తోటకము -
ఇది 12వ ఛందమైన ‘జగతి’లో 1756వ వృత్తము.
"కమలా కుచ చూచుక కుంకుమతో" అనే శ్లోకము మనలో చాలమందికి తెలుసును కదా. అది తోటక వృత్తమే.
లక్షణములు:
గణములు - స స స స
యతి స్థానము - 9
ప్రాస నియమము కలదు.
ఉదా:
పరమాత్మవు నీవని భక్తిమెయిన్
నిరతంబును గొల్తును నీ పదముల్
శరణాగత వత్సల సారనిధీ!
చరితార్థను రామ! ప్రసన్న గుణా!
IUU- I I U- I I U-I I U
స - స - స - స
మంచి లయతో గమనముతో అలరారే ఈ పద్యము ఎంతో బాగున్నది కదూ. ప్రయత్నించండి. స్వస్తి.
ఇది 12వ ఛందమైన ‘జగతి’లో 1756వ వృత్తము.
"కమలా కుచ చూచుక కుంకుమతో" అనే శ్లోకము మనలో చాలమందికి తెలుసును కదా. అది తోటక వృత్తమే.
లక్షణములు:
గణములు - స స స స
యతి స్థానము - 9
ప్రాస నియమము కలదు.
ఉదా:
పరమాత్మవు నీవని భక్తిమెయిన్
నిరతంబును గొల్తును నీ పదముల్
శరణాగత వత్సల సారనిధీ!
చరితార్థను రామ! ప్రసన్న గుణా!
IUU- I I U- I I U-I I U
స - స - స - స
మంచి లయతో గమనముతో అలరారే ఈ పద్యము ఎంతో బాగున్నది కదూ. ప్రయత్నించండి. స్వస్తి.
పండిత నేమాని రామజోగి సన్యాసి రావు
హరినైనను శంకరునైన ప్రభూ!
రిప్లయితొలగించండికరుణామయ! భక్తులఁ గావుమటం
చరుసంబున వేడుటకై భువిలో
వరమైనది తోటక పద్యమికన్.
అనిలాత్మజు మ్రొక్కెద నాదరమున్
రిప్లయితొలగించండివినయమ్మున నమ్రత వీరుడినిన్
వనరాశిని దాటిన వానరునిన్
ఘన భక్తిడి గొల్తును గారవమున్!
శ్రీ శంకరాచార్యుల వారిపై తోటకాష్టకము సుప్రసిద్ధము.
రిప్లయితొలగించండిసాక్షాత్తూ శివస్వరూపమైన ఆచార్యుల వారిని స్మరిస్తూ...
దివినెల్లరు మెచ్చెడు దేవునివై
శివదేవునివై వెలసేవిలలో,
యవనీతలమందున నందరకున్
భవసాగరతారణ భవ్యమగున్.
చలిగాలులు వీచిన సందడిలో.
రిప్లయితొలగించండిచెలి మోమున గాంచితి సిగ్గులనే, (చెలికాని పలుకులు )
కలయో నిజమో మరి కల్పనయో,
యిలపై దిగె చందురుడిచ్చటనే. ( చెలి పలుకులు)
వినయంబు సమార్జిత విద్యలకున్
రిప్లయితొలగించండిఘనభూషణమై చిరకాలయశం
బనయంబు సుఖంబు లనంతములౌ
ధనరాశులనిచ్చును తథ్యమిలన్.
తమ్ముడు డా. నరసింహమూర్తి చేసిన ప్రయత్నము బాగున్నది. ఆతని భావమునకు అనుగుణముగా పద్యమును ఈవిధముగా సవరిస్తున్నాను.
రిప్లయితొలగించండిఅనిలాత్మజు మ్రొక్కెద నాదృతితో
వినయమ్మున వానర వీరవరున్
వనరాశిని దాటిన భద్రమతిన్
వినుతింతు విశేష వివేక నిధిన్
ఈ తోటక వృత్తమును ఎంతో హాయిగా రచించిన మిత్రులకు అందరికీ అభినందనలు. పద్యములు చాల బాగుగా వచ్చుచున్నవి. సంతోషము. స్వస్తి.
రిప్లయితొలగించండిశ్రీమతి లక్ష్మీ దేవి గారి పద్యములో కొన్ని సవరణలు చేస్తూ ఈ విధముగా మార్చేను.
రిప్లయితొలగించండిదివినెల్లరు గొల్చెడు దేవ! మహా
శివమూర్తివి, భూమిని జేరి దయన్
భవ సాగర తారణ పద్ధతులన్
వివరించిన నీకు నివే ప్రణతుల్
సవరణ వల్లనే నా భావం పద్యరూపం పొందింది. ముందు వచన కవిత లాగా ఉండినది. కృతజ్ఞురాలను.
రిప్లయితొలగించండిభవసాగరమందున భక్తులకై,
రిప్లయితొలగించండియవతారముదాల్చుచు నాదృతితో,
భువిపై నడయాడిన పుంగవుకై,
కవనమ్ముల పల్కుట కష్టమొకో!
జగదంబవు నీవని శాంకరి! హే
రిప్లయితొలగించండియగజాత! దయాభరితాత్మికగా
నిగమంబులు పల్కును, నీ ప్రజకున్
సుగుణంబు లొసంగుము చూపు దయన్.
పండిత నేమాని వారూ,
రిప్లయితొలగించండివిశేషవృత్తాలను పరిచయం చేస్తూ, మిత్రుల పద్యాలను పరిశీలిస్తూ, సవరణలను సూచిస్తున్నందుకు ధన్యవాదాలు.
*
సత్యనారాయణ మూర్తి గారూ,
మీ రెండు పద్యాలు ఉత్తమంగా ఉన్నాయి. అభినందనలు.
*
గన్నవరపు నరసింహ మూర్తి గారూ,
నేమాని వారు పెట్టిన మెరుగులతో మీ పద్యం సర్వాంగసుందరంగా ఉంది. అభినందనలు.
*
లక్ష్మీదేవి గారూ,
మీ శంకరస్తుతి బాగుంది. నేమాని వారి సవరణతో మరింత అందంగా తయారయింది. ఇక మీ రెండవ పద్యం చాలా బాగుంది. అభినందనలు.
అన్నయ్య గారు సవరించిన పద్య మద్భుతంగా నుంది. ధన్యవాదములు. గురువు గారూ ధన్యవాదములు.
రిప్లయితొలగించండిఇది తోటకమౌ విన నింపొసగున్
రిప్లయితొలగించండిఇది తేలిక నేర్చుట కెల్లరకున్
ఇది సాధన జేసిన నెంతొ ముదం
బెద కన్న గురూత్తము నెన్నుదు నే.
ఈ కామెంట్‌ను రచయిత తీసివేశారు.
రిప్లయితొలగించండితెలి వెన్నెల దారుల తేరుల లో
రిప్లయితొలగించండిచలి వేళల నేగితి జాబిలి తో .
గిలి గింతల గాలులు కీరములై
నులి వెచ్చగ తాకెను నూతన మై
------------------------------------------------------------------
ఘన భక్తిని గొల్చిన కాళిక యే
కనుపిం చును కన్నుల కాంతుల తో
విని నంతనె నామము వేలుపు లౌ
మన మందున ప్రీతిగ మోక్ష మిడున్ !
అక్కయ్య గారి పూరణ పద్యాలు చాలా బాగున్నాయి.
రిప్లయితొలగించండితమ్ముడు గారూ అప్పుడే బాగున్నాయంటే ఎలా ? ఇప్పుడు గురువు గారు చెప్పాలి అసలు సంగతి ." ఎన్నిదోషాలు ఉన్నాయో ? "
రిప్లయితొలగించండిమీకైతే ధన్య వాదాలు చెప్పాలి మరి
శ్రీమతి రాజేశ్వరి గారి పద్యములో 3, 4 పాదములను ఇలా మార్చితే బాగుంటుంది:
రిప్లయితొలగించండివినినంతనె నామము ప్రేమ మెయిన్
జనయిత్రి విమోక్ష మొసంగు కదా!
గురువులు శ్రీ పండితుల వారికి కృతజ్ఞతలతో వేవేల వందనములు . అసలు వ్రాయడమే రాని నాకు ఇంతటి అదృష్టం కలిగి నందుకు భాష సరి పోవడం లేదు . ధన్య వాదములు
రిప్లయితొలగించండి