిప్లయితొలగించండి
  33. అయినా ఆదేశ షకారానికి సకారంతోనే ప్రాస చెప్పబడింది. శష లకు ఎక్కడా (నాకు తెలిసినంతలో) ప్రాసమైత్రి చెప్పబడలేదు.

    రిప్లయితొలగించండి
  34. SaMkarAryA ! dhanyavAdamulu
    aMdari pUraNalU alariMchu chunnavi

    haThAttugA nA right mouse button panicheyyaDaM mAni vEsiMdi
    copy and paste vIlupaDalEdu
    aMduchEta Alasyamainadi

    ikkaDa DirectgA telugu type cheyyagala upAya mEmainA galadA ?

    nEnu verE chOTa Type chEsi paste chEstuMTAnu

    రిప్లయితొలగించండి
  35. వసంత కిశోర్ గారూ,
    మీరు google transilaration ప్రయత్నించండి. దానిని ఇన్‍స్టాల్ చేసుకుంటే ఎక్కడైనా నేరుగా తెలుగులో టైప్ చేయవచ్చు. కాపీ, పేస్ట్ ఇబ్బంది ఉండదు. క్రింది లింక్ చూడండి.
    తెలుగు

    రిప్లయితొలగించండి
  36. పసివాడని చేరిన ర
    క్కసి చనుగుడుచుచు రయమున కాలునిఁజేర్చెన్
    విసిగించిన మేనల్లుని
    శిశుపాలునిఁజంపినట్టి శివునకు జేజే

    రిప్లయితొలగించండి