నిర్వచన భారత గర్భ రామాయణము - 56

రావిపాటి లక్ష్మీనారాయణ

రామాయణము-
సీ.    బిరుదు దూషణుఁ డరి(భీముఁ డొచ్చె మెలసె
        వేగ సౌగంధిక)రాగుఁ డయి, ర
    ఘువరుండు నేలకు గోలకుఁ దెచ్చిన
        (కారణమున; వెండి కడిమినిఁ జటు)
    లోద్దండగతిఁ బోర (నుడిపె ధృతి యుధిష్ఠి
        రుఁడు రాముఁడు నహు)లఁ డకటొంకు
    లను దౌష్ట్యమున హెచ్చుగను త్రిశిరుని శితే
        (షు దివి కనిపె; జిష్ణుఁడు దగ వచ్చె)
గీ.    నో నరాకృతి నీగతితో నని దిగు
    లందు పదునాల్గు వేవుర నసురుల ఖరు
    నణఁచెఁ; బోయి శూర్పణఖ రావణుని కనియెఁ
    దనదు బన్నమునకు సీతఁ గొను మటంచు. (౭౧)

భారతము-
ఆ.     భీముఁ డొచ్చె మెలసె వేగ సౌగంధిక
    కారణమున, వెండి కడిమిని జటు
    నుడుపె, ధృతి యుధిష్ఠిరుఁడు రాముఁడును నహు
    షు దివి కనిపె, జిష్ణుఁడు దగ వచ్చె. (౭౧)

టీక- సౌగంధిక = సౌగంధికపుష్పము, సౌగంధికరాగుఁడయి = సౌగంధికపుష్పముయొక్క రంగు గలవాఁడై (అనగా ఎఱ్ఱనివాఁడై, రక్తముచే నని ధ్వని.) జటు = (భా) జటుఁడగు రాక్షసుని; యుధిష్ఠురుఁడు = (రా) యుద్ధమునందు స్థిరమగువాఁడు; రాముఁడు = (భా) రమ్యమగువాఁడు; అహుల = (రా) పాములను; జిష్ణుఁడు = (రా) ఇంద్రుఁడు, (భా) అర్జునుఁడు; హెచ్చుగను= హెచ్చయిన; ఒచ్చెము = అవమానము; కడిమి = పరాక్రమము; శితేషు = వాడియగు బాణములు గలవానిని.