16, డిసెంబర్ 2011, శుక్రవారం

చమత్కార (చాటు) పద్యాలు - 148

                            చాటు శ్లోకం

కాచాయ నీచం కమనీయ వాచా
మోచాఫల స్వాదు ముచాన యాచే
|
దయా కుచేలే ధనదత్కుచేలే
స్థితేऽకుచేలే శ్రిత మా కుచేలే
||


అర్థాలు - 

దయా = దయకు
కుచేలే = (కు = భూమికి, చేలం = వస్త్రమైనట్టి) సముద్రమైనవాడూ,
ధనదత్ = కుబేరునిగా చేయబడిన
కుచేలే = కుచేలుడు కలవాడూ,
శ్రిత = ఆశ్రయింపబడ్డ
మా = లక్ష్మీదేవియొక్క
కుచేలే = వక్షఃస్థలం కలవాడూ,
అకుచేలే = కుత్సితం కాని వస్త్రం (పీతాంబరం) కలవాడూ అయిన విష్ణువు
స్థితే = రక్షకుడై ఉండగా
మోచాఫల = అరటిపండు యొక్క
స్వాదు = మాధుర్యాన్ని
ముచా = వర్షించే
కమనీయ = హృద్యమైన
వాచా = వాక్కుతో (కవిత్వంతో)
కాచాయ = గవ్వకోసం
నీచ = అల్పుని
న యాచే = యాచింపను. 


                  (శ్రీ శ్రీభాష్యం విజయసారథి గారు సేకరించిన ‘ప్రహేళికలు’ గ్రంథం నుండి)

2 కామెంట్‌లు:

  1. గురువుగారూ,

    నాకు చాలా బాగా నచ్చిందండీ ఈ పద్యము. కుచేలే అనే పదాన్ని అన్నిసార్లు ప్రయోగిస్తూ విశెషమైన అర్థాన్ని ప్రతిపాదించారు కవిగారు. అద్భుతం. కవి ఎవరో తెలిస్తే చెప్పండి. ఇంతటి కమనీయమైన పద్యమును పరిచయం చేసినందుకు ధన్యవాదములు.

    రిప్లయితొలగించండి
  2. శంకరయ్య గారికి నమస్కారములు.కుచేల శబ్దము
    విభిన్నార్ధములతో వాడబడినది.బాగున్నది.
    పదముల ప్రయోగము.

    రిప్లయితొలగించండి