రామాయణము-
సీ. (పాయక మించఁగా స్వపురి వారు
కడున్, రు
చి స్ఫూర్తియుక్తుఁడై)
శ్రీఁ దలంచె
(న్యాయపథాన మిన్న జననాయకుఁడుం గృ
తిస్తుత్యుఁ డర్థభూ)తికలితారి
(ధీయుతరాజుగా ధృతి యుధిష్ఠిరు సన్మ
తి శ్రేష్ఠు రామునిన్)
ధీరగుణునిఁ
(జేయఁగ, దుష్టులన్ సిలుగుఁ జెందిరి దుస్థి
తిక్షోభఁ గూడుచున్),
దిట్టయయి శు
గీ. భస్యశీఘ్రమ్మని నృపుఁడు పలికెఁ
బురజ
నులకుఁ దనకోర్కె, వారి యనుజ్ఞఁ బొందె,
నొకటి తానెంచ దైవ మింకొకటి సేయుఁ
గాని యద్దానిఁ గలఁ గాంచఁ గలఁడె నరుఁడు. (౫౩)
భారతము-
ఉ. పాయక మించఁగా స్వపురి వారు
కడున్, రుచి స్ఫూర్తియుక్తుఁడై
న్యాయపథాన మిన్న జననాయకుఁడుం గృతి స్తుత్యుఁ
డర్థభూ
ధీయుతరాజుగా ధృతి యుధిష్ఠిరు సన్మతి శ్రేష్ఠు
రామునిన్
జేయఁగ, దుష్టులన్ సిలుగుఁ జెందిరి దుస్థితి
క్షోభఁ గూడుచున్. (౫౩)
టీక- రుచిస్ఫూర్తియుక్తుఁడై- ఒకే సమాసము; (భా) రుచిన్, స్ఫూర్తియుక్తుఁడై;
ఇట్లే కృతిస్తుత్యుఁడు, సన్మతిశ్రేష్ఠుఁడు, దుస్థితిక్షోభ- ఒకే సమాసములు, (భా) వేఱుపదములు.
ఇందు సీసోత్పలమాలలలో నాలుగుపాదములయందు ౧౫వ యక్షరములగు ‘చి, తి, తి, తి’లు రామాయణార్థమున గురువులు
గాను, భారతార్థమున లఘువులుగా నున్నవి. కృతిస్తుత్యుఁడు (రా) కృతులవలన స్తుతింపదగువాఁడు,
(భా) కృతియు, స్తుత్యుఁడు; అర్థభూతికలితారి = (రా) ఉనుకలయిన యైశ్వర్యముగల శత్రువులు
గలవాఁడు; అర్ధభూధీయుతరాజు = (భా) సగము రాజ్యమునకు బుద్ధిప్రావీణ్యముగల రాజుగాన్; యుధిష్ఠిరు
= (రా) యుద్ధమందు స్థిరమగువానిని; రామున్ = (భా) రమ్యమగువానిని.
రావిపాటి లక్ష్మీనారాయణ
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి