4, సెప్టెంబర్ 2013, బుధవారం

సమస్యాపూరణం – 1164 (నుతజల పూరితం బయిన)

కవిమిత్రులారా,
ఈరోజు పూరించవలసిన సమస్య ఇది .....
నుతజల పూరితం బయిన నూతఁ బడం దగు సజ్జనాళికిన్.
(సమస్యగా వృత్తపాదాన్ని ఇచ్చి చాలా కాలమయింది కదా!)

30 కామెంట్‌లు:

  1. అతుల పవిత్ర జీవన సమంచిత యోగ్యవరంబునైన భా
    రత భువి జెల్లె ధర్మ మవురా! పరిపాలన మెల్ల నేడు దు
    ర్మతుల కధీనమయ్యె కద! తాళగ లేక నధర్మ రీతులన్
    నుత జల పూరితంబయిన నూత బడందగు సజ్జనాళికిన్

    రిప్లయితొలగించండి
  2. మంత్రి రాజున కెట్టి కృత్య మవలంబింపఁ దగినదో తెలుపుచున్న సందర్భము.

    సతము హితమ్ముఁ గోరి, వరుసం దరిఁ జేరెడి దీను లందఱన్
    వెతలఁ దొలంగఁ జేయుచు,సుభిక్షముగా మనఁ జేయ బాగు! దు
    ష్కృతమతి యౌచుఁ దప్పులను జేయఁగఁ గీర్తి నశించు; నప్డు, భూ
    నుత! జలపూరితం బయిన నూతఁ బడం దగు సజ్జనాళికిన్!!

    రిప్లయితొలగించండి
  3. మతులు చెడెన్ ప్రజాళికిల, మానవకోటిటు దారితప్పి యే
    గతులను పొందనున్నదను కల్పన భీతిని గొల్పుచున్నదో
    సితకమలేక్షణా! జనుల చింతల దీర్పగ జేరవో జగ
    న్నుత? జల పూరితం బయిన నూతఁ బడం దగు సజ్జనాళికిన్.

    రిప్లయితొలగించండి
  4. అతిరమణీయదేశము, మహాద్భుతవీరాపరాక్రమాది దు
    ర్మతుల విఖండనాపటిమ, మారని ధర్మపథంబు, నేడు దు
    ర్గతిఁగనె,నొక్కరున్ ప్రగతిఁ గాంచరు, దుష్టుల రాజ్యమయ్యె, స
    న్నుత! జలపూరితంబయిన నూతఁ బడందగు సజ్జనాళికిన్.

    రిప్లయితొలగించండి
  5. వెతలను గల్గఁ జేయుచును వేయి విధంబుల లోకకంటక
    స్థితమగు వర్తనమ్మున నశేష జనావళి నొంచు దుష్కృతుల్
    నుతజల పూరితం బయిన నూతఁ బడందగు; సజ్జనాళికిన్
    హితమును గూర్చు వారలకె హెచ్చుగ పుణ్యము దక్కు నెప్పుడున్.

    రిప్లయితొలగించండి
  6. శ్రీ శంకరయ్య గురుదేవులకు,శ్రీ నేమాని గురుదేవులకు వినమ్రవందనములతో
    శ్రీ శంకరయ్య గురుదేవులకు,శ్రీ నేమాని గురుదేవుల ధన్యవాదములు
    పద్యము లో "ఇగ" తెలంగాణ మాండలికమందు వాడితిని. తప్పులున్న యడల మన్నించగలరు.
    ======*========
    నగధర! త్యాగయ్య వరుల!
    ఇగ నుత జలపూరితం బయిన నూతఁ బడం
    దగు సజ్జనాళికిన్! బా
    గుగ సేవింప రఘువరుని! కోరిక ధీరన్!

    రిప్లయితొలగించండి
  7. మిత్రులారా! శుభాశీస్సులు.

    ఈనాటి సమస్యకు వచ్చిన పూరణలు చాలా బాగుగ నున్నవి. అందరికి అభినందనలు.

    చాల కాలము తరువాత శ్రీ శంకరయ్య గారి సమస్యాపూరణ చూచే భాగ్యము లభించినది. పూరణ బాగుగ నున్నది.

    శ్రీ వరప్రసాద్ గారు చంపకమాల పాదమును కంద పద్యములో పూరించేరు. మంచి ప్రయత్నము.

    రిప్లయితొలగించండి
  8. శ్రీ నేమాని గురుదేవుల ధన్యవాదములు,
    మీ ప్రయోగముల పరంపరను కొంచెముగా కొనసాగించుటకు ప్రయత్నము జేయుచుంటిని గురువుగారు.
    మన్నించగలరు శివ గంగ పద్యమును మార్చెదను.
    =========*========
    బ్రతుకులు దుర్భరమ్ము మన పాలకులెల్లరు పాద సేవలో
    మెతుకులు పొంద గోరి తమ మేనును బాగుగ వంచ, వారికిన్
    నుతజల పూరితం బయిన నూతఁ బడందగు; సజ్జనాళికిన్
    హితమును గూర్చు పాపులకు హెచ్చుగ శిక్షలు వేయ లోకమున్!

    రిప్లయితొలగించండి
  9. అయ్యా! శ్రీ కంది శంకరయ్యా గారూ!
    శుభాశీస్సులు.
    ద్రౌపది - పాండవుల వావి వరుసలకు సంస్కృత శ్లోకము:

    ద్రౌపదేః పాండు తనయాః
    పతి దేవర బాహుకాః
    న దేవర ధర్మ రాజః
    సహదేవో న బాహుకః

    (నాకు గుర్తున్న రీతిలో వ్రాసేను)
    స్వస్తి.

    రిప్లయితొలగించండి
  10. అందరూ సూక్తులే చెపుతున్నారని, భిన్నంగా, సరదాగా చేసిన పూరణ:

    హితమును చెప్పెదన్ వినవె యీశ్వర దత్తము ద్రావు నీరు, నీ
    వతుల మహానుభావ మని యా చెడి పోయిన నూతి నీటినే
    సతతము ద్రావుచుందు వది స్వస్థత జేయునె? చేద యెప్పుడున్
    నుత జల పూరితంబయిన నూత బడందగు సజ్జనాళికిన్.

    రిప్లయితొలగించండి
  11. పూజ్యులు నేమానివారికి నమస్కారములు. తమరు సూచించిన శ్లోకమందు "బాహుక" శబ్దము,"భావుక" యని యుండవలయు ననుకొందును. బాహుక=నలుని మఱియొక నామము గదా. భావుక=బావ,బావమఱది యను నర్థ మిచ్చునని నా యూహ. తప్పయినచో మన్నించఁగలరు.

    రిప్లయితొలగించండి
  12. ద్రౌపదికి పాందుసుతులతో వావివరుసల గురించి చకార రహితంగా కాళిదాసు చెప్పినట్లు ప్రతీతిగా ఉన్న శ్లోకానికి నాకు గుర్తున్న పాఠం ఇలా ఉంది:

    ద్రౌపద్యాః పాండు తనయాః పతి దేవర భావుకః
    న దేవరో ధర్మరాజః సహదేవో న భావుకః.

    ఈ‌ శ్లోకానికి నేమాని వారు ఇచ్చిన పాఠంలో ఉన్న బాహుక శబ్దానికి బావ అని కాని, మరది అని కాని అర్థం ఉన్నట్లు వినలేదు. నాకు సంస్కృతం రాదు కాబట్టి పొరబడుతున్నానేమో.

    భావుక శబ్దానికి మరది అన్న అర్థం ఉన్నది అని తెలుసు. అలాగే దేవర శబ్దానికి బావగారు/ మరిది అన్న అర్థం ఉందనీ తెలుసు. కాని దేవరశబ్దాన్ని, బావగారన్న అర్థంలో తెలుగు భారతంలో నన్నయ్యగారు ప్రయోగించారు కాబట్టి అదే సరైన దనుకుంటాను, ఆయన వాక్యం 'నేటి రాత్రి నీ కడకు దేవరుండు వచ్చు తదాగమనంబు ప్రతీక్షించునది' అని సత్యవతి అంబికతో, ఆమె దగ్గరకు దేవరన్యాయంగా వ్యాసుని రాకను ఉద్దేశించి అన్న మాట.

    ఇప్పుడు పై చాటు శ్లోకానికి అర్థం ద్రౌపదికి పాండురాజు కుమారులు బావ,భర్త, మరిది వరసలు అవుతారు అని చెప్పటంతో మొదలు. అన్ని ఇండ్లలోనూ‌ అలాగే కదా. అన్నదమ్ములలో ఒకరికి భార్య ఐతే ఆమెకు బావలూ మరుదులూ కూడా ఉండటం సహజం.

    తర్వాత పాదంలో ఇక్కడ ఉన్న చమత్కారం ఏమిటంటే, అన్నదమ్ముల్లో పెద్దవాడైన ధర్మరాజు బావగారూ కాడు, వాళ్ళల్లో చివరివాడైన సహదేవుడు మరిదీ కాడు అని కవి అనటం. అంటే తప్పనిసరిగా ఆ ఐదుగురూ ఆమెకు భర్తలే అని నిర్థారణ చేయటం అన్నమాట.

    రిప్లయితొలగించండి
  13. 'మహాకవి కాళిదాసు' సినిమాలో ఈ‌ శ్లోకాన్ని ఘంటసాలవారు గానం చేసారు. ఈ సినిమాలోని ఇతరపాటల్తో పాటు ఆ శ్లోకాన్నీ వినటానికి దర్శించండి:

    మహాకవి కాళిదాసు సినిమా పాటలూ శ్లోకాలూ

    రిప్లయితొలగించండి
  14. శ్రీ మధుసూదన్ గారికి శుభాశీస్సులు.
    మీరు చెప్పినట్లు "భావుక" శబ్దమే సరియైనది. నేను పొరపాటుగా జ్ఞాపకము ఉంచుకొన్నాను. శబ్దరత్నాకరములో "భావుక" శబ్దమునకు తోడ బుట్టిన దాని మగడు & బావమరది అని మాత్రమే ఇచ్చేడు. బావగారికి (భర్తగారి అన్న) వర్తించునో లేదో అనుమానముతో ఒక సంస్కృత పండితుని సంప్రదించేను. వారు సరియైనదే అని సమాధనమిచ్చేరు. స్వస్తి.

    రిప్లయితొలగించండి
  15. గతమది యెంత తోడినను కాళము భంగిని దుష్ట శక్తులన్
    వితరణ జేయకుండగను వేదనలన్ మరపించి మౌనియై
    అతులిత సాధు వర్తనము నాశయముల్ నెరవేర్చ కున్నచో
    నుతజల పూరితం బయిన నూత బడందగు సజ్జనాళికిన్

    రిప్లయితొలగించండి
  16. సతతము రామ నామమును సన్నుతిజేయుచు సత్య సారమున్
    వితత దయాపయోది యగు విష్ణువు తత్వము బోధచేయుచు
    న్నతివను గేలిజేసినదురాశవ రాముడ మారబోవ ? ధీ
    నుత;జలపూరితంబయిన నూతబడందగు సజ్జనాళికిన్ !!!

    (ఆశవరాముడు = డిల్లీ హైకోర్టు ట్రయలు నెదుర్కుంటున్న ఆశారాంబాపు )

    రిప్లయితొలగించండి
  17. హితమును గోరలేని మన హేయపు నాయకు లెల్ల లోకులన్
    సతతము దోచుచుండిరిట స్వార్థపు బుద్ధిన దొంగ చాటుగా
    వెతలను బాపగా ప్రజకు వెన్నుగ నిల్వగ లేని యీ భువిన్
    నుత జల పూరితం బయిన నూత బడందగు సజ్జనాళికిన్.

    రిప్లయితొలగించండి
  18. కవిమిత్రులకు నమస్కృతులు.
    నా పోస్టులను ఒకరోజు ముందే షెడ్యూల్ చేస్తున్నాను. అందుకే ప్రతిరోజూ పద్యరచన శీర్షిక ఉ. 5.55 గం.లకు, సమస్యాపూరణ ఉ. 6.00 గం.కు కచ్చితంగా ప్రకటింపబడుతున్నాయి.
    నిన్న ఏ సమస్య నివ్వాలో ఆలోచిస్తుండగా వృత్తం ఇచ్చి చాలా కాలమయింది, ఈసారి వృత్తపాదాన్ని ఇవ్వాలనిపించింది. ఎందుకో ఉదయం నుంచి ఒకే పద్యం నా మనస్సులో మెదులుతూ ఉన్నది. అది నన్నయగారి ‘నుతజల పూరితంబులగు నూతులు నూఱిటికన్న సూనృత/వ్రత యొక బావి మేలు...’ అన్నది. దానినే కొద్దిగా మార్చి ఈనాటి సమస్యగా ఇచ్చాను. కవిమిత్రులు స్పందించి చక్కని పూరణలు ఇచ్చారు. అందరికీ ధన్యవాదాలు.
    *
    పండిత నేమాని వారూ,
    అధర్మాన్ని సహించలేక నూత బడుట మేలన్న మీ పూరణ బాగుంది. అభినందనలు.
    నా పూరణ నచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు.
    ద్రౌపదిని గురించిన చాటుశ్లోకాన్ని గుర్తుచేసినందుకు ధన్యవాదాలు. ఆ శ్లోకం కారణంగా జ్ఞానదాయకమైన చర్చ కొంత జరిగినందుకు సంతోషం.
    *
    గుండు మధుసూదన్ గారూ,
    రాజుకు మంత్రి చేసిన ఉపదేశంగా మీ పూరణ బాగుంది. అభినందనలు.
    *
    లక్ష్మీదేవి గారూ,
    మీ పూరణ, పద్యం యొక్క ధార బాగున్నవి. అభినందనలు.
    *
    సంపత్ కుమార్ శాస్త్రి గారూ,
    చక్కని పూరణ చెప్పారు. అభినందనలు.
    *
    వరప్రసాద్ గారూ,
    చంపకమాల పాదాన్ని కందంలో పొదిగిన మీ నైపుణ్యం ప్రశంసనీయం. పూరణ బాగుంది.
    రెండవ పూరణ కూడా బాగుంది. అభినందనలు.
    *
    మిస్సన్న గారూ,
    అందరూ శిష్టులనో, దుష్టులనో నూత ముంచితే మీరు చేద వేసి నూతినుండి కవితామృతాన్ని తోడారు. చాలా బాగుంది. అభినందనలు.
    *
    శ్యామలీయం గారూ,
    మీ వివరణాత్మక వ్యాఖ్యకు ధన్యవాదాలు.
    *
    రాజేశ్వరి అక్కయ్యా,
    అబ్బ! నిర్దోషంగా, చక్కని ధారతో వృత్తాన్ని ఎంత బాగా రాసారు! చాలా సంతోషంగా ఉంది. అభినందనలు.
    *
    మంద పీతాంబర్ గారూ,
    ఆశారాం వృత్తాంతంతో మీ పూరణ బాగుంది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  19. బొడ్డు శంకరయ్య గారూ,
    మీ పూరణ బాగుంది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి

  20. పూజ్యగురుదేవులు శ౦కరయ్యగారికి నమస్కారములు

    గతమున కాణిపాక యను గ్రామము నందున సోదరుల్ పురా
    కృతమున అంధ మూక శ్రవణేoద్రియహీనత బొంది నీటికై
    వ్రతముగ నూయి త్రవ్వగను రాతికి గుద్దలి పారనేయగన్
    స్థితమగు విఘ్నహంత్రి కటుదెబ్బను సోకగ రక్తధారలన్
    ప్లుతమవ అంగహీనతలు లుప్తములాయెను, పుణ్య తీర్థమై
    నతులొనరించి పూజలను నమ్రత జేయ వినాయకుండు తా
    నుతజల పూరితంబయిన నూతబడo, దగు సజ్జనాళికిన్
    హితమొనరించె దుశ్చరితులింపుగ గొల్తురు సచ్చరిత్రులై

    రిప్లయితొలగించండి
  21. హమ్మయ్య ! నాకు బోలెడు ఆనందంగా ఉంది గురువులకు ధన్య వాదములు

    రిప్లయితొలగించండి
  22. కెంబాయి తిమ్మాజీ రావు గారూ,
    మనోహరమైన చంపకమాలికతో అద్భుతంగా ఉంది మీ పూరణ. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  23. అందరికీ వందనములు !
    అందరి పూరణలూ అలరించు చున్నవి !

    రామునిగా అవతరించమని ప్రార్థిస్తూ, విష్ణుమూర్తితో నారదుడు :

    01)
    ________________________________

    అతి బల గర్వ మోహితుని - నా దశకంఠుని , దుష్ట రాక్షసున్
    హత మొనరించ రావలయు - నాశ్రిత రక్షణ జేయగా నిలన్
    స్థితిలయ కారకుండవగు - శ్రీ పురుషోత్తమ ! మానవుండవై !
    నతులివె దేవదేవ ! నిను - నమ్మిన వారల బ్రోవకున్నచో
    నుతజల పూరితం బయిన - నూతఁ బడం దగు సజ్జనాళికిన్ !
    ________________________________

    రిప్లయితొలగించండి
  24. వరప్రసాద్ గారూ,
    మీ తాజా పూరణ చాలా బాగుంది. అభినందనలు.

    రిప్లయితొలగించండి
  25. శంకరార్యా ! నన్నే మరచి పోయారే !
    ఔనులెండి ! చాలా రోజులైనది గదా !
    నేను వసంత్ కిశోరు నండీ !

    రిప్లయితొలగించండి
  26. శంకరార్యా !
    ఎలాగూ ఒకరోజు ముందే మీ ప్రకటనలను పంపి
    నిర్ణీత సమయానికి ప్రకటింప బడేలా చేస్తున్నారు గనుక
    అదేదో తారీఖు మారిన వెంటనే ప్రకటింప బడే ఏర్పాటు చేస్తే
    (అంటే రాత్రి 12 తరువాత)
    నావంటి నిశాచరులకూ
    మన అనేకమంది విదేశీ మిత్రులకూ
    ఎంతో అనుగుణ్యముగా నుండును !

    రిప్లయితొలగించండి
  27. శంకరార్యా !

    నూతబడు

    సంధికార్యం వివరించండి !

    రిప్లయితొలగించండి
  28. వసంత కిశోర్ గారూ,
    సర్వాపరాధిని... మీ పూరణను వరప్రసాద్ పూరణగా పొరబడ్డాను. పుంఖానుపుంఖాలుగా పూరణలు పంపడంలో వారు మీ స్థానాన్ని ఆక్రమించుకునే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు. అందువల్ల ఆ పొరపాటు జరిగింది. మన్నించండి. మీరు మళ్ళీ బ్లాగులో దర్శనం ఇవ్వడం మహదానందాన్ని కలిగించింది.
    మీరు కోరినట్లే రేపటినుండి తేదీ మారగానే పద్యరచన, సమస్య బ్లాగులో వచ్చేవిధంగా చేస్తాను.
    ‘నూతన్ + పడు = నూతం బడు, నూతఁ బడు, నూతన్బడు’

    రిప్లయితొలగించండి
  29. శంకరార్యా !
    అయ్యో ! అంత మాటెందుకు ! నన్ను మరిచారని గుర్తు చేశానంతే !
    నా కోరిక మన్నించినందులకు ధన్యవాదములు !
    మరి
    నుయ్యి , నూయి , నూతి , బావి అనే పదాలు తప్ప
    ఈ "నూత" అనే పదం నాకెక్కడా అగుపించలేదు !
    సంధి కార్యం వల్ల "త" వచ్చిందేమో ననుకున్నా!
    కాని అదీ కాదుగా !

    మరి ఈ పదమెక్కడిది ?
    ఆంధ్రభారతిలో గాని ,జి ఎన్ రెడ్డి గారి నిఘంటువులో గాని లేదే !

    రిప్లయితొలగించండి
  30. సతతము జంద్యమూనుచును చంకలు గొట్టగ కాంగ్రెసోత్తముల్
    వ్రతములు జేసి కోవెలల భండన భీముని రీతి సోనియా
    సుతుడు ప్రధానమంత్రియయి శోకము నీయగ భాజపాలకున్...
    నుతజల పూరితం బయిన నూతఁ బడం దగు సజ్జనాళికిన్

    రిప్లయితొలగించండి